ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΩΝ, ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ & ΘΑΣΟΥ
κ.κ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ
ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΝ
Αγαπητοί μου πατέρες και αδελφοί,
«Προς σε ορθρίζω* τον δι΄ ευσπλαγχνίαν* σεαυτόν τω πεσόντι* κενώσαντα ατρέπτως* και μέχρι παθών* απαθώς υποκύψαντα,* Λόγε Θεού.* Την ειρήνην* παράσχου μοι, φιλάνθρωπε». Είναι γεγονός αναντικατάστατο το ότι για μία και μοναδική φορά εκεί στην Παλαιστίνη το 33 μ.Χ. συνέβησαν αλήθειες οι οποίες συνεκλόνισαν όλη την ανθρωπίνη ιστορία και ώρισαν συνθήκες βιωματικές για όλους τους ανθρώπους. Πράγματα που καθώρισαν την ζωή μας, και που εχώρισαν το ημερολόγιο του συγχρόνου και παγκοσμίου «γίγνεσθαι» στην πριν από τον Χριστό και μετά από τον Χριστό εποχή.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο και ο όσιος υμνογράφος της αγίας μας Εκκλησίας Κοσμάς ο μοναχός ψάλλει τα παραπάνω λόγια στον Σταυρωθέντα Κύριο, στον Θεάνθρωπο Υἱό και Λόγο του Θεοῦ: «Τώρα που εξύπνησα το πρωΐ, Λόγε του Θεού, προσεύχομαι σε σένα, ο οποίος από την μεγάλη σου ευσπλαγχνία εταπείνωσες τον εαυτό σου και έγινες άνθρωπος, για τον άνθρωπο που έπεσε στὴν αμαρτία, χωρίς να υποστής κάποια αλλοίωση στην Θεότητά σου. και έσκυψες τόσο χαμηλά, μέχρι του σημείου να καταδεχθής παθήματα στην ανθρωπίνη φύση σου. σε παρακαλώ λοιπόν, φιλάνθρωπε, χάρισέ μου την ειρήνη της ψυχής μου».
Αυτη την πραγματικότητα μεταφέρει στον κόσμο μας για δύο χιλιάδες και είκοσι (2.020) χρόνια η αγία μας Εκκλησία, αντιμετωπίζοντας μέσα στους αιώνες διαρκή πόλεμο από τον αρχέκακο όφι και τους κατά εποχές αντιχρίστους, επειδὴ ακριβώς η αλήθεια του Εσταυρωμένου Χριστού τους τυφλώνει με το άκτιστο φως της απείρου αγάπης του. Γράφει ο απόστολος Παύλος στην δευτέρα προς τους Κορινθίους επιστολή του : «Φοβάμαι μήπως κάποιοι διαφθείρουν τις σκέψεις σας κατά τον ίδιο τρόπο που το φίδι εξαπάτησε με την πανουργία του την Εύα, και χάσετε την χριστιανική σας απλότητα». Και συμπληρώνει ο άγιος ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος στην δευτέρα καθολική επιστολή του: «Πολλοί πλάνοι έχουν εμφανισθή στον κόσμο, που δεν παραδέχονται ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός που έγινε άνθρωπος. Όποιος τα λέγει αυτά είναι ο πλάνος και ο αντίχριστος». Και συγχρόνως ο άγιος απόστολος Παύλος στην δευτέρα επιστολή του προς τους Κορινθίους πάλι επαναλαμβάνει: «Ο σατανάς, ο θεός αυτού του αιώνα έχει τυφλώσει την σκέψη των απίστων, ώστε να μη μπορούν να δούν το φως του ευαγγελίου, που αποκαλύπτει την δόξα του Χριστού, ο οποίος είναι εικόνα του Θεού».
Η πολεμική αυτή εναντίον του Χριστού και της αγίας του Εκκλησίας βασίζεται κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι, ενώ ο Χριστός είναι η ἀγάπη και η βασική του διδασκαλία είναι το «αγαπάτε αλλήλους», οι άνθρωποι της απιστίας επιτελούν τα έργα το μίσους, της διχονοίας, της καταστροφής και του θανατου. Γράφει πάλι ο απόστολος Παύλος προς τους Εφεσίους: «Γι΄ αυτά που κάνουν εκείνοι στα κρυφά, είναι ντροπή ακόμη και να μιλάμε. Όταν όμως όλα αυτά έρχονται στό φώς, απόκαλύπτεται η αληθινή τους φύση. Επειδή ό,τι φανερώνεται γίνεται και αυτό φως».
