Πέρσι για πρώτη χρονιά παρουσιάσε ένα γκαλά τιμώντας την Παγκόσμια Ημέρα Χορού, σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Καβάλας, με την προσδοκία να γίνει θεσμός.
Άλλωστε, βασικός στόχος της καθηγήτριας κλασικού και σύγχρονου χορού, χορογράφου και ιδιοκτήτριας της Σχολής Χορού Danza di Vita, Δέσποινας Παπαδοπούλου είναι «να μας ενώσει ο χορός, η τέχνη και η μουσική, όλες τις δασκάλες και τις σχολές, όλα τα παιδιά και να γιορτάσουμε, να αποκτήσουμε έναν στόχο μέσω της παρουσίασης της προσπάθειάς μας, να προαχθεί μαζί με τον Δήμο Καβάλας και τις άλλες σχολές και στούντιο χορού η τέχνη κάθε είδους χορού, να τιμήσουμε τον χορό όλοι ενωμένοι σπάζοντας κακές ανταγωνιστικές πεποιθήσεις και συμπεριφορές. Και εν τέλει να χαρούμε μικροί και μεγάλοι μια χορευτική βραδιά».
Δεν παραβλέπει, δε και «την ανάγκη όλων μας, να μπορούμε να έχουμε τον κατάλληλο θεατρικό χώρο για τις παραστάσεις μας και μάλιστα σύντομα».
Ακολουθεί μια πολύ περιεκτική ιστορική αναδρομή στον κλασικό και σύγχρονο χορό και στη ρυθμική γυμναστική από την Δέσποινα Παπαδοπούλου.
Της Δέσποινας Παπαδοπούλου-Danza di Vita
Ο χορός έχει την τιμητική του επίσημα κάθε Απρίλιο στις 29. Η Παγκόσμια Ημέρα Χορού καθιερώθηκε το 1982 από το Διεθνές Συμβούλιο Χορού της UNESCO. 29 Απριλίου είναι η ημερομηνία γέννησης το 1727 του Γάλλου χορευτή και χορογράφουJean-Georges Noverre (1727-1810), δημιουργού του σύγχρονου μπαλέτου.
Η ιστορία του μπαλέτου έχει τις ρίζες της στην αναγεννησιακή Ιταλία στα τέλη του 15ου αιώνα. Τότε ο χορός αποτελούσε βασικό τρόπο ψυχαγωγίας των ευγενών και των αριστοκρατών κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεών τους. Αργότερα, διαδόθηκε στη Γαλλία, όπου εξελίχθηκε από μια ασχολία ερασιτεχνών σε επαγγελματική ενασχόληση και απέκτησε τις βασικές του ορολογίες. Παρ’ όλα αυτά η Ρωσία είναι η χώρα που έδωσε στο μπαλέτο τη σημερινή του μορφή και ταυτότητα.
Ο σπουδαίος γάλλος χορευτής Jean-Georges Noverre πίστευε πως το μπαλέτο πρέπει να έχει συγκεκριμένη τεχνική, μα επίσης να συγκινεί το κοινό, να δημιουργεί σενάρια και να έχει το απαραίτητο σκηνικό και μουσική, τα οποία να ταιριάζουν με την ιστορία και να υποστηρίζουν την πλοκή, ενώ η παντομίμα πρέπει να γίνεται κατανοητή από το κοινό. Τον 19ο αιωνα η τέχνη απομακρύνθηκε από την αριστοκρατία, μέσω του ρομαντικού κινήματος του μπαλέτου. Το πνεύμα της ρομαντικής περιόδου οδήγησε τους χορογράφους στη σύνθεση ρομαντικών μπαλέτων, τα οποία ήταν φαινομενικά ανάλαφρα, φωτεινά και αισιόδοξα.
Μία από τις σημαντικότερες φιγούρες του αυτοκρατορικού μπαλέτου ήταν η Agrippina Vaganova, εισηγήτρια της μεθόδου Vaganova. Αυτή ήταν που καλλιέργησε και τελειοποίησε μια νέα τεχνική διδασκαλίας κλασικού μπαλέτου. Σήμερα, η μέθοδος Vaganova είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη.
Ελλαδα. Ο χορός είναι από τα στοιχεία που συνθέτουν τον ελληνικό πολιτισμό. Στην αρχαιότητα το ρήμα χορεύω σηματοδοτούσε την συμμετοχή σε κυκλικό χορό, την γιορτή προς κάποια θεότητα και την εκγύμναση εις χορόν. Χρησιμοποιούνταν παράλληλα με το ρήμα ορχέομαι που σήμαινε χορεύω παριστάνω κάποιον.
