Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το θρίλερ με τη συντριβή τους αεροσκάφους Antonov το βράδυ του Σαββάτου έξω από την Καβάλα [διαβάστε όλα τα ρεπορτάζ για το δυστύχημα με το θηριώδες μεταγωγικό και δείτε βίντεο και φωτογραφίες πατώντας εδώ].
Από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστό που το μοιραίο αεροσκάφος μετέφερε «επικίνδυνο φορτίο», το οποίο στη συνέχεια έγινε γνωστό πως πρόκειται για πυρομαχικά, ο στρατός ανέλαβε τις έρευνες.
Πρώτο και βασικό μέλημα ο εντοπισμός των πυρομαχικών και η άμεση εξουδετέρωσή τους. Ηδη τα έμπειρα στελέχη του Ελληνικού Στρατού συνεχίζουν τις ελεγχόμενες εκρήξεις πυρομαχικών, ενώ drones θα χτενίσουν την περιοχή προκειμένου να χαρτογραφηθούν τα σημεία που έχουν σκορπίσει τα πυρομαχικά στην ευρύτερη περιοχή στο Παλαιοχώρι Καβάλας που συνετρίβη το Antonov.
Οι πληροφορίες αναφέρουν πως το πέντε ομάδες από το Τάγμα Ναρκοπεδίου Ξηράς που έχει αναλάβει τις έρευνες θα χτενίζουν την περιοχή τον επόμενο μήνα σε μία έκταση που θα ξεπερνάει τα 1.000 στρέμματα.
Την ίδια στιγμή ο Δήμος Παγγαίου έχει καλέσει τους κατοίκους της περιοχής και όσους εκτελούν εργασίες κοντά στο σημείο της συντριβής του αεροσκάφους να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και σε περίπτωση που εντοπίσουν πυρομαχικά να απομακρυνθούν από το σημείο και να ενημερώσουν τις Αρχές [διαβάστε την επείγουσα ανακοίνωση του Δήμου Παγγαίου πατώντας εδώ].
Η έρευνα για τα αίτια της συντριβής
Από την πλευρά της η Αθήνα προχώρησε σε διαβήματα προς Σερβία και Ουκρανία μέσω του ελληνικού ΥΠΕΞ χθες, ως προς το θέμα του επικίνδυνου φορτίου που κουβαλούσε το Antonov που συνετρίβη το βράδυ του Σαββάτου έξω από την Καβάλα [διαβάστε σχετικά πατώντας εδώ].
Η Αθήνα δεν ήταν ενήμερη για το περιεχόμενο και έκανε χθες διάβημα πρώτα στο σερβικό ΥΠΕΞ και ακολούθως στον Ουκρανό πρέσβη στην Αθήνα θέτοντας και στους δύο θέμα πρότερης ενημέρωσης για το φορτίο που κουβαλούσε το Antonov [περισσότερα εδώ].
Τα τελευταία 38 λεπτά της μοιραίας πτήσης
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, το αεροσκάφος μπήκε στον Ελληνικό εναέριο χώρο στις 22:09 (το βράδυ του Σαββάτου 16 Ιουλίου 2022) και σε 38 λεπτά χάθηκε στο στίγμα του από τα ραντάρ της εναέριας κυκλοφορίας. Λίγο νωρίτερα τα μέλη του πληρώματος είχαν αναφέρει στους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας ότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα στον κινητήρα τέσσερα που είχε πιάσει φωτιά.
Το αεροπλάνο στις 22:37 ενημέρωσε το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής Αθηνών – Μακεδονίας (ΚΕΠΑΘΜ) ότι λόγω προβλήματος (operation reasons) δεν θα συνεχίσει για το τελικό του προορισμό και ότι θα γυρίσει πίσω στο αεροδρόμιο αναχώρησης.
Στις 22:42 πετώντας ανατολικά της Χαλκιδικής ενημέρωσε τους Ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας στην προσέγγιση Θεσσαλονίκης ότι έχει πρόβλημα στον κινητήρα νούμερο τέσσερα αναφέροντας: may day φωτιά στον κινητήρα τέσσερα. Η ΥΠΑ άμεσα κήρυξε κατάσταση κινδύνου με την ενεργοποίηση των σχετικών διαδικασιών που προβλέπονται.
Στις 22:45 το αεροσκάφος είχε συνομιλία με τον πύργο ελέγχου Καβάλας και ενημέρωσε ότι κατευθύνεται για αναγκαστική προσγείωση. Αμέσως δόθηκε άδεια προσγείωσης για το αεροδρόμιο της Χρυσούπολης στην Καβάλα.
Στις 22:47 το στίγμα του αεροσκάφους χάθηκε από τα ραντάρ της εναέριας κυκλοφορίας.
Τα αναπάντητα ερωτήματα για το μοιραίο αεροσκάφος
Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί πως όσο προχωρούν οι έρευνες τόσο για τον εντοπισμό των πυρομαχικών, όσο και για τα αίτια του αεροπορικού δυστυχήματος, τόσο προκύπτουν και ερωτήματα τα οποία αναζητούν απαντήσεις.