Η ατιμωτική Σταύρωση και τα Πάθη του Χριστού, αποτελούν την μεγαλύτερη αχαριστία εκ μέρους των ανθρώπων που πιστεύουν σε αυτόν απέναντι στον δημιουργό τους, και συγχρόνως η μεγαλύτερη αδικία εκ μέρους των απίστων εναντίον ενός, ο οποίος και μέχρι σήμερα κατασυκοφαντείται από κάποιους οι οποίοι «σεβάσθηκαν και ελάτρευσαν την κτίση αντί για τον κτίστη», και ο οποίος δεν έβλαψε και δεν κατεδυνάστευσε κάποιον. αντιθέτως μάλιστα κατά τον άγιο ευαγγελιστή Λουκά «απ΄ όπου και να επέρασε ευεργετούσε και τους γιατρευε όλους».
Για την πένθιμη αυτή ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής του 862 μ.Χ. ακριβώς 1158 χρόνια πιο πριν, 17 Απριλίου έχομε και μεις εφέτος σήμερα, είπε μεταξύ των άλλων, στον ιερό αυτόκρατορικό Ναό της αγίας Ειρήνης Κωνσταντινουπόλεως, ο άγιος και μέγας Πατριάρχης Φώτιος: «Ας σκεφθούμε, αν όχι κάτι άλλο, αλλά το μυστήριο της παρούσης ημέρας, πως ο δεσπότης και ποιητής των όλων, ο απεριόριστος και απερίγραπτος, αυτός που με τον λόγο του μόνο κρατεί μετέωρη την γη, που με ένα νεύμα του κινεί τον ουρανό, και κρατεί μεσα στην χούφτα το σύμπαν. ας σκεφθούμε πώς από τα παρθενικά αίματα αφού ήλθε για χάρη μου μέσα στη σάρκα, κρέμεται επάνω στο Σταυρό, ανοίγει τις παλάμες του στα καρφιά, δέχεται να καρφωθούν τα πόδια του, να του σχισθή η πλευρά του, δέχεται εμπτυσμούς και ραπίσματα, αυτός που τρέμουν τα χερουβίμ και που με την πρόνοιά του γίνεται η διακυβέρνηση του σύμπαντος. Γιατί τα πάσχει αυτά; Για να κάνη να πηγάση για σένα η σωτηρία, για να σε απαλλάξη από την δειλία του διαβόλου, για να σε αρπάξη από την παλαιά τυραννία. Αλλ’ εκείνος βέβαια τα υποφέρει αυτά για να εξαγοράση για πάντα εμάς που είχαμε πωληθεί στην αμαρτία. και εμείς με τόσο αισχρές και άτοπες ηδονές και ραθυμίες αρχίσαμε πάλι να ξεπουλάμε τον εαυτό μας; Εκείνος μαστιγώνεται, για να απομακρύνη από εμάς τις μάστιγες των αμαρτιών, και εμείς πάλι υποδουλωνόμαστε σε αυτές σαν να είναι αγαθοί κύριοί μας; Εκείνος παραδίδει το σώμα του στον θάνατο, για να ζωοποιήση την ψυχή μας, και εμείς επιτρέπομε εξαγριώνοντας το ιδικό μας σώμα σε ανήθικες πράξεις να πολεμά και να θέλη να φονεύση την ψυχή; Εκείνος γεύεται τον θάνατο για να μας αποδώση την αθανασία, και εμείς αγωνιζόμαστε να πνίξωμε τους εαυτούς μας με την θηλειά των παθών; Η γή σείεται, ο ήλιος σκοτεινιάζει, το κατάπέτασμα του ναού σχίζεται, επειδή βλέπει τον Κύριο να σταυρώνεται για μας, και εμείς ούτε καν λυπούμεθα για τις αμαρτίες μας; Τα στοιχεία της φύσεως μεταβάλλονται, και σε σένα ούτε έτσι δεν γίνεται μεταβολή προς το καλύτερο, ούτε αυτά δεν σε καλούν σε μετάνοια, ούτε αυτά δεν μαλακώνουν την πώρωση της ψυχής σου;»
