Ο Διευθυντής του 2ου Γενικού Λυκείου Καβάλας, Δημήτρης Λυμπεράκης γράφει για το δημόσιο σχολείο και την αυτοδιοικητική πολιτική, εστιάζοντας στο πώς ένα σύγχρονο σχολείο μπορεί και πρέπει να «συνοδοιπορήσει με τις προκλήσεις του παρόντος» και στο γιατί η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να συμβάλλει στη διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών για την εύρυθμη λειτουργία των σχολικών μονάδων.
Γράφει ο Δημήτρης Λυμπεράκης
Αν θεωρήσουμε, και ορθώς, ότι η εκπαιδευτική διαδικασία αποτελεί πρωτίστως μία κοινωνική λειτουργία κι ότι το σύγχρονο σχολείο, ως ολότητα, συνιστά ένα ανοιχτό κοινωνικό σύστημα που αναπτύσσει σχέσεις αλληλεπίδρασης και αλληλεξάρτησης με το τοπικό κοινωνικό, οικονομικό και πολιτισμικό περιβάλλον, τότε έχουμε με ευκρίνεια οριοθετήσει την αποστολή και το ρόλο που επιτελεί το σύγχρονο σχολείο.
Φυσικά τόσο οι πολιτικές, πολιτιστικές και οικονομικές συνθήκες μιας περιοχής, που διαμορφώνουν το συνεχώς μεταβαλλόμενο προφίλ του σχολείου όσο και η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι αυτή που οργανώνει και οργανώνεται και εξελίσσεται σε ρυθμιστικό παράγοντα που (πρέπει) να στηρίζει τη διοικητική λειτουργία του σχολείου και τη διαχείριση των πιστώσεων που διατίθενται κεντρικά για τη κάλυψη των λειτουργικών αναγκών και την δημιουργία επαρκούς, για τα σύγχρονα δεδομένα, υλικοτεχνικής υποδομής.
Συνεπώς η Τοπική Αυτοδιοίκηση (οφείλει) να συμβάλλει στη διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών για το εύρυθμον της λειτουργίας των σχολικών μονάδων και να ενισχύει τις δράσεις και την εκπαιδευτική κινητικότητα που συντελείται, προωθώντας πρωτοβουλίες και ενθαρρύνοντας καινοτόμες πρακτικές εντός κι εκτός ωρολογίου προγράμματος.
Η ανάληψη λοιπόν ενεργού ρόλου από τις τοπικές κοινωνίες και την Αυτοδιοίκηση μπροστά στις προκλήσεις, τις απαιτήσεις , την προβληματική, εν πολλοίς, λειτουργία και τις προοπτικές που διανοίγονται στο χώρο της Παιδείας αποτελεί μονόδρομο.
Ένα σύγχρονο σχολείο είναι και οφείλει να αποτελεί τον δίαυλο επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης ανάμεσα στην τοπική κοινωνία και την εκπαιδευτική κοινότητα και να δραστηριοποιεί τη γειτονιά, τους δημότες, τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές.
Ένα σύγχρονο σχολείο πρέπει:
- Να παραμένει ανοιχτό σε Μορφωτικούς και Πολιτιστικούς συλλόγους
- Να παρέχει προς αξιοποίηση τη σχολική βιβλιοθήκη του στους δημότες με συνεργασία Εκπαιδευτικών, Μαθητικών κοινοτήτων και Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων
- Να υλοποιεί Προγράμματα Επιμόρφωσης-Εκπαίδευσης Δημοτών που αφορούν στη χρήση των Η/Υ, του Internet, του e-mail και πραγματοποίησης ηλεκτρονικών συναλλαγών
- Να προωθεί μία Συμβουλευτική διαδικασία από επιστημονικό προσωπικό που σχετίζεται με τη διαχείριση-υποστήριξη της μελέτης και της μάθησης καθώς και την παιδαγωγική αντιμετώπιση των μαθητών από γονείς κυρίως και εκπαιδευτικούς δευτερευόντως
- Να διοργανώνει διαλέξεις που σχετίζονται με την ιστορία, τον λαικό πολιτισμό, την επιχειρηματικότητα και την παραγωγή.
- Να ενημερώνει για την αντιμετώπιση φαινομένων κοινωνικά παθογενών, όπως είναι η σχολική βία, ο εκφοβισμός, η ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
- Να διαμορφώνει κοινότητες μάθησης και πράξης με ταυτόχρονη κοινωνική ενσωμάτωση των ευπαθών ομάδων, μέσω της συμμετοχής τους σ αυτές.
- Να αναδεικνύει την πολιτισμική δυναμική της εκπαίδευσης, να ενισχύει το πολιτισμικό κεφάλαιο της γειτονιάς και να καλλιεργεί την αισθητική των κατοίκων της. Έτσι ενδυναμώνονται οι διαφορετικοί επικοινωνιακοί κώδικες και αναπτύσσεται η δημιουργικότητα και η συλλογικότητα.
- Να υλοποιεί προγράμματα Επιχειρηματικότητας των Νέων με βάση τις τοπικές συνθήκες και ευκαιρίες
- Να εκπονεί Εργασίες για επαγγέλματα που χάνονται κι επαγγέλματα που αναπτύσσονται
- Να θεσμοθετεί «Ημέρες Σταδιοδρομίας», που περιλαμβάνουν ενημέρωση για ευκαιρίες σταδιοδρομίας, προσκλήσεις διαφόρων επαγγελματιών της περιοχής και ενημέρωση των μαθητών και κάθε ενδιαφερόμενου για το επάγγελμά τους.
