O πόλεμος είναι σαν την Κίρκη που ό,τι αγγίζει, το μεταμορφώνει· το καταστρέφει…

«Ματωμένα χώματα» στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων: Επεισοδιακά και με μια ώρα καθυστέρηση η πρεμιέρα του 65ου Φεστιβάλ Φιλίππων, με το αποτέλεσμα όμως επί σκηνής να αποζημιώνει τους θεατές...


 

Της Σίσσυς Ακοκαλίδου

 


Ένα εμβληματικό έργο, όπως το μυθιστόρημα της Διδώς Σωτηρίου, ένας αξιοπρεπής θίασος με ηθοποιούς που εκπλήσσουν ευχάριστα με τις δυνατές και εκφραστικές ερμηνείες τους  και μια σκηνοθεσία που σέβεται το κείμενο και χωρίς επικίνδυνες ακροβασίες και πειραματισμούς το αποδίδει επί σκηνής, είναι τα βασικά συστατικά της  επιτυχίας μιας παράστασης.

Το τρίπτυχο αυτό πέτυχε τα μέγιστα στην παράσταση «Ματωμένα Χώματα»  σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη.

Η αυλαία του 65ου Φεστιβάλ Φιλίππων άνοιξε με τον καλύτερο τρόπο το βράδυ του Σαββάτου 2 Ιουλίου 2022, παρά την ωριαία καθυστέρηση στην έναρξη της παράστασης, λόγω διακοπής ρεύματος, που προκάλεσε στη συνέχεια πρόβλημα στον ήχο των ηθοποιών. Δεν έλειψαν και οι διαμαρτυρίες κάποιων θεατών όταν ηθοποιός της παράστασης είπε από σκηνής ότι η παράσταση θα παιχθεί χωρίς μικρόφωνα, που ζητούσαν αναβολή της.

Όλα τα παραπάνω όμως αποτελούν μόνο άτυχες στιγμές που απλά προκάλεσαν τη φυσική κόπωση των θεατών που από νωρίς έσπευσαν να λάβουν θέση στο αρχαίο θέατρο.

Ο σκηνοθέτης Γιώργος Παλούμπης δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει σκηνοθετικές τεχνικές που ίσως εμπεριείχαν υψηλό ρίσκο, ούτε καινοτομίες που να μην είναι συμβατές με το κείμενο. Ο κεντρικός αφηγητής Μανώλης Αξιώτης εμφανίστηκε σε δυο εκδοχές, υπέργηρος να αφηγείται τις οδυνηρές μνήμες του και νεαρός άντρας  που έζησε  τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, που πέρασε από τα Τάγματα Εργασίας, όπως και πολλοί άλλοι χριστιανοί-πολίτες της Αυτοκρατορίας, με σκοπό τον αφανισμό τους όχι στο πολεμικό πεδίο, αλλά στα σκληρά έργα υποδομών που χρειάζονταν οι Τούρκοι, την  έναρξη της  Μικρασιατικής Εκστρατείας και τέλος την Καταστροφή.

Όλες αυτές τις ιστορικές και χρονικές διακυμάνσεις που ανέφυαν στον θεατή διαφορετικά συναισθήματα, τα υπηρέτησε και τα υποστήριξε εξαιρετικά ο Μιχάλης  Σαράντης, ενώ το ίδιο δυνατός στην ερμηνεία του ήταν και ο «φιλόσοφος» και ασυμβίβαστος Αντίνοος Αλμπάνης.

Η παράσταση διέθετε νεύρο και δυναμισμό, με τον Νικήτα Τσακίρογλου να εντυπωσιάζει με τη στιβαρή του αφήγηση και να συγκινεί τον θεατή, αφηγούμενος  τα δεινά των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και να εστιάζει στο να καταδείξει πόσο θηρίο είναι ο άνθρωπος τελικά, αντέχοντας δεινά και κακουχίες, αλλά και διαπράττοντας, παράλληλα, «ειδεχθή» εγκλήματα. Οι παιδικοί φίλοι που άλλαξαν ρόλο και πλέον έγιναν βασανιστής και θύμα, ο Τούρκος αφέντης που έσωσε τον νεαρό Μιχάλη όταν αυτομόλησε, ο έρωτας για την κόρη του, οι Αρμένισσες που διασώθηκαν από βέβαιο θάνατο, συνέθεταν το ανθρώπινο πολυποίκιλο μωσαϊκό της φρίκης που γεννά ο πόλεμος.

Οι δυο μουσικοί επί σκηνής Αθηνόδωρος Καρκαφίρης και Βαγγέλης Παρασκευαΐδης έμπλεξαν τον ηλεκτρικό ήχο με τον παραδοσιακό στις κατάλληλες αναλογίες. Πολύ ωραίο ήταν από σκηνικής άποψης το «δέσιμο» των δυο κομματιών της βάρκας σε ένα, όπου στοιβάζονταν οι ήρωες ,αποχαιρετώντας τη Σμύρνη που καίγονταν.

Σε συνέντευξή του στο ALPHA Radio 88,6 ο Νικήτας Τσακίρογλου υποσχέθηκε ότι οι θεατές θα φύγουν από την παράσταση με αισθήματα περηφάνιας και συγκίνησης που θα επιδράσουν ενισχυτικά στο πατριωτικό τους φρόνημα. Θα πρόσθετα ότι οι θεατές έφυγαν και προβληματισμένοι και σκεφτικοί για το πόσο ο πόλεμος και η ανάγκη για επιβίωση επιδρά αλλοτριωτικά στις ψυχές των ανθρώπων. Πόσο, στους πολέμους οι λαοί απομένουν μόνοι, με τους «προστάτες» τους να λακίζουν και μάλιστα όχι διακριτικά, όταν καλούνται να αποδείξουν έμπρακτα την προστασία τους.

Τίποτα δεν είναι το ίδιο τελικά  μετά από έναν πόλεμο, ούτε για τους νικητές ούτε για τους νικημένους…