Καβάλα: Μια μέρα στην Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων στο Ασημακοπούλου [φωτογραφίες]

Μύθοι και αλήθειες μέσα από το συρματόπλεγμα: Η καθημερινότητα των προσφύγων, η «ανταποδοτικότητα» του camp στην τοπική κοινωνία, η παραβατικότητα, ο κορονοϊός, τα projects, η Δομή που «ανήκει» και στους Έλληνες και η... εμπλοκή των Ολυμπιακών Επιτροπών Ελλάδας και Γερμανίας

Δεκάδες ζευγάρια μάτια, άλλα περίεργα, άλλα ντροπαλά, άλλα πονεμένα, κάποια με «θράσος» και άλλα χαμογελαστά «σκανάρουν» την κάθε φυσιογνωμία που μπαίνει και βγαίνει από τη μισόκλειστη σιδερένια πόρτα του παλιού στρατοπέδου στο Περιγιάλι της Καβάλας, έτοιμα να «πουν» ή να κρύψουν την κάθε ιστορία, το κάθε βίωμα που κουβαλάνε μέσα τους.

Από την 1η Ιουνίου 2020 ο Δημήτρης Ρέμμος είναι ο Διευθυντής της Ανοιχτής Δομής Φιλοξενίας στο Ασημακοπούλου, ο έχων την αστική και ποινική ευθύνη, όμως έχει «επωμιστεί» και την ηθική ευθύνη, την «πιο σημαντική, ίσως και την πιο δύσκολη», εξηγεί ο ίδιος, πριν ξεκινήσει την «ξενάγηση» στην καθημερινότητα της Δομής, η οποία αποτελείται σταθερά από περίπου 1.000 άτομα, «αριθμός που δεν θα αλλάξει», όπως λέει, με τους περισσότερους να είναι Αφγανοί, οικογένειες και 400 και πλέον παιδιά.

Από τις ΜΚΟ, στο κράτος

Το κράτος παίρνει υπό τον έλεγχό του τις Δομές, οι οποίες μέσα από μια διαδικασία η οποία είναι σε εξέλιξη «φεύγουν» από τα χέρια των ΜΚΟ. Το αν αυτό είναι καλύτερο ή όχι θα κριθεί εν καιρώ τόσο από τους ωφελούμενους των Δομών όσο και από το αστικό περιβάλλον από το οποίο περιβάλλονται οι Δομές, από τα «αντισταθμιστικά οφέλη» τους προς τις κοινωνία, με τον παράλληλο έλεγχο των «οχλήσεων» τις οποίες προκαλεί η εκάστοτε Δομή στις τοπικές κοινωνίες.

«Σήμερα δεν υπάρχουν εδώ μέσα άνθρωποι χωρίς ΑΦΜ και ΑΜΚΑ»

Οι εποχές αλλάζουν, τα εποχιακά επαγγέλματα μένουν, όπως μένουν και αρνητικές εργασιακές συγκυρίες, όπως ο κορονοϊός, ο οποίος στέρησε πολλά εισαγόμενα εργατικά «χέρια» από την περιοχή, καθώς καΐκια, συσκευαστήρια, παραδοσιακά χειρωνακτικά επαγγέλματα και κυρίως αγροτικές δουλειές δεν έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν.

«Ως χώρα εισάγουμε πάνω από 35.000 εργαζόμενους, κυρίως μέσα από διακρατικές συμφωνίες με γειτονικές χώρες. Όλοι αυτοί πληρώνονταν κυρίως με “μαύρα” χρήματα. Όταν πρωτοήρθα, ανάμεσα στους 1.000 ανθρώπους, βρήκα 40 ανθρώπους να έχουν ΑΦΜ και 50 να έχουν ΑΜΚΑ. Σήμερα δεν υπάρχουν εδώ μέσα άνθρωποι χωρίς ΑΦΜ και ΑΜΚΑ. Μάλιστα, όσοι δούλεψαν με άτομα από το camp, κυρίως επαγγελματίες οι οποίοι ασχολούνται με ελιές, μου είπαν ότι αυτοί οι άνθρωποι δούλεψαν με την ίδια συνέπεια που δούλευαν τη γη οι Αλβανοί όταν πρωτοήρθαν στην Ελλάδα. Και ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο: Δούλεψαν με εργόσημο, το οποίο σημαίνει ότι εδώ μπήκαν μέσα σε 2 μήνες περίπου 250.000 ευρώ, λεφτά τα οποία γύρισαν στην αγορά της Καβάλας και όχι στην αγορά κάποιων γειτονικών χωρών. Και δούλεψαν όλοι οι ενήλικες και οι άντρες και οι γυναίκες», δήλωσε ο κ. Ρέμμος.