Ένα σύγχρονο σχολείο όμως δεν καταφέρνει να αγγίξει παρά ελάχιστα τους παραπάνω στόχους. Και τούτο γιατί πρωτίστως υποχρηματοδοτείται. Και τούτο γιατί δεν μπορεί να παραχθεί έργο, αλλά και ούτε πολιτισμικό προϊόν λόγω της υποστελέχωσης των υπηρεσιών του δήμου.
Ένα σύγχρονο σχολείο δε μπορεί να συνοδοιπορήσει με τις προκλήσεις του παρόντος, διότι δε διαθέτει τη στοιχειώδη υλικοτεχνική υποδομή, αλλά ούτε και τον απαραίτητο ψηφιακό εξοπλισμό που προαπαιτεί η σύγχρονη διδασκαλία.
Ένα σύγχρονο σχολείο και να θέλει να απαλλαγεί από τις αγκυλώσεις που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία και αφορούν στην αποδοχή και υιοθέτηση του διαφορετικού και των διαφορετικών στάσεων ζωής και ανθρώπων, δε μπορεί να το κατορθώσει, γιατί υπόκειται διαρκώς στη κριτική της γειτονιάς και στο κακόβουλο βλέμμα όσων είναι ελλιποβαρείς συναισθηματικά και αξιακά και μηχανεύονται πλείστους όσους ανασταλτικούς μηχανισμούς των πρωτοβουλιών που κατά καιρούς αναλαμβάνονται από τους εμπλεκόμενους στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Ένα σύγχρονο σχολείο βρίσκει ανταπόκριση, όταν απευθύνεται σε ώτα ακουόντων και αιτείται προστασία για σοβάδες που πέφτουν μέσα στις σχολικές αίθουσες και κουβάδες που στήνονται, όταν βρέχει, προκειμένου να περισυλλεγεί το νερό της οροφής και να μη πέσει ο διακόπτης της ηλεκτροπληξίας.
Ένα σύγχρονο σχολείο, τέλος, δεν εστιάζει, με κυβερνητική ευθύνη βέβαια, στο άρμεγμα της «ιερής αγελάδας» των Πανελληνίων Εξετάσεων ευνοώντας την ημιτελή πρόσληψη πληροφοριών και γνώσεων που θεωρούνται “must” για την εισαγωγή σε κάποια Πανεπιστημιακή σχολή. Αφήνει στους μαθητές και μαθήτριες χώρο να αναπνέουν, να χαίρονται τη νιότη τους, να κατανοούν την βαρύτητα της γνώσης και την αξία της μάθησης και να μη καταπίνουν πληροφορίες επί πληροφοριών, που εξασφαλίζουν φυσικά το διαβατήριο για τα ΑΕΙ αλλά ταυτόχρονα κρατούν την εφηβεία «κουμπωμένη» σε ανούσιες χρονολογίες και μαθηματικούς τύπους και τη φαντασία και τη δημιουργικότητα στα αζήτητα. 36 χρόνια στο δημόσιο σχολείο βιώνω πανομοιότυπα τα εξώφυλλα νέων παιδιών που ασφυκτιούν και δεν κατορθώνουν να φτάσουν στην εμπέδωση θεμελιωδών εννοιών, όπως «πολίτης» και «δημότης».
Τί συνάγεται λοιπόν από τα προαναφερόμενα ως αναγκαιότητα; Ότι το σύγχρονο σχολείο πρέπει να συνδεθεί με την τοπική κοινωνία και την αυτοδιοίκηση ισότιμα και με διαφάνεια. Ότι μόνο μέσα από αιρετούς που λογοδοτούν κοινωνικά και ευνοούν τη δημοκρατική συμμετοχικότητα επέρχεται η ανάπτυξη και η πρόοδος. Ότι πρέπει να διασφαλίζεται η δυνατότητα στα παιδιά, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς να λειτουργούν αμφίδρομα με το σχολείο και να χτίζουν σχέσεις ουσιαστικές.
Ότι σύγχρονο και ελκυστικό σχολείο, ανοιχτό στη κοινωνία και στην πολιτική ζωή, είναι εκείνο που του παρέχεται η δυνατότητα της ανταπόκρισης στις σύγχρονες αυτοδιοικητικές και κοινωνικές προκλήσεις, εκείνο που ενισχύει εμφατικά το αξιακό οπλοστάσιο των παιδιών, εκείνο που αναπτύσσει την οικολογική συνείδηση, εκείνο που διδάσκει, ως καθημερινό βίωμα, δημοκρατία και αξιοκρατία. Και αυτό το σχολείο είναι το Δημόσιο σχολείο το οποίο έχω την τιμή να υπηρετώ και να προασπίζομαι.
Πηγές
- Ιδρυματικό αποθετήριο Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
- Σχολική μονάδα και τοπική αυτοδιοίκηση: Ένα νέο πλαίσιο δράσης για το διευθυντή -σύγχρονο ηγέτη- Ιωάννης Κατσαρός
- Εκπαίδευση και τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα, Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης