Του Άρη Μεντίζη
Απόλυτη επιτυχία! Αυτές οι δύο λέξεις μπορούν να χαρακτηρίσουν το αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας που ανέλαβαν, τον περασμένο Οκτώβριο, ο Δήμος Παγγαίου, διά της Κοινωφελούς Επιχείρησής του, και η Μητρόπολη Ελευθερουπόλεως, στην κατεύθυνση ανάδειξης και καταγραφής ψηφίδων της τοπικής ιστορίας.
Ήταν το 1ο Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας Παγγαίου, που πραγματοποιήθηκε από 21 μέχρι 23 Οκτωβρίου 2016 στην Ελευθερούπολη, του Δήμου Παγγαίου.
Στην αρχή της προσπάθειας κυριαρχούσε η σκέψη πως η γνώση της ιστορίας του Παγγαίου, που αποτελεί πολιτιστικό κεφάλαιο για όλο τον κόσμο, ήταν μικρή. Έτσι ξεκίνησε με αισιοδοξία η προετοιμασία μιας πρωτοφανούς διοργάνωσης. Τότε κανείς δεν πίστευε το μέγεθος της ανταπόκρισης και το πλήθος της συμμετοχής. Μέρα με τη μέρα το ενδιαφέρον του κόσμου αυξανόταν και ο αριθμός όσων ήθελαν να συμβάλουν στη προσπάθεια μεγάλωνε.
Ο χρόνος που είχαν μπροστά τους οι διοργανωτές ήταν λίγος, δεδομένου οτι επρόκειτο για μια διοργάνωση χωρίς προηγούμενο, αφού έπρεπε κάθε ενέργεια και κάθε δράση να ξεκινήσουν από το μηδέν. Κανείς όμως δεν έκανε πίσω και η αγάπη για τον τόπο τελικά νίκησε!
Κατά κοινή ομολογία η επιτυχία του εγχειρήματος ήταν μεγάλη και αυτό φάνηκε από πολύ νωρίς, και συγκεκριμένα από τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων εισηγητών. Εξαιρετικοί επιστήμονες με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εργασίες σχετικές με την περιοχή του Παγγαίου εκδήλωσαν ενδιαφέρον για τη διοργάνωση. Στο πρόγραμμα του Συνεδρίου εντάχθηκαν 30 εισηγήσεις. Το ενδιαφέρον ήταν πολύ μεγαλύτερο και το έργο της Επιστημονικής Επιτροπής, η οποία με μεράκι και ανιδιοτέλεια ενίσχυσε το όλο εγχείρημα, ήταν πολύ δύσκολο.Η προσέλευση τόσων εισηγητών που με ενθουσιασμό ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση, αποδεικνύει ότι το Παγγαίο συνεχίζει να συγκινεί και να παρακινεί. Αποδεικνύει οτι το Παγγαίο είναι σημείο αναφοράς για όλη την Ελλάδα, και, γιατί όχι, και για όλο τον κόσμο.
Μεταξύ των εισηγητών ήταν αρχαιολόγοι, ιστορικοί, γεωλόγοι, αρχιτέκτονες, ιστορικοί ερευνητές, δημοσιογράφοι, εκπαιδευτικοί και λαογράφοι, από το Παγγαίο, την Καβάλα, τη Δράμα, τις Σέρρες, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο και την Αθήνα. Παράλληλα ενδιαφέρον για το συνέδριο εκφράστηκε από κάθε γωνιά της χώρας, από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη και από τη Λήμνο μέχρι την Πρέβεζα, ενώ αυτοί που δήλωσαν ενδιαφέρον να το παρακολουθήσουν, ξεπέρασαν τους 300! Ο αριθμός αυτός πολλαπλασιάστηκε, αν σκεφτεί κανείς οτι πολλοί ήταν αυτοί που παρακολούθησαν τις εργασίες του Συνεδρίου μέσω της ζωντανής διαδικτυακής μετάδοσής του. Και αυτό φάνηκε και από το πλήθως των συγχαρητήριων μηνυμάτων που δέχθηκε η οργανωτική γραμματεία. Όπως αποδείχθηκε περίτρανα, το 1ο Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας Παγγαίου αποτελεσε σημείο συνάντησης των κατοίκων του τόπου με την ιστορία.
Ως συνδιοργανωτές, την πρωτοβουλία στήριξαν από την πρώτη στιγμή η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και η Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας, το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Αν. Μακεδονίας και Θράκης και η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αν. Μακεδονίας και Θράκης. Αφιλοκερδώς στήριξαν την προβολή του Συνεδρίου, η ΕΡΤ3, η ΕΡΤ Καβάλας, τα ραδιόφωνα της ΕΡΤ 102 FM και 9.58 FM, ο ALHA Radio 88,6, o Μελωδία 88,3 και η εφημερίδα Νέα Εγνατία.
Σημειώνεται επίσης ότι ο Δήμος Παγγαίου, από την πρώτη στιγμή εξέφρασε τη βούληση να προχωρήσει η έκδοση των πρακτικών του Συνεδρίου, με τη φιλοδοξία να αποτελέσουν μια σημαντική συμβολή στη σύγχρονη ιστοριογραφία του τόπου. Αυτή η διαδικασία είναι σε εξέλιξη.
Πέρα όμως από το Συνέδριο αυτό καθ’ αυτό, επιβραβεύτηκε και η σκέψη διοργάνωσης παράλληλων εκδηλώσεων, μέσα από τις οποίες δόθηκε η ευκαιρία για μια διαφορετική προσέγγιση της ιστορίας του τόπου. Σε αυτό το πλαίσιο, μερικές μέρες πριν το Συνέδριο, οι διοργανωτές σε συνεργασία με την Κάπα Εκδοτική, παρουσίασαν το βιβλίο του Ζήση Βαπορίδη με τίτλο «Λυκούργος, ο βασιλιάς του Παγγαίου». Παράλληλα, την επομένη της λήξης των εργασιών του Συνεδρίου, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ν. Καβάλας έδωσε την ευκαιρία σε όσους ήθελαν να ταξιδέψουν πίσω στο χρόνο, να περιηγηθούν στην παλιά πόλη της Ελευθερούπολης. Και οι δύο αυτές εκδηλώσεις έτυχαν ιδιαίτερης ανταπόκρισης από το κοινό, που έδειξε με τον τρόπο αυτό το ενδιαφέρον για την άγνωστη ιστορία του τόπου.
Συμπερασματικά, η επιτυχία της διοργάνωσης του 1ου Συνεδρίου Τοπικής Ιστορίας Παγγαίου είναι αδιαμφισβήτητη και η ανταπόκριση του κόσμου, ουσιαστικά προσθέτει βάρος ευθύνης στις πλάτες των διοργανωτών για την καθιέρωση του ως θεσμού στην κατεύθυνση ανάδειξης, καταγραφής και διατήρησης της τοπικής ιστορίας.
Ο Άρης Μεντίζης είναι δημοσιογράφος-ιστορικός ερευνητής και Οργανωτικός Γραμματέας του Συνεδρίου Τοπικής Ιστορίας Παγγαιου