«Μάθαμε και τι σημαίνει κοινωνικός αποκλεισμός, ένας άνεργος, ένας μετανάστης, ένας οικονομικά ασθενής, ανεξαρτήτως αιτίας και όταν ακούμε καραντίνα, αυτό θα έρχεται στο μυαλό μας όταν θα βλέπουμε τον γείτονά μας», πρόσθεσε ο ίδιος, εν είδει μιας ιδιαίτερης «διδαχής» από τη συγκεκριμένη συγκυρία.

Οι λαχανόκηποι, οι κήποι με τα τριαντάφυλλα και ο γεωπόνος «συντονιστής»

Μέσα στη Δομή κανείς δεν κάθεται. Υπάρχει ένας οργασμός εργασιών από μικρούς και μεγάλους. Κεντρικό ρόλο έχουν οι… κήποι: Σε κάθε γωνιά υπάρχει ένας κήπος με οπωροκηπευτικά, ενώ σε άλλα σημεία ετοιμάζονται κήποι με τριαντάφυλλα. Κεντρικός «συντονιστής» είναι ένας νεαρός Αφγανός, με πτυχίο γεωπόνου από το κρατικό πανεπιστήμιο της χώρας του.

Κάθε τετράγωνο και… 10 κήποι

Εκείνος συντονίζει, κρίνει πού είναι το κατάλληλο χώμα για κάθε καλλιέργεια, μοιράζει τις δουλειές, επεκτείνει τους κήπους ακόμα και στα δρομάκια, γεμίζει το camp με πράσινο, που άλλοτε ευδοκιμεί κι άλλοτε ξεραίνεται, αλλά ο ίδιος δεν απογοητεύεται και συνεχίζει να κάνει «αυτό που ήταν το όνειρό μου», όπως λέει ο ίδιος.

Πέρσι 17, φέτος 353 τα παιδιά στα σχολεία

Άλλος ένας εντυπωσιακός αριθμός είναι αυτός των μαθητών της Δομής, οι οποίοι από 17, φέτος φοιτούν στα σχολεία της Καβάλας 353, έχοντας όλοι βιβλιάριο υγείας μαθητή. «Έχω μια ευθύνη και απέναντι στην κοινωνία της Καβάλας, στους γείτονές μου, στους φίλους μου, στην πόλη ολόκληρη. Εκεί έγκειται και η ηθική μου ευθύνη που προανέφερα: Έπρεπε να πείσω τους γονείς των παιδιών της Δομής ότι πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες της Ελληνικής κοινωνίας, δηλαδή να πηγαίνουν τα παιδιά τους στο σχολείο, να κάνουν τα βασικά εμβόλια, όπως αυτό κατά της μηνιγγίτιδας… Βασικά πράγματα. Και όλα αυτά έρχονται ως αποτέλεσμα όχι ενός ατόμου, αλλά όλης της ομάδας η οποία δουλεύει εδώ μέσα και ευτυχώς έχω καλούς συνεργάτες», δηλώνει ο κ. Ρέμμος.

Και Νηπιαγωγείο και Βρεφονηπιακός στη Δομή

Μέσα στη Δομή λειτουργεί πλέον και Νηπιαγωγείο και Βρεφονηπιακός Σταθμός, δηλαδή άλλα 67 μικρά και πολύ μικρά παιδιά φοιτούν σε σχολικές μονάδες εντός του camp, κάτι το οποίο δεν γινόταν στο παρελθόν.

175 οι εργαζόμενοι στη Δομή με «τάση» αύξησης

Αυτήν τη στιγμή μέσα στη Δομή εργάζονται σε διάφορα πόστα 175 άνθρωποι, ενώ ανέκυψε και η ανάγκη για τουλάχιστον 8 ακόμη ως συνοδοί των μικρών μαθητών στα σχολεία, αλλά και των μαθητών οι οποίοι πηγαίνουν σε απογευματινά σχολεία για την εκμάθηση ελληνικών. Παράλληλα, ένας ικανός αριθμός δικηγόρων της Καβάλας αναλαμβάνουν υποθέσεις οι οποίες της Δομής, κυρίως υποθέσεις ασύλου.

