Την αγωνία του εκφράζει ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Κοινωνικών Κινημάτων και Ιστορίας Καπνού Καβάλας, Γιάννης Βύζικας για την ανάδειξη και κυρίως τη διάσωση, με τις κατάλληλες παρεμβάσεις, ιστορικών τοπόσημων και μνημείων της πόλης. Το ενδιαφέρον του δεν εστιάζεται μόνον στο κτιριακό απόθεμα των εγκαταλελειμμένων καπναποθηκών, που είναι θέμα χρόνου να καταρρεύσουν ή και να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στο κέντρο της πόλης, αν εκδηλωθεί πυρκαγιά σε μια από αυτές, αλλά και στο Καρνάγιο και στον Κουλέ.
Το 2003 είχε μάλιστα δημοσιευτεί στην καθημερινή εφημερίδα της Καβάλας «Νέα Εγνατία» η επιστολή-έκκληση του Γιάννη Βύζικα να διασωθεί ο Κουλές. Επανέρχεται και στον παρόντα χρόνο, αποστέλλοντας, αφενός φωτογραφικό υλικό που αποδεικνύει την επιδεινούμενη κατάσταση του όποιου κομματιού έχει απομείνει μετά την κατάρρευση του, αλλά και με επιστολή του στον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Νίκο Παναγιωτόπουλο, πληροφορούμενος, ότι υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με τους υπουργούς Πολιτισμού και Τουρισμού για την αξιοποίηση μνημείων στρατιωτικού ενδιαφέροντος.
Παράλληλα, ο κ. Βύζικας εκφράζει υπόνοιες για χρήση (καταπάτηση επί της ουσίας) μέρους των πλίνθων του Τείχους για την κατασκευή… ιδιωτικών περιφράξεων.
Η επιστολή στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας
Η αναστήλωση, συντήρηση και ανάπλαση της περιοχής, Κουλέ, αποτελούν άλλωστε και τους στόχους του μνημονίου που υπογράφηκε στις 31/5/2021 με τους Υπουργούς Πολιτισμού και Τουρισμού, που είναι η προστασία, η ανάδειξη, η προβολή και η προώθηση της αναγνωσιμότητας και της επισκεψημότητας προκειμένου να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν τουριστικά μνημεία στρατιωτικού ενδιαφέροντος.
Ένα μνημείο που εκπληρώνει της προϋποθέσεις του μνημονίου είναι ο Κουλές και το Μακρόν Τείχος. Η αποκατάσταση του Μακρού Τείχους και των πύργων θα αναδείξει και την ιστορία, τη γεωστρατηγική θέση της πόλης μας και θα συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη του στρατιωτικού τουρισμό. Με ελάχιστα χρήματα μπορεί να βελτιωθεί και ο δασικός δρόμος που υπάρχει. Έτσι δημιουργείται ένας νέος δρόμος περιπάτου από το Σανατόριο μέχρι το 1και 4ο Λύκειο. Επίσης η τοποθεσία γύρω και κάτω από τον Κουλέ είναι μοναδική (Μνημείο Δασοπυροσβεστών), θαυμάζεις την ομορφιά της Καβάλας, είναι δηλαδή πραγματικά ένα παράθυρο στην ζωγραφιά (Καβάλα).
Ο Κουλές και το Μακρόν Τείχος κτίστηκε το 1307 από τον Ανδρόνικο Β’ Παλαιολόγου (1282-1328) για να προστατεύει την Κωνσταντινούπολη από την επιστροφή των Καταλανών. Το Μακρόν Τείχος έκλεινε την δίοδο προς την Κωνσταντινούπολη και από εδώ περνούσε και η Εγνατία, ήταν δηλαδή ο μοναδικός χερσαίος δρόμος που ένωνε την Κωνσταντινούπολη με τη Θεσσαλονίκη αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την γεωστρατηγική θέση της Καβάλας. Το Μακρό Τείχος ξεκινούσε από το υπέρκαλο πύργο (από το φρούριο) στις Καμάρες και προχωρούσε στο απέναντι ύψωμα.
Μέσω της σημερινής Ελληνικής Δημοκρατίας, Τίμιου Σταυρού και Αγίου Κωνσταντίνου, κατέληγε στους 4 πύργους που κάλυπταν απόσταση 470 μέτρα με τελευταίο τον πύργο Κουλέ. Ο Κουλές ήταν ένας τετράπλευρος διώροφος πύργος.
Το Μακρό Τείχος (διατείχισμα) είχε μήκος 1.750 περίπου μέτρα και είχε σχήμα ανοικτής αγκύλης. Επίσης κάτω από τον διαμορφωμένο για την προστασία της φρουράς εσωτερικό διάδρομο του διατειχίσματος ήταν ο αγωγός που μετέφερε το νερό από τη θέση Καραγάτσια Παλαιάς Καβάλας μέσα στην πόλη (τα ιστορικά στοιχεία είναι από την Διδακτορική Διατριβή 1991 της καθηγήτριας Αιμιλίας Στεφανίδου του ΑΠΘ τμήμα Αρχιτεκτόνων η Πόλη-Λιμάνι της Καβάλας κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας Πολεοδομική Διερεύνηση [1391-1912]).
Έχουν περάσει ήδη 19 χρόνια μπαίνουμε στον 20ο χρόνο από τότε που ο Κουλές κατέρρευσε και μέχρι στιγμής δεν έγινε καμία προσπάθεια αναστήλωσης του. Στις 24/6/ 2003 είναι δημοσιευμένη στον τοπικό τύπο η ανοικτή μου επιστολή για την καταρρεύσει του Κουλέ που μετατράπηκε σε ένα σωρό πέτρες μετά από τις βροχές του χειμώνα γιατί ήταν ασυντήρητος. Η ανοικτή μου επιστολή απευθυνόταν στις αρμόδιες υπηρεσίες και τοπικούς άρχοντες.
Μετά από δέκα χρόνια με μια νέα μου ανοικτή επιστολή επανήλθα για τον Κουλέ δημοσιευμένη στον τοπικό τύπο στις 21/5/2013 γιατί διαπίστωσα ότι δεν υπήρξε καμία ενέργεια για την αναστύλωσή του. Επίσης δεν υπήρξε καμιά αντίδραση από την αρμόδια υπηρεσία, έστω και μιας δημόσιας ενημέρωσης.
Σημειωτέον ότι στον νομό μας, υπάρχουν συστήματα αμυντικών έργων από την αρχαιότητα μέχρι τον 20ο αιώνα και πύργοι που επικοινωνούσαν μεταξύ τους. Οι πύργοι αυτοί αποτελούσαν τμήμα του δικτύου επικοινωνίας και συνεννόησης μεταξύ Ρώμης-Κωνσταντινούπολης.
(Η επικοινωνία γινόταν με τη μετάδοση οπτικών μηνυμάτων από τις φρυκτωρίες. Με τον όρο φρυκτωρία χαρακτηρίζονται τόσο το σύστημα επικοινωνίας όσο και οι σταθμοί μετάδοσης. Το σύστημα αυτό επινοήθηκε από τον Παλαμήδη και χρησιμοποιήθηκε από την εποχή του Τρωικού Πολέμου μέχρι και το 1850).
Με εκτίμηση,
Γιάννης Βύζικας