Παρά το κρύο, πλήθος κόσμου βρέθηκε τη Δευτέρα 6 Ιανουαρίου 2020, ανήμερα των Θεοφανίων, στη Νικήσιανη του δήμου Παγγαίου για να παρακολουθήσει την αναβίωση του πανάρχαιου εθίμου των Αράπηδων.
Άντρες και παιδιά ντυμένα με προβιές και ζωσμένα με βαριά κουδούνια (τσάνια) βγήκαν στα σοκάκια του χωριού και ξόρκισαν το κακό, φέρνοντας το αισιόδοξο μήνυμα της ζωής, όπως επιτάσσει το έθιμο το οποίο αναπαριστά τη μάχη της ζωής με τον θάνατο, τη γονιμότητα, την αναγέννηση και την έναρξης μιας νέας εποχής.
Συνοδοιπόροι τους τα χορευτικά τμήματα του Πολιτιστικού Μορφωτικού Συλλόγου Νικήσιανης «Ο Αράπης» και χορευτικά τμήματα Συλλόγων από τη γύρω περιοχή, ενώ το κρασί, το τσίπουρο, τα σαρμαδάκια και οι μεζέδες φτιαγμένοι από τις γυναίκες της περιοχής συνέθεταν το σκηνικό.
Οι ρίζες του εθίμου χάνονται στα βάθη των αιώνων, καθώς αποτελεί κατάλοιπο της Διονυσιακής Λατρείας και των καλενταριών, ενώ η αναβίωση, διάσωση και διάδοση του εθίμου γίνεται από τον Πολιτιστικό Μορφωτικό Σύλλογο Νικήσιανης «Ο Αράπης».
Λίγα λόγια για το έθιμο
Οι Αράπηδες, άνδρες δηλαδή κάθε ηλικίας του χωριού, ντυμένοι με προβιές και ζωσμένοι με «τα τσάνια», χωρίζονται σε δύο ομάδες, με δύο αρχηγούς να τους οδηγούν και βγαίνουν στα σοκάκια του χωριού. Το βήμα τους είναι αργό και επιβλητικό προκαλώντας εκκωφαντικό θόρυβο, για να ξορκίσουν το κακό και να φέρουν το αισιόδοξο μήνυμα της ζωής. Οι δύο ομάδες ενώνονται στο Δημοτικό Σχολείο, όπου και τους περιμένει ο κόσμος.
Οι δύο αρχηγοί παλεύουν, μέχρι την τελική πτώση του ενός. Ακολουθεί μυσταγωγία γύρω από τον πεσμένο αρχηγό και ολοκληρώνεται με την ανάσταση του νεκρού. Χαρούμενοι όλοι βγάζουν τις μπαρμπότες, αποκαλύπτοντας τα πρόσωπά τους και στήνουν έναν κυκλικό ξέφρενο χορό.
Σύμφωνα με την παράδοση η πάλη αυτή, καθώς και η πτώση του Αράπη συμβολίζει τον θάνατο του Διονύσου από τους Τιτάνες και την χειμερία νάρκη της Φύσης, ενώ η έγερσή του την ανάσταση του Διονύσου από τον Δία και το ξαναζωντάνεμα της Φύσης με τον ερχομό της άνοιξης.
Πέρα από τον καθαρά διονυσιακό τους χαρακτήρα, εικάζεται ότι χρησιμοποιήθηκαν από τον Μέγα Αλέξανδρο για να απωθήσει τους εχθρούς του, λόγω της αποκρουστικής όψης τους. Αργότερα οι κάτοικοι του Παγγαίου, σε συνδυασμό με τα διονυσιακά ορφικά μυστήρια, έκαναν αναπαράσταση του γεγονότος και έτσι έχει διασωθεί μέχρι τις ημέρες μας αναλλοίωτο.
Δείτε φωτογραφίες από την αναπαράσταση του εθίμου