Ένα υπαίθριο «καφενείο», στέκι των γηραιότερων

1 μόνον κρούσμα κορονοϊού εντοπίστηκε στη Δομή

Η κατάσταση με τη διασπορά κρουσμάτων του κορονοϊού Covid-19 μέσα στη Δομή, αλλά και στις υπόλοιπες Δομές, είναι καλύτερη σε πολλές περιπτώσεις από την αντίστοιχη κατάσταση στην ελληνική κοινωνία. Γιατί; Διότι η διαχείριση γίνεται μέσα σε έναν κλειστό και ελεγχόμενο χώρο, όπου υπάρχει μόνιμο κλιμάκιο του ΕΟΔΥ και ένας ξεχωριστός χώρος καραντίνας σε περίπτωση που βρεθεί κάποιο κρούσμα.

Χαρακτηριστικό είναι ότι από τη στιγμή όπου ανέλαβε ως επικεφαλής ο κ. Ρέμμος, βρέθηκε μόνον ένα κρούσμα -γίνονται 200 τεστ τον μήνα– και αυτό «εισαγόμενο» από μεταγωγή από το νησί της Χίου. «Ήταν πολύ δύσκολο να τους δώσω να καταλάβουν τι σημαίνει κορονοϊός, τι σημαίνει η χρήση της μάσκας και όμως, το καταφέραμε», αναφέρει ο κ. Ρέμμος, προσθέτοντας ότι θα γίνουν και εμβολιασμοί κατά του ιού στους ωφελούμενους της Δομής, με τη δέουσα σειρά που ορίζει και για την ελληνική κοινωνία το αρμόδιο Υπουργείο.

Ο απομονωμένος χώρος καραντίνας για τα περιστατικά με Covid-19

Τα καμμένα ξύλα «έκαψαν» τη διασπορά του κορονοϊού

Το παν είναι η σωστή διαχείριση διατείνεται ο κ. Ρέμμος. Και εξηγεί με ένα απτό παράδειγμα: «Πολλές φορές έκαναν νυχτέρι μέσα στη Δομή, δηλαδή έκαιγαν ξύλα και έμεναν έξω. Αν τους το απαγόρευσα τι θα γινόταν; Θα μαζεύονταν όλοι μέσα στα κτίρια και το ένα κρούσμα δεν θα ήταν μόνον ένα. Γι’ αυτό λέω ότι όλα είναι θέμα διαχείρισης και τίποτα τυχαίο».

«Φάκελος» παραβατικότητα: Ό,τι ορίζεται έξω ισχύει και μέσα

«Εδώ μέσα έχουμε κανόνες. Αν τους παραβείς, την πρώτη φορά έρχεται η Αστυνομία, τη δεύτερη έχεις γυρίσει στην πατρίδα σου. Αυτή είναι η διαχείριση της παραβατικότητας, δεν υπάρχει άλλη λύση. Έρχονται εδώ άνθρωποι κουβαλώντας αιώνες μίσους, οπότε καταλαβαίνετε ότι υπάρχουν κόντρες, υπάρχουν εντάσεις και φασαρίες, όμως ό,τι ισχύει έξω ισχύει και μέσα. Όποιος παρανομήσει, θα υποστεί τις συνέπειες που θα υποστεί και κάποιος κάτοικος εκτός Δομής», ξεκαθαρίζει ο κ. Ρέμμος.

Η Δομή του Ασημακοπούλου «ανήκει» και στους Έλληνες άστεγους

Η Ανοιχτή Δομή στο Ασημακοπούλου δεν αφορά μόνον τους πρόσφυγες, αλλά και τους Έλληνες άστεγους ή άπορους. Τα νέα κτίρια τα οποία πρόκειται να ανακαινιστούν θα «ανήκουν» μισά-μισά στους ωφελούμενους άλλων χωρών και σε όσους Καβαλιώτες έχουν ανάγκη από μια στέγη, θέρμανση, ρεύμα και νερό και μια ευκαιρία για εργασία μέχρι να ορθοποδήσουν και να ξανακερδίσουν τη ζωή τους. «1 τετραγωνικό για τους πρόσφυγες, ένα για τους Καβαλιώτες. Αυτό πρότεινα στον Δήμαρχο, για να δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία σε ανθρώπους που έχασαν την αξιοπρέπειά τους», αναφέρει ο κ. Ρέμμος.