Σήμερα, Μεγάλη Παρασκευή του 2020. Όλοι μας και όλες, μέσα σε μια περίοδο πολύ δύσκολη και πονεμένη, χρειάζεται να αντιληφθούμε πως εάν δεν ζήσωμε βαθειά μέσα μας τό μυστήριο της θείας οικονομίας και της συγκλονιστικής καί μοναδικής θυσίας του Θεανθρώπου Κυρίου ημών Ιησού Χριστού υπέρ της σωτηρίας των ανθρώπων, δεν θα μπορέσωμε ποτέ να αγαπήσωμε όπως θέλει ο Θεός, και δεν θα μπορέσωμε ποτέ να αγκαλιάσωμε τον πάσχοντα αδελφό μας και τον αδύναμο πνευματικά φίλο ή εχθρό μας. Εφέτος είμεθα κλεισμένοι στα σπίτια μας για να προφυλάξωμε και να προφυλαχθούμε, και υφιστάμεθα την στέρηση από την μετοχή στις ιερές μας ακολουθίες και στη Θεία Λειτουργία, λόγω του μεγάλου προβλήματος που ανέκυψε για την υγίεια και την ζωη των ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη. Αυτή η στέρηση είναι μία πολύ μικρή πράξη θυσίας για τον καθένα μας χάριν της αγάπης του Εσταυρωμένου Κυρίου. Μια πράξη θυσίας και ταπεινώσεως του ιδιοτελούς φρονήματός μας μέσα σε ένα κόσμο ακράτου εγωϊσμού και ωφελιμιστικής ανθρωπαρεσκείας. Ας ατενίσωμε τον δι’ ημᾶς εθελουσίως ανελθόντα επί του φρικτού ξύλου του Σταυρού Κύριο ημών Ιησού Χριστό, και ας ζητήσωμε από αυτόν την συγγνώμη και την καταλλαγή, την υπομονή και την εγκράτεια των σκέψεων και των συναισθημάτων μας, όπως επίσης και την σταθερή διάκριση στις λογικές πράξεις μας, που ακόμη και εάν συγκεντρωθούν όλες αυτές μαζύ με τις αμαρτίες τόσο τις ιδικές μας, όσο και όλων των ανθρώπων όλων των εποχών, αποτελούν ένα ελάχιστο ψεγάδι μέσα στον ωκεανό της χάριτος του Δομήτορος και Αρχηγού της αγίας μας Εκκλησίας, μιας συγκλονιστικής χάριτος που μας έχει προσφέρη με την Σταυρική Θυσία του για την σωτηρία μας.
Λέγει χαρακτηριστικά ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως: «Διότι αυτό είναι καλύτερο και περισσότερο, όσο είναι ο κήπος από το φυτό, και όλος ο ουρανός με τα κάλλη του από ένα αστέρι, και το σώμα από ένα μέλος, επειδή και ο Θεός, ενώ είναι ένας, κυβερνά καλώς ολόκληρη την Εκκλησία. Και πρέπει να μη επιδιώκω μόνο το συμφέρον μου, αλλά και το συμφέρον των άλλων. Επειδή και ο Χριστός, ο οποίος μπορούσε να παραμείνη στην τιμή και στην θεότητά του, το έκαμε έτσι, και όχι μόνο εταπείνωσε τον εαυτό του μέχρι του σημείου να λάβη την μορφή του δούλου, αλλὰ υπέμεινε και τον Σταυρό, περιφρονώντας την εντροπή, για να διαλύση την αμαρτία με τα πάθη του και για να εξαφανίση με τον θάνατό του τον θάνατο».
Καλό και ευλογημένο Πάσχα!
Ευχέτης προς τον δι’ ημάς Σταυρωθέντα,
Παθόντα και Ταφέντα Κύριον
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΦΙΛΙΠΠΩΝ, ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ & ΘΑΣΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΣ