Αφετηριακή σκέψη με το άκουσμα του θανάτου της Χρυσούλας Βακιρτζή η ρήση του Λυσία στον «Υπέρ αδυνάτου» λόγο του. «…Δει τα του σώματος δυστυχήματα τοις της ψυχής επιτηδεύμασιν ιάσθαι». Που πάει να πει πως η δικαίωση της ανθρώπινης ύπαρξης βρίσκεται στη δύναμη του ανθρώπου να σταθεί μοίρα στη μοίρα του.
Έχοντας την τύχη να γνωρίζω από χρόνια τη Χρυσούλα, στέκομαι στο μεγαλείο της ψυχής της να νικήσει την ανθρώπινη οδύνη και με τον αδιάκοπο –και εξ ίσου επώδυνο– πνευματικό της μόχθο να μας δείξει το δρόμο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Η αξιοπρέπεια, η περηφάνεια, το ψυχικό της σθένος ήταν τα αγκωνάρια της ύπαρξής της. Πάνω σ’ αυτά πάτησε στέρεα η πνευματικότητά της, η σμιλεμένη μέσα απ’ την πολύχρονη σωματική μα και ψυχική της οδύνη. Ο δρόμος της αληθινής δικαίωσης, της λύτρωσης εν τέλει για τη Χρυσούλα περνούσε μέσα απ’ τις αντιθέσεις της ζωής. Όλη της η διαδρομή πάνω σ’ αυτόν τον αντιθετικό άξονα χαράχτηκε. Το ομηρικό «ο τρώσας και ιάσεται» αποτέλεσε γι’ αυτήν τη νοηματοδότηση της ύπαρξής της.
Αναλογίζομαι σε μέρες όπως οι σημερινές –όπου όλοι μας, λίγο πολύ, ζούμε το δράμα της έγκλειστης ψυχής μας– ελάχιστοι μπορούν να καταδυθούν και να ενδοσκοπήσουν τα μύχια της ανθρώπινης ύπαρξης. Κι αυτοί δεν είναι άλλοι απ’ τους μοναχικούς ανθρώπους που κατορθώνουν τελικά μέσα απ’ την απέραντη μοναξιά και την άφατη οδύνη να κατακτούν τη βαθιά αυτογνωσία και ταυτόχρονα να αναδεικνύουν την αδήριτη ανάγκη για ουσιαστική ανθρώπινη επαφή και επικοινωνία. Σ’ αυτή την εναγώνια αναζήτηση δεν εμπιστεύονται τα λόγια, παρά τον λόγο και μάλιστα στην πιο καθαρτήρια εκδοχή του, τον λόγο τον ποιητικό. Και η Χρυσούλα με το έργο της αυτό τον λόγο αναδεικνύει.
Αποχαιρετώντας τη Χρυσούλα, νιώθω την ανάγκη να καταθέσω την ευγνωμοσύνη μου για την αφειδώλευτη πνευματική προσφορά της.
Καλό Παράδεισο, Χρυσούλα.