1. Γιατί ένα φορτίο επίσημης αγοραπωλησίας όπλων (Σερβία προς Μπανγκλαντές) διαπεραιώνεται με ένα απαρχαιωμένο αεροσκάφος 50 ετών;
Η απάντηση είναι δύσκολη καθώς η εταιρεία, ειδικά μετά την έναρξη του πολέμου, έχει ως εικονική έδρα το Κίεβο και επιχειρεί αποκλειστικά εκτός Ουκρανίας (πάνω από την οποία ισχύει απαγόρευση πτήσεων). Φαίνεται να διαθέτει γραφεία σε διάφορες περιοχές, και στη Σερβία, ενώ είναι απολύτως άγνωστο αν και με ποιον τρόπο τα αεροσκάφη της τύγχαναν της πρέπουσας συντήρησης.
2. Γνώριζε η Αθήνα για το περιεχόμενο του φορτίου;
Σύμφωνα με άριστα πληροφορημένες πηγές, η εταιρεία είχε καταθέσει αίτηση υπερπτήσης του ελληνικού εδάφους σε ένα έγγραφο το οποίο περιέγραφε την πορεία από τη Νις (Σερβία) έως την Ντάκα (Μπανγκλαντές) πάνω από συνολικά δέκα χώρες. Το αεροσκάφος, μετά την πτήση πάνω από Σερβία, Βόρεια Μακεδονία και Ελλάδα, επρόκειτο να κινηθεί πάνω από τον εναέριο χώρο Τουρκίας, Ισραήλ και Ιορδανίας, όπου και θα πραγματοποιούσε ενδιάμεση στάση προτού συνεχίσει την πτήση πάνω από τη Σαουδική Αραβία προς ανατολάς. Το σχέδιο αναφερόταν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, σε μεταφορά «επικίνδυνου υλικού», γεγονός το οποίο αυξάνει αντιστοίχως και το κόστος που καλείται να καταβάλει μια εταιρεία που πραγματοποιεί τέτοιες πτήσεις. Καλά πληροφορημένες πηγές επισημαίνουν ότι ήδη το βράδυ του Σαββάτου και το πρωί της Κυριακής έγιναν συντονισμένες ενέργειες από το διπλωματικό γραφείο του πρωθυπουργού στην Αθήνα και εν συνεχεία το ΓΕΕΘΑ σε τεχνικό επίπεδο προκειμένου να υπάρξει άμεση πληροφόρηση για το περιεχόμενο, ώστε να γνωρίζουν οι ειδικοί του Στρατού Ξηράς τι να περιμένουν.
3. Προλάβαινε το «Αντόνοφ» να προσγειωθεί;
Το «μαύρο κουτί», το οποίο διασώθηκε, θα δώσει όλες τις απαντήσεις. Οπως δείχνει και το στίγμα του αεροσκάφους, ο κυβερνήτης παρότι ήδη είχε αντιληφθεί πρόβλημα στον κινητήρα του «Αντόνοφ» συνέχισε την πορεία του πάνω από το Αιγαίο, ανατολικά του Αγίου Ορους με πορεία προς τη Λήμνο, και τότε μόνο αποφάσισε να στραφεί προς τα βόρεια και το αεροδρόμιο της Χρυσούπολης στην Καβάλα, το οποίο του υποδείχθηκε από τις ελληνικές αρχές ως εγγύτερο. Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν ότι η επιλογή του να κατευθυνθεί προς την Καβάλα και όχι τη Θεσσαλονίκη υπήρξε καθοριστική, καθώς πιθανή συντριβή στην ευρύτερη περιοχή της πυκνοκατοικημένης πόλης του Θερμαϊκού θα είχε σίγουρα πολύ σοβαρότερες επιπτώσεις.
4. Τι όπλα μετέφερε το «Αντόνοφ»;
Η σερβική αμυντική βιομηχανία κερδίζει ετησίως συμβόλαια πολλών εκατομμυρίων από τους όλμους και τα ολμοβόλα που πουλάει σε δεκάδες χώρες ανά τον πλανήτη, καθώς διαθέτει πολυετή παράδοση στην κατασκευή αυτών των όπλων.
5. Υπάρχει κίνδυνος για την υγεία των κατοίκων της περιοχής;
Η επιτόπου έρευνα του Ειδικού Διακλαδικού Λόχου Αντιμετώπισης Ραδιο-Πυρηνικής-Βιολογικής-Χημικής Αμυνας (ΕΔΛΟ ΡΠΒΧ) κατέδειξε ότι δεν υφίστανται επικίνδυνα ευρήματα. Επίσης δεν βρέθηκε λευκός φώσφορος που χρησιμοποιείται για εμπρηστικά όπλα που προκαλούν χημικά εγκαύματα, αλλά καπνογόνος φώσφορος, ο οποίος περιλαμβάνεται σχεδόν στο σύνολο των πυρομαχικών αυτού του τύπου. Παρ’ όλα αυτά οι πέντε λόχοι του Τάγματος Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΤΕΝΞ) του ΓΕΣ θα συνεχίσουν να πραγματοποιούν επιχειρήσεις εξουδετέρωσης των όπλων που δεν έχουν εκραγεί, σε όλη την ακτίνα διασποράς μετά την πτώση του «Αντόνοφ».
