Το δράμα της ανταλλαγής των πληθυσμών στο Μουσείο Μοχάμετ Άλι

Το Ερευνητικό Κέντρο ΜΟΗΑ παρουσιάζει την έκθεση «Αποχωρισμός», με επιμέλεια του αρχαιολόγου Μιχάλη Λυχούνα-Η συλλογή «Καπλάνη» υφασμάτων και φορεσιών του Κέντρου Καππαδοκικών Μελετών αναδεικνύει την ποικιλία και τον κόσμο της «καθ’ ημάς» Ανατολής

Μια λέξη μόνη της μπορεί να περιγράψει, ακόμη και έπειτα από 100 χρόνια, το δράμα της Μεγάλης Εξόδου του 1924: χωρισμός – ayrilik. Αποχωρισμός από την προγονική γη, το σπίτι και τα υπάρχοντα, τους γείτονες και φίλους, αποχωρισμός από τα βουνά και τα ποτάμια της γης που γνώρισες, από τα ερείπια και τις εκκλησίες, χωρισμός από τους μύθους και τα όνειρα που σε έθρεψαν αιώνες. Η ρητή απόφαση έφερε τον ξεριζωμό των Χριστιανών από την Ανατολία – Καππαδοκία, και των Μουσουλμάνων από την Ελλάδα.

Έναν αιώνα μετά, ο επώδυνος χωρισμός έρχεται ξανά στη μνήμη στην έκθεση στο Μουσείο Μοχάμετ Άλι, που παρουσιάζεται από τις 30 Μαΐου ως τις 16 Ιουνίου 2024, με επιμέλεια του αρχαιολόγου Μιχάλη Λυχούνα. Η επίσημη έναρξη της έκθεσης «Αποχωρισμός» θα διεξαχθεί την Τετάρτη 29 Μαΐου 2024 στις 19:00 στο μουσείο.

Η συλλογή «Καπλάνη» υφασμάτων και φορεσιών του Κέντρου Καππαδοκικών Μελετών «Η Ναζιανζός», με αυθεντικά έργα του 18ου, του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, αναδεικνύει την ποικιλία και τον κόσμο της «καθ’ ημάς» Ανατολής. Η έκθεση οδηγεί σε ένα ταξίδι στην Οθωμανική Καππαδοκία ακριβώς πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών, σε ένα κάλεσμα σε γάμο, ένα τελευταίο συναπάντημα των κατοίκων – Χριστιανοί ορθόδοξοι και καθολικοί, Μουσουλμάνοι, Εβραίοι, Ευαγγελιστές, Αρμένιοι, Συριάνοι, καθώς και λίγοι κρατικοί υπάλληλοι και διπλωμάτες από ευρωπαϊκές χώρες ή την Ανατολή, που έφερναν τη μόδα από τα αστικά κέντρα. Η έκθεση προσπαθεί να ενώσει, να ξανασμίξει αυτούς που φύγαν με αυτούς που μείναν.

Η φορεσιά της Καππαδοκικής επικράτειας, σημάδι ταυτότητας, φυλής, προέλευσης και τάξης, χαρακτήριζε, ένωνε και συγχρόνως διαφοροποιούσε τις πληθυσμιακές και θρησκευτικές ομάδες. Από τη φορεσιά διακρίνονται όχι μόνο η εποχή, η ευημερία ή η φτώχεια, η χαρά ή το πένθος, αλλά και ο διαχρονικός διάλογος των πολιτισμών, η επίδραση του διεθνούς εμπορίου, της πρώιμης βιομηχανικής ανάπτυξης και των μηχανών στα σχέδια και τα νήματα. Με οδηγό το υφάδι, τα χρώματα και τα σχέδια των φορεμάτων, αναζητούμε τις ταυτότητες και τις πολιτισμικές καταβολές των ανθρώπων.