Η Κούλα Πράτσικα, πρωτοπόρος της τέχνης του χορού στην Ελλάδα γεννήθηκε στην Πάτρα το1899 και πέθανε στην Αθήνα το1984. Ήταν Ελληνίδα χορεύτρια, καθηγήτρια ρυθμικής και χορού και χορογράφος. Πρώτη της εμφάνιση χορευτική ήταν το 1927 στις «Δελφικές εορτές» του Σικελιανού όπου η Εύα Πάλμερ-Σικελιανού της εμπιστεύτηκε το ρόλο της Κορυφαίας στην παράσταση του Προμηθέα Δεσμώτη. Το 1930 άνοιξε δική της «σχολή χορού και ρυθμικής γυμναστικής», δεν ήταν κλασικός χορός, δεν αντέγραψε κανένα μοντέλο από το εξωτερικό. Το 1937 πρόσθεσε και τμήμα επαγγελματικής κατάρτισης χοροδιδασκάλων έως το 1973 που την δώρισε στο ελληνικό κράτος, η σχολή λειτουργεί ακόμα και σήμερα σαν Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης. Διαμόρφωσε το πλαίσιο του μοντέρνου χορού στην Ελλάδα καθώς και του μουσικοπαιδαγωγικού συστήματος ρυθμικής αγωγης για παιδιά. Το 1936 ήταν η πρωθιέρεια που άναψε την ολυμπιακή φλόγα για τους ολυμπιακούς αγώνες του Βερολίνου.
Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η κοσμοπολίτισσα, διανοουμένη και ακτιβίστρια, Εύα Πάλμερ η οποία γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1874 και ανατράφηκε σε μια πολύ εύπορη οικογένεια προοδευτικών αντιλήψεων. Επισκέφτηκε την Ελλάδα το 1906 και γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της Άγγελο Σικελιανό.
Μια επίσης μεγάλη ελληνίδα χορογράφος, η Ζουζού Νικολούδη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1917. Πατέρας της ήταν αρχιτέκτονας και η μητέρα της γόνος των Φιξ. Ξεκίνησε τα μαθήματα χορού σε ηλικία δέκα ετών, στη σχολή χορού της Κούλας Πράτσικα.
Ακολουθεί η Ραλλού Μάνου που γεννήθηκε το 1915. Σπούδασε χορό στη σχολή της Κούλας Πράτσικα και συνέχισε τις σπουδές χορού στο Μόναχο, όπου απόκτησε δίπλωμα διδασκαλίας χορού. Το 1936 συμμετείχε μαζί της και με την Αλέκα Κατσέλη στην πρώτη αφή της ιερής φλόγας στην Ολυμπία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1941 ίδρυσε την δική της Επαγγελματική Σχολή Χορού. Το 1947 πηγαίνει στη Νέα Υόρκη όπου συναντήθηκε με τη Μάρθα Γκράχαμ, κορυφαίο όνομα του σύγχρονου χορού, και διδάχθηκε το σύστημά της. Το 1951 ίδρυσε το «Ελληνικό Χορόδραμα» συγκεντρώνοντας γύρω της σπουδαίες προσωπικότητες του πνεύματος και της τέχνης.
Η ιστορία του σύγχρονου χορού ξεκίνησε στην Αμερική στα τέλη του 1920 ως μία μορφή αντίδρασης στις αυστηρές δομές του μπαλέτου. Η γυναίκα που έθεσε τα θεμέλια του σύγχρονο χορού θεωρείται από πολλούς ότι ήταν η Isadora Duncan που θεωρείται από πολλούς σαν η μητέρα του σύγχρονου χορού. Υπήρξε γνωστή και σαν «ξυπόλητη χορεύτρια». Η χορογραφία της είναι εμπνευσμένη από την αρχαία ελληνική χορογραφία.
Οι περισσότεροι από όσους ενεπλάκησαν στον επαναστατικό χορό του ’30 προέρχονταν από οικογένειες μεταναστών, ειδικά την εβραϊκή εργατική τάξη, και η θεματολογία των χορογραφιών τους βρισκόταν πολύ κοντά στην καθημερινή πραγματικότητα αυτού του περιβάλλοντος. οι χορευτές παρουσίαζαν τη δουλειά τους σε κοινές πολιτικές και κοινωνικές εκδηλώσεις και μοιράζονταν την σκηνή με αριστερούς θιάσους, αριστερούς μουσικούς και αριστερούς πολιτικούς.
Limón technique: Ο μεξικανικής καταγωγής Jose Limon ήρθε στη Νέα Υόρκη το 1928.Αναγνωρίζεται ως σημαντική προσωπικότητα στο αμερικάνικο μοντέρνο χορευτικό κίνημα της δεκαετίας του 1930 και του 1960. Δημιούργησε τη δική του εταιρεία χορού στη Νέα Υόρκη το 1947.
