Aποπνικτικές καιρικές συνθήκες αναμένεται να επικρατήσουν στη χώρα μέσα στις επόμενες ώρες. Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μικρή περαιτέρω άνοδο θα σημειώσει η θερμοκρασία στη χώρα την Παρασκευή 21/07, με τις μέγιστες να ξεπερνούν κατά τόπους τους 41-43 βαθμούς Κελσίου.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την έκθεση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού σε πολύ υψηλές μέγιστες θερμοκρασίες. Όπως φαίνεται στο χάρτη, περίπου 8 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται να βιώσουν θερμοκρασίες άνω των 39 °C, ενώ περίπου 180 χιλιάδες άνθρωποι θα βιώσουν θερμοκρασίες άνω των 41 °C. Σημειώνεται, ότι τα δημογραφικά στοιχεία αφορούν του μόνιμους κάτοικους κάθε περιοχής, ενώ οι οποιεσδήποτε μετακινήσεις (π.χ. λόγω θερινών διακοπών) που μεταβάλλουν πρόσκαιρα τους κατά τόπους πληθυσμούς, δεν έχουν ληφθεί υπόψη.
Η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), σε συνεργασία με την επιστημονική επιτροπή του Arsht-Rock Resilience Center του ιδρύματος Atlantic Council εφαρμόζει επιχειρησιακά την κατηγοριοποίηση των ημερών με υψηλές θερμοκρασίες για 6 μεγάλες πόλεις της χώρας: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Ιωάννινα, Πάτρα και Ηράκλειο, ενώ στην ομάδα εργασίας συμμετέχει ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και το ελληνικό γραφείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (IFRC). Η κατηγοριοποίηση περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες ταξινόμησης (0-1-2-3). Όσον αφορά στο επίπεδο επικινδυνότητας, την Παρασκευή 21/07 αναμένουμε το μέγιστο επίπεδο επικινδυνότητας 3 (ακραίες θερμοκρασίες με σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία), στις 4 από τις 6 πόλεις όπου εφαρμόζεται η κατηγοριοποίηση, σε Αθήνα, Πάτρα, Λάρισα και Θεσσαλονίκη.
Παράλληλα, με βάση τα προγνωστικά στοιχεία της πυρομετεωρολογικής ομάδας FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) / meteo.gr, δυσμενείς πυρομετεωρολογικές συνθήκες αναμένεται να επικρατήσουν σε αρκετές περιοχές της χώρας, και ιδιαίτερα σε τμήματα της ανατολικής και νότιας ηπειρωτικής χώρας και το Αιγαίο.
Καύσωνας: Τα μέτρα σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα
Το Υπουργείο Εσωτερικών με νεότερη ανακοίνωσή του γνωστοποίησε πως τίθενται ξανά σε ισχύ τα μέτρα προστασίας των εργαζομένων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, που αφορούν την προστασία τους και την αντιμετώπισης της θερμικής καταπόνησής τους.
Για τον ιδιωτικό τομέα ισχύουν τα εξής:
- Η υποχρεωτική παύση εργασιών σε περιοχές που ο κίνδυνος θερμικής καταπόνησης καθίσταται εξαιρετικά υψηλός κατά το χρονικό διάστημα 12:00 -17:00. Αφορά χειρωνακτικές εργασίες σε εξωτερικό χώρο και delivery όταν η θερμοκρασία διαμορφώνεται σε τιμή άνω των 40οC και ταυτόχρονα η τιμή του δείκτη υγρασίας διαμορφώνεται σε τουλάχιστον 20%.
- Η παροχή εξ αποστάσεως εργασίας με το σύστημα της τηλεργασίας για εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου
- Μέτρα για την οργάνωση του χρόνου εργασίας και διευκόλυνση των εργαζομένων κατά την τυχόν αλλαγή χρόνου προσέλευσης και αποχώρησης τους από την εργασία
- Τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για την πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων
- Ειδικές προβλέψεις για υπαίθριες εργασίες και χορήγηση μέσων ατομικής προστασίας
Τα μέτρα για το Δημόσιο είναι τα εξής:
Για τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες προβλέπεται η εφαρμογή τηλεργασίας, σύμφωνα με σχετική εγκύκλιο του ΥΠΕΣ, που θα ισχύσει για την Παρασκευή 21 Ιουλίου 2023.
