Ένα δύσκολο, σε ό,τι αφορά την επάρκεια του νερού στη Θάσο, καλοκαίρι «βλέπει» να έρχεται η Συλλογικότητα Θάσος Νερό SOS που επανέρχεται με μια σειρά ερωτημάτων προς τους αρμόδιους φορείς σχετικά με τη διαχείριση των υδάτων στο νησί, αναδεικνύοντας ιδιαίτερα το «χαμένο στη… μετάφραση» έργο του φράγματος των Μαριών.
Με μια σειρά ερωτημάτων τον δήμο και τη ΔΕΥΑ Θάσου αλλά και την Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας, οι άνθρωποι της Θάσος Νερό SOS ζητούν να μάθουν γιατί έργα και κινήσεις που θα έπρεπε να γίνουν δεν γίνονται τη στιγμή μάλιστα που «επιβραβεύεται» η ανομία με την ανοχή στις παράνομες γεωτρήσεις που «ξεφυτρώνουν» στο νησί.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης.
«Όσο περνά ο καιρός, τα ερωτηματικά προς την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, τον δήμο Θάσου και την ΔΕΥΑΘ αντί να λιγοστεύουν γίνονται όλο και περισσότερα. Αντιπλημμυρικά έργα ανολοκλήρωτα, μικροφράγματα ούτε στα χαρτιά, το νερό μας σε κίνδυνο, ο καρκινογόνος αμίαντος πανταχού παρών, και διαφάνεια ούτε στα όνειρά μας. Νέα λειψυδρία αναμένεται και το ερχόμενο καλοκαίρι, εξαιτίας της κακής διαχείρισης του νερού και όχι οποιασδήποτε ανομβρίας. Οι γεωτρήσεις που καταστρέφουν τον υδροφόρο ορίζοντα και απειλούν να ξεράνουν το νησί μας πληθαίνουν. Υδρομετρητές που να δειχνουν πόσο νερό μπαίνει στο δίκτυο και πόσο παίρνουν οι μεγάλοι καταναλωτές δεν εχουν ακόμη τοποθετηθεί πουθενά. Με τα ‘λάστιχα’ καλλιεργούνται πελατειακές σχέσεις, και κάποιοι παίρνουν παράνομα και δωρεάν το νερό που η ΔΕΥΑΘ θα έπρεπε σε όλους να δίνει νόμιμα και φτηνά.
Δεύτερος Δεκέμβρης μετά την πυρκαγιά, και το φράγμα των Μαριών όχι απλώς δεν έχει αποκατασταθεί, αλλά κινδυνεύει. O αντιπεριφερειάρχης ισχυρίζεται ότι το έργο κοντεύει να ολοκληρωθεί. Ο εργολάβος, που εγκαταστάθηκε με παραπάνω από ένα χρόνο καθυστέρηση, και μόνο μετά από επίμονες πιέσεις της κοινωνίας και της Θάσος Νερό ΣΟΣ, διαφωνεί. Αποκαλύπτει ότι, αντίθετα, του ανατέθηκε μικρό μόνο μέρος του προβλεπόμενου έργου. Μέλη μας στις Μαριές που πραγματοποιούν αυτοψίες διαπιστώνουν πως δεν έχουν γίνει ούτε καν όσα ο εργολάβος ισχυρίζεται πως έγιναν. Στο μεταξύ ξαναρχίσαν οι βροχές, και ό,τι έχει φτιαχτεί μέχρι τώρα κινδυνεύει να καταστραφεί. Το νησί μας αναρωτιέται πώς θα υποδεχτεί τα εκατομμύρια επισκέπτες, που αναμένονται από την άνοιξη.
Από φράγμα… πισίνα!
Το φράγμα, με αρχική πρόβλεψη χωρητικότητας 120.000 κυβικών μέτρων νερού, κατασκευάστηκε για να καλύψει πολλαπλές ανάγκες: αποθήκευση νερού ώστε να σβήνονται οι πυρκαγιές, αποτροπή πλημμυρικών φαινομένων, άρδευση των καλλιεργειών του νησιού, τουριστικό αξιοθέατο. Το 1989 καταστράφηκε από τα φερτά υλικά της μεγάλης πυρκαγιάς. Έκτοτε, επί τριάντα σχεδόν χρόνια, εγκαταλείφθηκε στην κακή του τύχη. Παρ’ όλες τις ομόφωνες αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου και τα αλλεπάλληλα υπομνήματα φορέων, συλλογικοτήτων και του τοπικού συμβουλίου για αποκατάστασή του.
Η εγκατάλειψη διευκόλυνε τραγικά τις ολέθριες πυρκαγιές του περυσινού Σεπτεμβρίου. Το ρημαγμένο φράγμα δεν βοήθησε στην πυρόσβεση. Ευθύνες και πάλι δεν αναζητήθηκαν. Ισχυρές πιέσεις του λαού, όχι της δημοτικής αρχής, εξασφάλισαν κονδύλια 200.000 ευρώ για την επείγουσα αποκατάστασή του. Έμειναν στα αζήτητα για περισσότερο από έναν ολόκληρο χρόνο, με ευθύνη του δήμου και της Περιφέρειας! Έπρεπε να φτάσουμε στον φετινό Νοέμβρη για να εγκαταστεθεί επιτέλους εργολάβος; Τα παράδοξα όμως δεν σταματούν εδώ.
