Το Ινστιτούτο Κοινωνικών Κινημάτων και Ιστορίας Καπνού (Ι.Κ.Κ.Ι.Κ.) ανακοίνωσε με περηφάνια την εγγραφή του στοιχείου άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς «Η καλλιέργεια και επεξεργασία των ανατολικών καπνών» στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνας Μενδώνη.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του Ινστιτούτου
Στην Ελλάδα, από το 2008 μέχρι σήμερα, έχουν εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο 39 στοιχεία, τα οποία συμπληρώνονται το 2020 με 16 νέα. Στους Νομούς Καβάλας, Δράμας, Σερρών, Ξάνθης και Ροδόπης είναι το πρώτο στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που εγγράφεται στο Εθνικό Ευρετήριο, με την ελπίδα να ανοίξει το δρόμο και για άλλα στοιχεία με σκοπό την ανάδειξη της περιοχής μας.
Η καλλιέργεια του καπνού στη Μακεδονία και τη Θράκη διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη συνύπαρξη των εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων, στην ομαλότερη εγκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων, στην ανάπτυξη συνδικαλιστικού κινήματος και στην άνθιση της οικονομίας. Η καλλιέργεια και επεξεργασία του καπνού συνδέεται άμεσα με την εξέλιξη του αγροτικού και αστικού τοπίου, την αρχιτεκτονική βιομηχανική κληρονομιά της περιοχής και τα κινητά της μνημεία. Είναι μία καλλιέργεια που περνάει από γενιά σε γενιά, αποτελώντας κομμάτι της πολιτιστικής μας ταυτότητας.
Η εγγραφή στο Εθνικό Ευρετήριο αποτελεί καθοριστικό βήμα για την ανάδειξη και διαφύλαξη μιας ζωντανής παράδοσης, καθώς και για τη μετάδοσή της στις νεότερες γενιές. Σήμερα, οφείλουμε να επικεντρωθούμε στην αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων της περιοχής μας, στην ανάδειξη των εναλλακτικών χρήσεων του καπνού, καθώς και στη διατήρηση της συλλογικής μας μνήμης.
Η πρόταση συντάχθηκε με γνώμονα τη Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003), καθώς και τις πολιτικές εφαρμογής της στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια απαιτητική διαδικασία, η οποία διήρκεσε σχεδόν 3 χρόνια.
Η πρόταση για την ένταξη συντάχθηκε για το Ι.Κ.Κ.Ι.Κ. από τη Μελπομένη Βύζικα (Αρχιτέκτονα Μηχανικό, με εξειδίκευση και επαγγελματική εμπειρία στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς) σε συνεργασία με μέλη του Ι.Κ.Κ.Ι.Κ., την Γεωπόνο, Λένα Σκένδου και το Εργαστήριο Γλωσσολογίας «ΣυνΜόρΦωΣη» του Δ.Π.Θ.
Η πρόταση στηρίχθηκε από όλους τους Συνεταιρισμούς Καπνοπαραγωγών των περιοχών Καβάλας, Δράμας, Ξάνθης, Ροδόπης και Σερρών, καθώς και από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Βιομηχανιών Μεταποίησης και Εταιριών Εμπορίας Καπνού, τη Σ.Ε.Κ.Ε. Α.Ε. και τη Μισσιριάν Α.Ε.
Η όλη διαδικασία έγινε αφιλοκερδώς και το Ι.Κ.Κ.Ι.Κ. ευχαριστεί θερμά όσους συνετέλεσαν σε αυτή τη μεγάλη επιτυχία, καθώς και το Υπουργείο Πολιτισμού για την άριστη συνεργασία.