Πόσα «παίρνει» τελικά ένας πρόσφυγας που μένει στη Δομή;

Ένα πάγιο ερώτημα ένθεν και ένθεν είναι το ποσό που παίρνει ένας ωφελούμενος μιας Δομής: «150 ευρώ το άτομο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα καθημερινά του έξοδα. Αυτά είναι τα λεφτά. Αυτό που έχει σημασία είναι το “κύμα” αλληλεγγύης και βοήθειας από ανώνυμους και επώνυμους της Καβάλας. Σχεδόν καθημερινά παίρνουμε ρούχα, παπούτσια και είδη καθημερινής χρήσης για παιδιά και ενήλικες και αυτό είναι πολύ σημαντικό, ενώ πολλοί είναι και οι εθελοντές που θέλουν να βοηθήσουν σε αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε εδώ μέσα», σημειώνει ο κ. Ρέμμος.

Τα σεμινάρια και η εξαγωγή προϊόντων με την «υπογραφή» της Δομής

Αγροτοδιατροφική εκπαίδευση μέσω διαδικτύου, αθλητικές δεξιότητες, εκπαιδευτικά εφόδια και η σύνδεση της Καβάλας με το εξωτερικό μέσω της Δομής. Αυτή είναι η φιλοσοφία των δύο projects τα οποία ετοιμάζονται να «τρέξουν» το επόμενο διάστημα.

Οι θρησκείες διαφορετικές, αλλά η «θρησκεία» των social media κοινή

«Πώς μπορούμε να συνδέσουμε, για παράδειγμα, τα τοπικά προϊόντα προϊόντα, όπως είναι οι ελιές, με τη Δομή της Καβάλας και το εξωτερικό; Εξάγοντας, για παράδειγμα, τα προϊόντα τα οποία θα επισημαίνεται ότι μαζεύτηκαν ή συσκευάστηκαν από τους ωφελούμενους της Δομής, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο ότι συνέδραμαν σε αυτό που καταναλώνουν ή φορούν οι πολίτες της Ευρώπης», εξηγεί ο κ. Ρέμμος.

Η Καβάλα στο… επίκεντρο των Ολυμπιακών Επιτροπών Ελλάδας και Γερμανίας

Η Δομή ετοιμάζεται να «παίξει μπάλα»… διεθνώς. Η γενική γραμματεία Μετανάστευσης και Προσφύγων της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης της Γερμανίας «τρέχει» μαζί με τις Ολυμπιακές Επιτροπές της Ελλάδας και της Γερμανίας ένα πιλοτικό project το οποίο ξεκινάει από την Καβάλα. «Οι Γερμανοί θέλουν να δουν με ποια αθλήματα ασχολούνται τα παιδιά της Δομής και σε δεύτερο χρόνο πώς εντάσσονται στην κοινωνία της Καβάλας. Αλλά θέλουν 30 παιδιά. Με τα υπόλοιπα 400 και πλέον τι θα γίνει; Θέλω να γίνει και κάτι εδώ μέσα», αναφέρει ο κ. Ρέμμος.

Η διεθνής «γλώσσα» του ποδοσφαίρου: Μικροί και μεγάλοι, αγόρια και κορίτσια στο ίδιο γήπεδο, πράγμα απαγορευτικό στις χώρες από τις οποίες προέρχονται

Όλα τα παραπάνω έχουν, όμως, έναν βασικό συνδετικό κρίκο: Τη γλώσσα. «Η αλυσίδα δένει με τους εκπαιδευτικούς της περιοχής και τα φροντιστήρια, με την εκμάθηση  Αγγλικών, Γαλλικών, Ολλανδικών, Γερμανικών, Ισπανικών, Ιταλικών και φυσικά Ελληνικών είτε μέσα στη Δομή είτε έξω», εξηγεί.

Περισσότερα κλικς από τη ζωή στη Δομή

Σπίτι φτιαγμένο από μουσαμά: Το περίγραμμα των παραθύρων είναι ψεύτικο, από κολλητική ταινία, θυμίζοντας την αληθινή ανάμνηση των σπιτιών που άφησαν πίσω τους
Από τον εφιάλτη στην ελπίδα: Δεκάδες στοιβαγμένα κατασχεθέντα οχήματα διακινητών, από βυτιοφόρα και φορτηγάκια, μέχρι και πολυτελή τζιπ
Διακοπή αγώνα για μια… φωτογραφία
Παιδική χαρά με «υπογραφή»

Φωτογραφίες: © KAVALA POST & Θανάσης Σοφιανός