Toυ Σταύρου Α. Καϊτατζή
Από την 1η Μαΐου 2024 ισχύουν οι περισσότερες εκ των διατάξεων του ν. 5090/2024. Οι νέες αυτές διατάξεις αλλάζουν ουσιωδώς, και κυρίως προς το δυσμενέστερο τα όσα ίσχυαν μέχρι τις 30 Απριλίου στον Ποινικό μας Κώδικα. Είναι γεγονός ότι ο επιστημονικός κόσμος της χώρας αντιτάχθηκε σχεδόν στο σύνολό του στις τότε προτεινόμενες και σήμερα ισχύουσες διατάξεις, ασκώντας κριτική ενίοτε αυστηρή, πάντως όχι αδικαιολόγητη.
Οι νέες όμως αλλαγές υπερψηφίστηκαν. Αποτελούν πλέον νόμο του Κράτους και συνεπώς τυγχάνουν εφαρμοστέες με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον πολίτη. Με το παρόν άρθρο επιχειρείται ενημέρωση για τη νέα, στο ποινικό μας οπλοστάσιο, κυρωτική διάταξη που εισάγει νέα αδικήματα για την προστασία των δασών.
Η παρ. 3, λοιπόν, του άρθρου 265 υπό τον τίτλο “Εμπρησμός σε δάση – Προπαρασκευαστικές πράξεις – Παραβίαση προληπτικών μέτρων”, ορίζει ότι:
- «Όποιος ανάβει ή διατηρεί φωτιά για οποιοδήποτε σκοπό ή εκτελεί θερμές εργασίες ή κάνει χρήση συσκευών που προκαλούν σπινθήρα ή ειδών πυροτεχνίας ή βεγγαλικών σε δάση, δασικές εκτάσεις, κηρυγμένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις, ιδιωτικά δάση, περιοχές «Natura», εκτάσεις περιαστικού πρασίνου εντός των πόλεων και των οικιστικών περιοχών, όπως πάρκα και άλση, χορτολιβαδικές και αγροτικές εκτάσεις ή σε οποιονδήποτε χώρο σε ακτίνα έως τριακοσίων (300) μέτρων από αυτές, σε ημέρες που ο δείκτης επικινδυνότητας, σύμφωνα με τον Ημερήσιο Χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς που εκδίδεται από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας είναι 4 (πολύ υψηλή) ή 5 (κατάσταση συναγερμού), τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή αν η πράξη του δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη ποινική διάταξη. Αν η ανωτέρω πράξη είχε ως επακόλουθο την πρόκληση πυρκαγιάς, η οποία επέφερε σοβαρή ή ευρεία οικολογική και περιβαλλοντική διατάραξη ή καταστροφή ή είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ανθρώπου, τιμωρείται με κάθειρξη και χρηματική ποινή και αν επήλθε θάνατος με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή».
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι ΤΟ ΑΝΑΜΜΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΦΩΤΙΑΣ ή η διενέργεια των πράξεων που περιγράφει η διάταξη, ΧΩΡΙΣ ΜΑΛΙΣΤΑ ΝΑ ΠΡΟΚΛΗΘΕΙ ΠΥΡΚΑΓΙΑ, συντρεχομένων των λοιπών περιστάσεων (δείκτης επικινδυνότητας και τοποθεσία) συνιστά ποινικό αδίκημα, που επισύρει ποινή φυλάκισης με πλαίσιο από 1 έως 5 έτη και χρηματική ποινή με πλαίσιο από 10.000 έως 200.000 ευρώ, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα απο άλλη ποινική διάταξη. Μάλιστα, σε περίπτωση καταδίκης δεν επιτρέπεται αναστολή εκτέλεσης της ποινής, αλλά ούτε χορηγείται ανασταλτικό αποτέλεσμα στην άσκηση έφεσης, συνεπώς, ο δράστης θα οδηγηθεί στη φυλακή, εκτός εάν το Δικαστήριο με ειδική αιτιολογία κρίνει εξαιρετικώς περί της μετατροπής της ποινής φυλακίσεως σε χρηματική.
Τώρα, το πού θα βρει ο πολίτης χρήματα για να πληρώσει την ποινή του είναι ένα άλλο ζήτημα. Τουλάχιστον ο νομοθέτης παρέχει στο Δικαστήριο αυτήν τη δυνατότητα.
Όπως προανέφερα, δεν απαιτείται πρόκληση πυρκαγιάς για τα εν λόγω αδικήματα. Σε περίπτωση όμως που προκληθεί και συντρέξουν τα όσα ορίζει το εδ. β΄ της άνω παραγράφου (σοβαρή ή ευρεία οικολογική και περιβαλλοντική διατάραξη ή καταστροφή ή είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ανθρώπου) η πράξη φέρει κακουργηματικό χαρακτήρα με πλαίσιο ποινής 5 έως 20 έτη κάθειρξη και χρηματική ποινή κι αν επήλθε θάνατος κάθειρξη 10 έως 20 χρόνια και χρηματική ποινή.
Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί και η δυνατότητα του Δικαστηρίου να επιβάλλει και δήμευση τμήματος της περιουσίας του καταδικασθέντος κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 265Α Π.Κ..
Επομένως, οφείλουμε όλοι μας να προσέχουμε πού και πότε ανάβουμε φωτιά ή εκτελούμε θερμές εργασίες ή κάνουμε χρήση συσκευών που προκαλούν σπινθήρα ή ειδών πυροτεχνίας ή βεγγαλικών, διότι ενδέχεται λ.χ. το μπάρμπεκιου, η καύση ξερών ξύλων κ.ά. να μας οδηγήσουν ενώπιον της Ποινικής Δικαιοσύνης. Προσοχή, λοιπόν, και μάλιστα διπλή! Να αποφεύγουμε πράξεις που πρωτίστως θέτουν σε κίνδυνο τα δάση μας, αλλά πλέον, ενόψει της ως άνω ποινικοποίησης, την ελευθερία και την περιουσία μας, οι οποίες σε περίπτωση καταδίκης αναμφίβολα θα πληγούν!
Ο Σταύρος Α. Καϊτατζής είναι δικηγόρος Καβάλας, κάτοχος ΜΔ Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών ΑΠΘ