Εφόσον αυτό δεν είναι εφικτό, λόγω της φύσης των καθηκόντων τους, τότε μπορούν να μην προσέλθουν στην υπηρεσία τους κάνοντας χρήση ειδικής άδειας. Η υπαγωγή τους στις ευπαθείς ομάδες διαπιστώνεται βάσει των σχετικών στοιχείων που τηρούνται ήδη για τον υπάλληλο ή σε συνεργασία με τον Ελεγκτή Ιατρό της Υπηρεσίας ή τον ιατρό εργασίας ή κατόπιν προσκόμισης από τον ίδιο τον υπάλληλο σχετικής ιατρικής γνωμάτευσης, από την οποία να προκύπτει η πάθηση.
Ως προς τους δημόσιους υπαλλήλους οι οποίοι δεν εμπίπτουν σε ευπαθείς ομάδες, οι Υπηρεσίες Προσωπικού μπορούν είτε να δώσουν οδηγίες για ευέλικτο ωράριο προσέλευσης και αποχώρησης είτε για παροχή τηλεργασίας.
Ειδικά για τους υπαλλήλους που η φύση των καθηκόντων τους απαιτεί την παροχή εργασίας σε εξωτερικούς χώρους, θα πρέπει να κάνουν χρήση των προβλεπόμενων μέσων ατομικής προστασίας, ενώ συστήνεται η αποφυγή εργασίας τις ώρες αιχμής του καύσωνα (12.00 -17:00).
Προς αποφυγή της ταλαιπωρίας των πολιτών, αλλά και για την προστασία της υγείας τους, διευκρινίζεται ότι τυχόν ραντεβού με Δημόσιες υπηρεσίες που έχουν προγραμματιστεί κατά τις ώρες αιχμής του καύσωνα, θα πρέπει να επαναπρογραμματιστούν με μέριμνα των υπηρεσιών.
Οι ως άνω οδηγίες δεν δύνανται να τύχουν ευθέως εφαρμογής σε εκείνους τους υπαλλήλους, τα καθήκοντα των οποίων συνδέονται άμεσα με την αντιμετώπιση των έκτακτων αυτών καιρικών συνθηκών.
Σε κάθε περίπτωση, όλες οι δημόσιες υπηρεσίες και οι φορείς του Δημοσίου οφείλουν να παρέχουν αδιαλείπτως τις υπηρεσίες τους στους πολίτες και να μεριμνούν για την εύρυθμη λειτουργία τους.
Καύσωνας: Τα μέτρα προστασίας για παιδιά, εγκύους και άτομα με υποκείμενα νοσήματα
Τους τρόπους προφύλαξης από τον καύσωνα, τόσο για τους υγιείς, όσο και για άτομα με υποκείμενα νοσήματα, αλλά και για όλες τις ηλικίες, έδωσαν τρεις ειδικοί κατά τη διάρκεια έκτακτης ενημέρωσης από το υπουργείο Υγείας.
Οι οδηγίες του καύσωνα για τον γενικό πληθυσμό
Ο Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας (Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας), έδωσε τις οδηγίες προφύλαξης για τον γενικό πληθυσμό.
Τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες, οι θηλάζουσες και αυτοί που έχουν χρόνια προβλήματα (αναπνευστικά και καρδιολογικά κυρίως), άτομα που λαμβάνουν συγκεκριμένα φάρμακα, αυτοί που καταναλώνουν αλκοόλ και ναρκωτικές ουσίες θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί.
Οι ηλικιωμένοι δεν θα πρέπει να μείνουν μόνοι. Να μην μετακινούνται στις ζεστές ώρες, μόνο πολύ πρωί και αργά το απόγευμα. Πολλοί από αυτούς λαμβάνουν και φάρμακα και αποπροσανατολίζονται από τη ζέστη.
Ακόμα και αν δεν υπάρχουν συγγενείς, καλό θα ήταν να τους βοηθήσει κάποιος γείτονας.
Να μην μένουν σε κλειστό αυτοκίνητο, να έχουν πρόσβαση σε κλιματιζόμενο χώρο, να ανοίγουν το βράδυ για να αερίζεται το σπίτι και να συμβουλεύονται τον γιατρό τους.
Οι συμβουλές για τους υγιείς
- Να πίνουμε πολλά υγρά
- Να χρησιμοποιούμε κλιματιστικό ή ανεμιστήρες
- Να κάνουμε χλιαρά ντους
- Να περιορίσουμε τις μετακινήσεις
- Να ντυνόμαστε ελαφρά και να φοράμε καπέλο και γυαλιά
- Να καταναλώνουμε μικρά και συχνά γεύματα χωρίς λιπαρά
- Να αποφύγουμε έκθεση στον ήλιο, ακόμα και οι υγιής
- Να αποφεύγουμε τον καφέ και το αλκοόλ
- Να αποφεύγουμε την έντονη σωματική άσκηση
- Να μην χρησιμοποιούμε φούρνο στο σπίτι
- Να έχουμε κλειστά τα παράθυρα.