Fake news λένε οι Σέρβοι
Παράλληλα η Σερβία κάνει λόγο για fake news και τα μυθεύματα για το φορτίο. Το υπουργείο Αμυνας της Σερβίας αναφέρει πως «Λόγω των πολυάριθμων ψευδών και κατασκευασμένων δημοσιευμάτων σε σχέση με τη συντριβή του αεροπλάνου στην Ελλάδα, το οποίο απογειώθηκε από τη Νις και μετέφερε προϊόντα της σερβικής αμυντικής βιομηχανίας, το Υπουργείο Άμυνας ανακοινώνει ότι η Δημοκρατία της Σερβίας έχει εκπληρώσει όλα τα διεθνείς υποχρεώσεις και ενήργησε σύμφωνα με όλους τους ισχύοντες διεθνείς κανονισμούς.
Το αεροπλάνο Antonov-12, το οποίο ανήκει στην ουκρανική εταιρεία «Meridian LTD», μετέφερε περίπου 11,5 τόνους προϊόντων της αποκλειστικής μας βιομηχανίας, ενώ ιδιοκτήτης των αναφερόμενων εμπορευμάτων ήταν η ιδιωτική εταιρεία «Valir» από τη Σερβία. Η Δημοκρατία της Σερβίας εξέδωσε άδεια για την εξαγωγή όπλων, ο εξουσιοδοτημένος τελικός χρήστης της οποίας ήταν το Υπουργείο Άμυνας του Μπαγκλαντές.
Η οργάνωση της πτήσης, η οποία είχε δρομολόγιο Νις, με τεχνικές προσγειώσεις σε Αμμάν, Ριάντ, Αχμενταμπάντ και τελικό προορισμό τη Ντάκα, αλλά και η επιλογή της μεταφορικής εταιρείας, δεν ήταν στην αρμοδιότητα της Δημοκρατίας της Σερβίας. Επίσης, η Δημοκρατία της Σερβίας δεν είναι υπεύθυνη για τις άδειες πτήσης πάνω από ξένα εδάφη, διότι αποτελεί κυρίαρχη απόφαση κάθε χώρας, στην οποία ο αερομεταφορέας σε τέτοιες περιπτώσεις υποβάλλει αίτηση για άδεια πτήσης.
Όπως έχουμε ήδη ανακοινώσει, η χώρα μας έχει εγκρίνει την εξαγωγή και μεταφορά ναρκών εκπαίδευσης και ελαφρού όλμου. Δεδομένου ότι έχουμε εκδώσει άδεια για την εξαγωγή αυτών των όπλων στον τελικό πελάτη, το Υπουργείο Άμυνας του Μπαγκλαντές, σίγουρα δεν μπορεί να πρόκειται για παράνομο εμπόριο, αλλά για εξαγωγή σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Σημειώνουμε επίσης ότι η άδεια θα εκδίδονταν ακόμη και αν ήταν για πραγματικά πυρομαχικά ή οποιοδήποτε άλλο είδος όπλου, λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μπαγκλαντές είναι ο επιτρεπόμενος τελικός χρήστης και ότι η εξαγωγή σε αυτή τη χώρα είναι απολύτως σύμφωνη με το νόμο και όλους τους διεθνείς κανονισμούς, γιατί δεν υπόκειται σε διεθνείς κυρώσεις. Το επισημαίνουμε αυτό γιατί η Σερβία είναι πολύ διαφανής σε αυτό το θέμα, ενώ σε ορισμένους εγχώριους κύκλους επαναλαμβάνεται συνεχώς η αφήγηση ότι επιτρέπεται η εξαγωγή όπλων σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των πλουσιότερων χωρών του κόσμου, αλλά όχι στη Σερβία.
Και είναι προφανές ότι ορισμένοι εγχώριοι και ξένοι κύκλοι είναι απογοητευμένοι που το αρχικό ψέμα ότι η Σερβία μετέφερε όπλα στην Ουκρανία καταρρίφθηκε και συνεχίζουν να κυκλοφορούν νέες κατασκευές. Αλλά είμαστε πεπεισμένοι ότι θα απογοητευτούν ξανά, γιατί και σε αυτή την περίπτωση, η Δημοκρατία της Σερβίας σεβάστηκε με συνέπεια το διεθνές δίκαιο και εκπλήρωσε όλες τις διεθνείς υποχρεώσεις και υποστηρίζουμε ειρηνικά τις ελληνικές αρχές να διεξαγάγουν λεπτομερή έρευνα και να ενημερώσουν το κοινό».
Ωστόσο τα περισσότερα από τα ερωτήματα αναμένεται να απαντηθούν όσο προχωρούν οι έρευνες, αλλά και όταν «μιλήσουν» τα μαύρα κουτιά του μοιραίου αεροσκάφους.