Η μελέτη αποκατάστασης που εκπονήθηκε από τον Δήμο Θάσου προέβλεπε να απομακρυνθούν 87.000 κυβικά μέτρα φερτών υλικών για την εκβάθυνση, αλλά ο εγκατεστημένος εργολάβος δηλώνει ότι έχει αναλάβει να απομακρύνει μόλις 35.000 κ.μ. Πώς λοιπόν ο αντιπεριφερειάρχης κ. Μαρκόπουλος δηλώνει ότι ολοκληρώθηκε το 80% του έργου; Το έργο που ανατέθηκε δεν είναι ούτε το μισό από το προβλεπόμενο στη μελέτη, και σε καμιά περίπτωση δεν πλησιάζει το 80%. Τα υπόλοιπα κυβικά δεν θα απομακρυνθούν; Γιατί συμβαίνει αυτό; Ποιος είναι υπεύθυνος; Τα κονδύλια που προβλέφθηκαν τι θα γίνουν;
Η Περιφέρεια αρνείται, παρ’ όλες τις επανειλημμένες οχλήσεις μας, να δημοσιοποιήσει τη μελέτη με βάση την οποία ανατέθηκε το έργο, ή ακόμη και να μας την δείξει. Δεν την βρήκαμε ούτε κάν στη Διαύγεια. Εύλογα ρωτά ο λαός της Θάσου: Τι κρύβουν; Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα; Πού πάνε τα λεφτά; Θα φτιαχτεί φράγμα ή πισίνα; Γιατί το φράγμα δεν συμπεριλήφθηκε καν στο χωροταξικό σχεδιασμό; Ποιος δεν το θέλει; Γιατί, ακόμη χειρότερα, μέχρι στιγμής δεν αναζητήθηκε καν το αποφραγμένο φρεάτιο που συνδέει τον πυθμένα του φράγματος με το δίκτυο άρδευσης, και πρέπει οπωσδήποτε ν’ ανοιχτεί για να ξαναποτιστούν οι καλλιέργειες;
Με άλλα λόγια, το έργο που τώρα προχωρά είναι πολύ μικρότερο από το έργο που επειγόντως χρειάζεται το νησί, αλλά και από το έργο που δημοπρατήθηκε και για το οποίο διατέθηκαν τα κονδύλια, που είχε δηλωμένο σκοπό την άρδευση του κάμπου τριών χωριών. Το τωρινό έργο είναι επίσης ακατάλληλο για αντιπυρική προστασία, η οποία ωστόσο θα έπρεπε να είναι βασική μέριμνα του δήμου όσο και της Περιφέρειας. Τέλος, ελάχιστα θα ενισχύσει τον υδροφόρο ορίζοντα. Θα μας απαντήσει επιτέλους κάποιος αρμόδιος, ποιον και τι θα εξυπηρετήσει τελικά το υποτυπώδες φράγμα που φτάχνεται; Και γιατί δεν φτιάχνεται το σωστό φράγμα που χρειαζόμαστε, το οποίο προβλέπεται στη μελέτη;
Η αποκατάσταση έπρεπε και μπορούσε να είχε ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2016, όταν ο στρατός είχε στείλει επί τόπου μηχανήματα που θα το είχαν τελειώσει σε δέκα ημέρες. Τα μηχανήματα αποχώρησαν άπρακτα. Επίσημη εξήγηση δεν δόθηκε, αλλά ακούστηκε πως μεσολάβησαν ισχυρές πιέσεις τοπικών παραγόντων. Έκτοτε η αποκατάσταση διαρκώς αναβαλλόταν, μολονότι η τοπική κοινωνία και η Θάσος Νερό ΣΟΣ αγωνίζονται ακατάπαυστα γι’ αυτήν. Ήρθε η ώρα να αναρωτηθούμε: υπάρχουν «ισχυροί λόγοι» ματαίωσης ή προσχηματικής αποκατάστασης του φράγματος;
Ενοχλητικά ερωτήματα
Η Θάσος Νερό ΣΟΣ ρωτά ξανά, και δεν θα πάψει να ρωτά, γιατί γίνεται τόσο προβληματική διαχείριση του νερού; Κακοδιαχείριση που αφορά όλο το νησί και όχι μόνο τις Μαριές. Η διοίκηση της ΔΕΥΑΘ αποφεύγει συστηματικά να απαντήσει.
