Πολύ συχνά τόνιζε ο μακαριστός Προκόπιος τη σπουδαιότητα του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων. Γιατί άραγε; Αρκεί και μόνο να ρίξουμε μια προσεχτική ματιά στον τόπο όπου βρίσκεται η Βασιλική Β΄: με μία χρονική διαφορά μερικών αιώνων οικοδομείται ακριβώς δίπλα στην αρχαία Αγορά, δηλ. δίπλα στον τόπο του διαλόγου και της λογικής επιχειρηματολογίας, στο forum, στο κεντρικότερο σημείο της αρχαίας πόλης των Φιλίππων. Η αναζήτηση του ανθρώπου, η δίψα του για αιωνιότητα βρίσκει αιώνες αργότερα την απάντησή της.
Τα πάντα στους Φιλίππους δείχνουν αυτό το συναπάντημα ελληνικού πνεύματος και χριστιανικής ζωής· φανερώνουν το σμίλευμα ενός πολιτισμού που συναπαρτίζεται από το επίγειο και το επουράνιο, το υλικό και το πνευματικό, τη λογική και την πίστη, και εν τέλει, το θείο και το ανθρώπινο! Και αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα ζωής που κομίζει σήμερα η Ορθοδοξία στον σύγχρονο κόσμο: πως τίποτε το ανθρώπινο δεν αποβάλλεται, αλλά τουναντίον προσλαμβάνεται, εμπλουτίζεται από τον ζωοδότη Θεό και καθίσταται αιώνιο.
Πολύ σοφά οι Φίλιπποι έχουν χαρακτηρισθεί από την UNESCO ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, διότι διαθέτουν μία ακτινοβολία παγκόσμια, η οποία συγκινεί όχι μόνο τους χριστιανούς, αλλά κάθε άνθρωπο ανεξάρτητα από το θρήσκευμά του. Είναι μνημείο που ανήκει στην οικουμένη. Και με το σκεπτικό αυτό, οι Φίλιπποι αναδεικνύονται ως τόπος και χρόνος συνάντησης και διαλόγου των πολιτισμών· διαλόγου με τον άλλον, διαλόγου με τον διαφορετικό, διαλόγου με τον εαυτό μας, διαλόγου ανάμεσα στο επίγειο και στο επουράνιο.
Αδιαμφισβήτητα, η παρουσία του Αποστόλου Παύλου προσδίδει στους Φιλίππους το οικουμενικό αυτό προφίλ· άλλωστε, ο θεολογικός λόγος του Αποστόλου των εθνών διακρίνεται για την πανανθρώπινη και πάντα επίκαιρη εμβέλειά του, όπως διαφαίνεται από την ομιλία που πραγματοποίησε τον Μάιο του 2008 στην Πνευματική Εστία της Μητροπόλεώς μας ο συμπολίτης μας, δικηγόρος και τ. Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας, κ. Παύλος Γεωργιάδης.
Ενόψει της διαδοχής του μακαριστού Ποιμενάρχη μας, οφείλουμε να έχουμε εμπιστοσύνη στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, και φυσικά στο Άγιο Πνεύμα, ότι τελικά θα φωτίσει τους Ιεράρχες, ώστε να εκλεγεί στη θέση αυτή ένας άξιος συνεχιστής της πνευματικής παρακαταθήκης που μας άφησε ο μακαριστός Προκόπιος· ότι στον μητροπολιτικό θώκο των Φιλίππων θα αναδειχθεί ένας που μπορεί να αφουγκράζεται την ιστορία και την ιδιαιτερότητα αυτού του τόπου· ένας που έχει μαθητεύσει στη φιλοσοφία και την προοπτική που κομίζει ο τόπος αυτός, και άρα διαθέτει τα εχέγγυα να εργαστεί πάνω στην προοπτική του διαλόγου και της συνάντησης με τον άλλον· ένας που μπορεί να συμβάλει, ώστε οι Φίλιπποι σε διεθνές επίπεδο να καταστούν εστία συνάντησης και εκ νέου ανακάλυψης και εμβάθυνσης στις χριστιανικές ρίζες της Ευρώπης!
Βέβαια, η εμπιστοσύνη στην Ιερά Σύνοδο δεν σημαίνει ότι εμείς οι πολίτες της Καβάλας επιβάλλεται να επιδεικνύουμε αδιαφορία για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα. Και είναι πραγματικά σπουδαίο το ότι δεν επιδείξαμε αδιαφορία! Η εκλογή νέου Μητροπολίτη, ως γνωστόν, είναι μία διαδικασία που ακολουθεί σαφείς κανόνες και πραγματοποιείται με ψηφοφορία εντός των μελών της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Η Εκκλησία όμως είναι ένας ζωντανός οργανισμός, μία κοινωνία προσώπων, που δεν κωφεύει· απεναντίας ακούει με προσοχή και διαλέγεται. Μέλη της Εκκλησίας είναι ο κλήρος και ο λαός. Αυτό σημαίνει ότι από τη μια, οι λαϊκοί με πνεύμα υϊκής αγάπης υποδέχονται ως ευλογία την οποιαδήποτε απόφαση της Ιεράς Συνόδου· από την άλλη, όμως, κανείς δεν τους εμποδίζει να εκφράσουν την άποψή τους· απεναντίας, η κοινοποίηση της άποψής τους πιστοποιεί αυτό που ήδη αναφέραμε: ότι η Εκκλησία είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Κοντολογίς, το ένα πράγμα δεν αντιστρατεύεται το άλλο, διότι απλούστατα, σύμφωνα με την ορθόδοξη Εκκλησιολογία, αντίθεση ανάμεσα στα δύο αυτά δεν υφίσταται. Καλό είναι, λοιπόν, να μην ψάχνουμε αντιθέσεις εκεί όπου υπάρχει αρμονία.
Κλείνοντας, επιτρέψτε μου και μία ακόμη νύξη: Όλη η αυτή η περίοδος αναμονής για τον νέο Μητροπολίτη, ας είναι ένα χρονικό διάστημα περισυλλογής για το μέλλον αυτού του τόπου· μία ευλογημένη αφορμή που θα φέρει όλους τους πολίτες της Καβάλας πιο κοντά μεταξύ τους. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να ανιχνεύουμε σημεία αντιπαράθεσης ανάμεσά μας. Είμαστε μια μικρή πόλη με ένα ασύλληπτου μεγέθους όραμα για το μέλλον. Μπορούμε ενωμένοι να εστιάσουμε σ’ αυτό ομονοώντας. Το όνομα της οδού Ομονοίας σε κεντρικό σημείο της πόλης μας σημαίνει πολλά!
Είτε το θέλουμε είτε όχι κουβαλούμε στους ώμους μας ένα πνευματικό κληροδότημα εκπληκτικών διαστάσεων· αν το αξιοποιήσουμε σωστά, θα αποφέρει καρπούς όχι μόνο στους γύρω μας, αλλά και σε εμάς τους ίδιους. Έχουμε χρέος και ευθύνη οι πολίτες της Καβάλας να είμαστε περήφανοι για τους Φιλίππους, αλλά και να συνειδητοποιούμε μέσα στις λεπτομέρειες της καθημερινότητάς μας το μέγεθος και τις διαστάσεις της ευθύνης αυτής!
Ο Αθανάσιος Στογιαννίδης είναι Επίκουρος Καθηγητής Σχολικής Παιδαγωγικής και Διδακτικής Μεθοδολογίας του Μαθήματος των Θρησκευτικών – Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