Οι οδηγίες του καύσωνα για άτομα με καρδιολογικά και πνευμονολογικά νοσήματα
Ο Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), έδωσε τις οδηγίες για τους ασθενείς με αναπνευστικά και καρδιολογικά θέματα.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε, όσοι παίρνουν καρδιολογικά φάρμακα ή φάρμακα για προβλήματα των πνευμόνων, θα πρέπει να μιλήσουν με τον γιατρό τους διότι ενδέχεται να χρειαστεί να τροποποιήσουν τα φάρμακά τους ή τη δοσολογία τους.
Αν είναι ηλικιωμένος αυτός που έχει το πρόβλημα, τότε θα πρέπει όποιος τον προσέχει να πάρει τηλέφωνο τον γιατρό να συνεννοηθεί για τη σωστή δοσολογία των φαρμάκων.
Αν κάποιος υγιής αισθανθεί έντονο σφίξιμο στο στήθος και δυσφορία, θα πρέπει να πάει στον γιατρό, διότι οι υγιείς δεν έχουν τέτοιες αντιδράσεις. Αυτό σημαίνει ότι έχει κάποιο πρόβλημα και δεν το γνωρίζει.
Οι οδηγίες του καύσωνα για τα παιδιά
Η Βάνα Παπαευαγγέλου, καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας (ΕΚΠΑ), έδωσε τις οδηγίες προστασίας για τα νεογνά και τα παιδιά.
Τα παιδιά ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, οπότε ισχύουν όσα είπε ο κ. Χατζηχριστοδούλου, ανέφερε η κυρία Παπαευαγγέλου.
- Τα μικρά νήπια και τα βρέφη, τα παιδιά κάτω των 5 ετών έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αφυδάτωσης, κι αυτό διότι η επιφάνεια του σώματός τους είναι μεγαλύτερη σε σχέση με το βάρος αν συγκριθούν με τους ενήλικες.
- Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά από τις 12.00 έως τις 5.000 το απόγευμα θα πρέπει να παραμένουν μέσα στο σπίτι. Όχι στην παραλία και τη βεράντα, αλλά μέσα στο σπίτι, ούτε καν στη βεράντα.
- Μετά τις 6 το απόγευμα μπορούν να πάνε και στην παραλία και στην παιδική χαρά.
- Η αφυδάτωση στα παιδιά εκδηλώνεται με εμετούς και πυρετό, όμως αυτήν την εποχή έχουμε και έξαρση ιογενούς γαστρεντερίτιδας, κάτι που σημαίνει ότι τα παιδιά που έχουν γαστρεντερίτιδα είναι πιο ευάλωτα στην αφυδάτωση και οι γονείς θα πρέπει να επικοινωνούν με τους παιδιάτρους για οδηγίες.
- Τα παιδιά θα πρέπει να πίνουν συνεχώς υγρά και δεν περιμένουμε να διψάσουν και να μας το ζητήσουν.
Τι κάνουμε στη θερμοπληξία και θερμική εξάντληση
Αν κάποιος δεν ακούσει της συμβουλές, κινδυνεύει περισσότερο να πάθει θερμική εξάντληση (ναυτία, εμέτους, κράμπες κ.ά.), και θα πρέπει άμεσα να καθίσει σε δροσερό μέρος και να τον δροσίσουμε με μικρές γουλιές νερού με μεγάλη συχνότητα.
Επίσης, να χρησιμοποιήσουμε μια βρεγμένη πετσέτα για να δροσίσουμε το σώμα και το κεφάλι του.
Αν κάποιους έχει σύγχυση και δεν επικοινωνεί με το περιβάλλον, τότε έχει θερμοπληξία.
Σε αυτόν πρέπει να κάνουμε τα ίδια πράγματα με την προηγούμενη περίπτωση, όμως ΔΕΝ δίνουμε ποτέ νερό από το στόμα, διότι μπορεί να κάνει εισρόφηση. Επίσης, καλούμε το ΕΚΑΒ ή τον μεταφέρουμε όσο γίνεται πιο άμεσα σε νοσοκομείο.