- Οι Μαριές διαθέτουν άφθονο νερό στη Γέννα και στις πηγές πάνω από το χωριό. Μολονότι το νερό ανήκει στους κατοίκους, τα καλοκαίρια αυτοί και οι επιχειρήσεις τους διψούν, ενώ τα λιόδεντρά τους ξεραίνονται. Γιατί δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με το λατομείο που βρίσκεται ακριβώς πάνω από το φράγμα; Πόσο νερό ξοδεύει το συγκεκριμένο λατομείο; Χρησιμοποιεί το ίδιο εκείνο νερό που προορίζεται για να γεμίσει το φράγμα, να υδρεύσει τους δημότες και τον τουρισμό των Μαριών, και να αρδεύσει τα λιόδεντρα;
- Έχουν τοποθετηθεί υδρόμετρα εισροής σε όλες τις πηγές και τις γεωτρήσεις του νησιού, και αν όχι, γιατί; Υπάρχουν υδρόμετρα εκροής στις συνδέσεις των λατομείων; Είναι αξιόπιστα, και τι ποσότητες νερού καταγράφουν; Πόσο νερό ξοδεύει καθένα από τα λατομεία του νησιού; Είναι συμβατές οι δηλωνόμενες ποσότητες νερού με τον όγκο παραγωγής μαρμάρου από τα λατομεία; Τι ποσά πληρώνουν τα τελευταία χρόνια τα λατομεία στη ΔΕΥΑΘ; Πληρώνουν όλα τα οφειλόμενα, ή μήπως αφήνουν χρέη;
- Μελέτη που εκπόνησαν το 2003 από κοινού Υπουργείο Ανάπτυξης, ΙΓΜΕ και ΕΜΠ προβλέπει κατασκευή λιμνοδεξαμενών συνολικής χωρητικότητας 1.9 hm3 στη Θάσο για να αντιμετωπιστούν οι αυξανόμενες ανάγκες της. Τη γνωρίζει η ΔΕΥΑΘ; Γιατί δεν την εφαρμόζει; Έχει εκπονήσει η ΔΕΥΑΘ μελέτη για μικροφράγματα, τα οποία ευνοεί η γεωγραφική διαμόρφωση του νησιού μας και μπορούν να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες δημοτών και επισκεπτών σε νερό; Για παράδειγμα, αναφέρεται πως στα Λιμενάρια με ελάχιστο κόστος ένα μικρό φράγμα θα έλυνε το πρόβλημα της θερινής λειψυδρίας. Γιατί δεν προχωρά η ΔΕΥΑΘ τα απαραίτητα αυτά έργα;
- Σύσκεψη στην Περιφέρεια, αμέσως μετά την περισυνή μεγάλη πυρκαγιά, όρισε να παραμείνει ο στρατός μέχρι τον Μάιο του 2017 προκειμένου να αποκατασταθούν όλα τα αντιπλημμυρικά έργα και οι ζώνες πυροπροστασίας. Παρόντες τότε, στο γραφείο του κ. Μαρκόπουλου, η υπουργός Β. Ελλάδος, ο δήμαρχος Θάσου, η τεχνική υπηρεσία της Θάσου, η πολιτική προστασία της Περιφέρειας, ο Δασάρχης της Περιφέρειας και φορείς της Θάσου. Ωστόσο ο στρατός έφυγε νωρίς, ενώ τα έργα έγιναν επιλεκτικά. Οι πρώτες βροχές έφεραν κατολισθήσεις σε Πρίνο και Καζαβήτι, πλημμύρες στην Καλλιράχη και στις Μαριές, υπερχείλιση ρέματος στα Λιμενάρια. Ποιος ευθύνεται για την μη ολοκλήρωση των έργων; Ποιός θα αποζημιώσει για τις καταστροφές; Ποιος εγγυάται ότι δεν θα έχουμε τα ίδια στην επόμενη βροχή;
- Προχωρά η αντιπυρική προστασία του νησιού, σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νόμος;
- Γιατί παρ’ όλες τις επανειλημμένες καταγγελίες μας δεν απομακρύνεται από τους αρμόδιους ο καρκινογόνος και εξαιρετικά επικίνδυνος αμίαντος που έχει εγκαταλειφθεί ακριβώς δίπλα στο δίκτυο ύδρευσης; Επιτρέπεται τόσο κολοσσιαία αδιαφορία για την τήρηση του νόμου και τη δημόσια υγεία δημοτών και επισκεπτών;
- Ετοιμάζει η διοίκηση της ΔΕΥΑΘ τιμολογιακές αυξήσεις στο νερό; Θα εφαρμόσει την απόφαση 135275 της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων με τίτλο “Έγκριση γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος. Μέθοδος και διαδικασίες για την ανάκτηση κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του “; Αν ναι, τότε γιατί δεν ανακοινώνει το θέμα ώστε να συζητηθεί έγκαιρα από τους δημότες; Γιατί δεν προωθεί την εφαρμογή κοινωνικού τιμολογίου για τους φτωχούς και άπορους δημότες, που ζητά επίμονα η Θάσος Νερό ΣΟΣ; Γιατί δίνεται δωρεάν νερό στα παράνομα λάστιχα και όχι σε όσους το έχουν πραγματιική ανάγκη;