Με επίκεντρο τον ιστορικό αναστοχασμό μέσω της διαδραστικής εκπαιδευτικής διαδικασίας με τους μαθητές της σχολικής μονάδας, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 14 Μαΐου 2025 στο 5ο Γενικό Λύκειο Καβάλας, η παρουσίαση της επετειακής έκδοσης των Πρακτικών του Ιδρύματος της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία με τίτλο: «100 χρόνια μετά-Οι πρόσφυγες του 1922 και η δημιουργία της νέας Ανατολικής Μακεδονίας», στη οποία έδωσαν το «παρών» ο Δήμαρχος Καβάλας, Θόδωρος Μουριάδης και ο αντιδήμαρχος Παιδείας και Προσχολικής Αγωγής, Χριστόδουλος Μιχαλάκης.
Κατά την έναρξη της εκδήλωσης σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε ο κ. Μουριάδης, ο οποίος υπογράμμισε τη σημασία της ιστορικής μνήμης σε μια κοινωνία που επιθυμεί να προοδεύσει με συνείδηση και ευθύνη. Στο ίδιο πλαίσιο σημείωσε ότι ως ενεργά μέλη αυτής της πόλης, δεν έχουμε το δικαίωμα να ξεχνάμε την ιστορία του τόπου μας: «Η Καβάλα υπήρξε καταφύγιο και νέο ξεκίνημα για χιλιάδες πρόσφυγες από τον Πόντο, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έφεραν μαζί τους μόνο τον πόνο της απώλειας, αλλά και την ελπίδα της δημιουργίας και άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους στον πολιτισμό και στην κοινωνική ζωή της περιοχής μας».
Επίσης, αναγνώρισε ότι η Ιστορία δεν είναι μόνο αντικείμενο τιμής, αλλά και προβληματισμού: «Η Ιστορία μάς αφορά όλους. Και μέσα από την αναψηλάφηση πρέπει να έχουμε το θάρρος να αναγνωρίσουμε και πολιτικά λάθη που διαμόρφωσαν το παρόν. Η μνήμη, λοιπόν, δεν είναι στατική, είναι ζωντανή πυξίδα που μας καθοδηγεί».
Κλείνοντας, ο κ. Μουριάδης αναφέρθηκε με έμφαση στη σημασία του αλληλοσεβασμού και της ειρηνικής συνύπαρξης: «Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οφείλουμε να καλλιεργούμε τον σεβασμό προς κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως καταγωγής ή πεποιθήσεων. Είμαστε όλοι πολίτες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και η ανθρωπιά δεν έχει σύνορα ούτε εθνικότητα. Έχει μνήμη, συνείδηση και μέλλον».
Η εκδήλωση αποτέλεσε έναν «ύμνο» στη μνήμη και στην αντοχή των ανθρώπων που, ξεριζωμένοι από τις πατρογονικές τους εστίες, ρίζωσαν και άνθισαν στη νέα τους πατρίδα.
Στο κυρίως μέρος της εκδήλωσης ο Αναπληρωτής Καθηγητής Διδακτικής της Ιστορίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Άγγελος Παληκίδης προσέγγισε τη Μικρασιατική Καταστροφή υπό το πρίσμα του διεθνούς αντίκτυπου, υπογραμμίζοντας τη βαθιά τομή που προκάλεσε, όχι μόνον στον ελληνικό ιστορικό κορμό, αλλά και στη διεθνή κοινή γνώμη της εποχής.
Ο ιστορικός και τέως προϊστάμενος των Γενικών Αρχείων του Κράτους-Αρχεία Νομού Καβάλας, Κυριάκος Λυκουρίνος με τη σειρά του ανέδειξε την πορεία της αποκατάστασης και της αφομοίωσης των προσφύγων, επισημαίνοντας πως το επίτευγμα αυτό αποτελεί, κατά γενική ομολογία, τη μεγαλύτερη επιτυχία του νέου ελληνικού κράτους του 20ού αιώνα.
Η παρουσίαση υπήρξε μια ξεχωριστή ευκαιρία αναστοχασμού και αναγνώρισης του πόνου, της δύναμης και της δημιουργικότητας των προσφύγων του 1922. Η έκδοση, πολύτιμο τεκμήριο μνήμης και επιστημονικής καταγραφής, φωτίζει τις πτυχές μιας περιόδου που καθόρισε τη σύγχρονη ταυτότητα της Ανατολικής Μακεδονίας.
Η εκδήλωση έκλεισε με τα συγκινητικά σχόλια μαθητών και καθηγητών, αποδεικνύοντας πως η Ιστορία παραμένει ζωντανή όταν γίνεται βίωμα και μνήμη συλλογική. Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσε και ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Καβάλας, Δανιήλ Εμμανουηλίδης, ενώ τον συντονισμό της εκδήλωσης ανέλαβε η εκπαιδευτικός, Αναστασία Τσιρογιαννάκη.