H Pina Bausch επίσης μια σημαντική μορφή, γεννημένη το 1940 ,ήταν Γερμανίδα χορεύτρια, χορογράφος, δασκάλα χορού και διευθύντρια μπαλέτου του Χοροθεάτρου του Βούπερταλ, το οποίο πήρε το όνομά της.
Ο Ρούντολφ φον Λάμπαν ήταν Αυστροούγγρος, Γερμανός και Βρετανός χορευτής, χορογράφος και θεωρητικός του χορού. Θεωρείται «ιδρυτής του εξπρεσιονιστικού χορού». Οι θεωρητικές του καινοτομίες περιελάμβαναν την ανάλυση του κινήματος Laban(ένας τρόπος τεκμηρίωσης της ανθρώπινης κίνησης) και Labanotation (ένα σύστημα σημειογραφίας κίνησης.
Ο Μωρίς Μπεζάρ ήταν Γάλλος χορευτής, χορογράφος, διευθυντής όπερας και ιδρυτής της σχολής χορού Μπεζάρ της Λωζάνης στην Ελβετία.Το στυλ του θα λεγαμε ήταν νεοκλασικό. Ο Μορίς αγαπούσε βαθιά την Ελλάδα.
Η ρυθμική γυμναστική είναι ένα Ολυμπιακό Άθλημα με ιστορία μόλις 85 χρόνων. Στο Παρίσι το 1839, ο νέος δάσκαλος μουσικής και φωνητικής Φρανσουά Δελσάρτ (Francois Alexandre Nicolas Cheri Delscart) ανοίγει το εργαστήριο «Δημιουργία αισθητικής του ανθρώπινου σώματος». Στο εργαστήριο αυτό ασχολήθηκαν κυρίως με την έκφραση του σώματος σε συνδυασμό με την μουσική. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως πρώτο στάδιο σύλληψης της ιδέας της Ρυθμικής γυμναστικής.
Ο Εμίλ Ζακ-Δαλκρόζ (Emil Jaques-Dalkroze) με την «αρχή της ρυθμικής Αγωγής» αναζητά την εναρμόνιση της μουσικής και της κίνησης, καθώς και η Isadora Duncan με την κίνηση ελεύθερη από κάθε περιορισμό και καλούπι. Το1934 στο Λένινγκραντ της Σοβιετικής Ένωσης (Leningrad Αγ. Πετρούπολη) το Ινστιτούτο Φυσικής Αγωγής θα ανοίξει τμήμα «Ρυθμικής Γυμναστικής», που είναι και η επίσημη αρχή της ρυθμικής γυμναστικής ως άθλημα. Όμως όλα πρέπει να είναι σύμφωνα με την ιδεολογία του κράτους και του κόμματος. Διοργανώνονται φεστιβάλ και επιδείξεις «Μαζικής γυμναστικής» με σκοπό να διαδοθεί ο αθλητικός τρόπος ζωής σε κάθε γωνιά της χώρας.
Και εδώ μπαίνει η ρυθμική γυμναστική ως νέα μορφή εκγύμνασης των γυναικών. Κρατώντας τις βασικές αρχές του Δελσάρτ, του Δαλκρόζ και του Ζορζ Ντεμενί (Γάλλος φυσιολόγος) προσθέτοντας σταδιακά την τεχνική του μπαλέτου, ξεκινάει μια νέα εποχή. Οι πρώτες αθλήτριες της ρυθμικής γυμναστικής ήταν δεσποινίδες από 16 ετών και πάνω. Το 1978 για πρώτη φορά στην ιστορία της ρυθμικής γυμναστικής πραγματοποιείται Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα όπου τον τίτλο «η απόλυτη πρωταθλήτρια» κατακτά η Galima Shugurova στην ηλικία 25. Η ιστορία της ρυθμικής γυμναστικής στην Ελλάδα ξεκίνησε λίγο πριν το 1988. Το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ρυθμικής Γυμναστικής διοργανώθηκε το 1963 στη Βουδαπέστη.
Μία γλυκιά γιορτή στην ψυχή και στο μυαλό διαδραματίζεται κάθε φορά που κάποιος χορεύει, που χορογραφεί, που διδάσκει και που απολαμβάνει ως θεατής ένα χορευτικό δρώμενο. Εξάλλου ο χορός είναι αναπόσπαστο κομμάτι σε εορτασμούς κάθε περίστασης. Ο χορός είναι ζωή, ροή, δημιουργία, έκφραση, υγεία!
Άλλωστε, όπως είπε και η Maya Angelou (Αφροαμερικανίδα ποιήτρια): «Όλα στο σύμπαν έχουν έναν ρυθμό, όλα χορεύουν».