Του Άρη Χρηστίδη
Γενικά στην περιοχή της Καβάλας δεν έχουμε σοβαρό πρόβλημα με παρανομίες σχετικά με την άγρια ζωή, όμως δύο πρόσφατα περιστατικά μας προβλημάτισαν και αφορούσαν τη χρήση ξόβεργων. Το πρώτο έλαβε χώρα στην δυτική περιοχή της Καβάλας και το δεύτερο στην περιοχή του Παλιού.
Συγκεκριμένα στη 1 Νοεμβρίου 2022 στην Κηπούπολη βρέθηκε ένα νεαρό θηλυκό ξεφτέρι με κόλλες στα φτερά και την ουρά του. Το ταλαιπωρημένο πουλί είχε μέρες να φάει, ήταν αδύνατο και αφυδατωμένο.
Αφού καθαρίστηκε σχολαστικά από τις κόλλες και ανάρρωσε για δέκα περίπου μέρες, αποκαταστάθηκαν τα φτερά του που είχαν φθαρεί και ενώ προγραμματιζόταν η απελευθέρωσή του, πήρε τη ζωή στα φτερά του, ξεγλίστρησε από την προσωρινή φυλακή του την ώρα που ανοίξαμε την είσοδο για να του βάλουμε τροφή και εξαφανίστηκε.
Στις 12 Νοεμβρίου 2022 είχαμε άλλο ένα περιστατικό με ένα νεαρό αρσενικό ξεφτέρι αυτή την φορά, που βρέθηκε στο Παληό. Το πουλί είχε κολλημένα στα φτερά του δύο κλαδάκια με κόλα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τα ανοίξει για να πετάξει. Η περίπτωση αυτή, πιο ελαφριά από την πρώτη, αναδεικνύει ένα νέο πρόβλημα στην περιοχή μας, ένα πρόβλημα που είχε χαθεί εδώ και πολλά χρόνια, τις ξόβεργες.
Τα δύο πουλιά προσπάθησαν προφανώς να πιάσουν κάποιο μικρόπουλο που είχε πιαστεί στις ξόβεργες και κόλλησαν κι αυτά. Ως μεγαλύτερα και δυνατότερα όμως, ξέφυγαν αλλά δεν μπόρεσαν να αποχωριστούν τις κόλες που κόλλησαν στα φτερά τους και τα εξουδετέρωσαν. Η τύχη τους ήταν ότι τα βρήκαν ευαισθητοποιημένοι συμπολίτες μας και τελικά διασώθηκαν. Κανείς όμως δεν μπορεί να γνωρίζει πόσα άλλα πουλιά έχουν πιαστεί, πόσα από αυτά έχουν θανατωθεί ή φυλακιστεί και πόσα ξέφυγαν αλλά βρήκαν αργό και βασανιστικό θάνατο προσπαθώντας να απαλλαγούν από τις κόλλες.
Οι ξόβεργες χρησιμοποιούταν παλαιότερα για τη σύλληψη πτηνών για τη διατήρησή τους σε κλουβιά αλλά και την κατανάλωση αυτών που δεν είναι επιθυμητά μιας και δεν κελαηδούν (θηλυκά πουλιά και είδη πουλιών που δεν έχουν μελωδική φωνή). Πέρα από τη βαρβαρότητα του βασανιστικού αυτού τρόπου σύλληψης μιας και τα πουλιά κολλούν σε κλαδιά, καταστρέφεται το πτέρωμά τους, βασανίζονται και εξαντλούνται προσπαθώντας για ώρες να ξεφύγουν πριν θανατωθούν ή μπουν σε κλουβί, για το υπόλοιπο της ζωής τους.
Να επισημάνουμε ότι η σύλληψη με οποιονδήποτε τρόπο η κατοχή και η διατήρηση αγρίων πουλιών που ανήκουν στην Ελληνική ορνιθοπανίδα, απαγορεύεται ρητά εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια με αυστηρούς νόμους. Οι παρανομίες σύμφωνα με τα περιστατικά που χειριστήκαμε, φαίνεται ότι πραγματοποιούνται στη δυτική πλευρά της πόλης και το Παλιό, αλλά είναι πιθανό να γίνονται και σε άλλες περιοχές. Καλούμε λοιπών όποιον δει χρήση οποιουδήποτε τύπου παγίδων ή ξόβεργων, να το καταγγείλει στο δασαρχείο της περιοχής. Είναι παράνομη και ανήθικη η σύλληψη και η θανάτωση πουλιών με τέτοιους τρόπους και να τονίσουμε ότι εκτός από τη σύλληψη, είναι παράνομη και η κατοχή τους.
Το ξεφτέρι είναι ένα μικρόσωμο είδος αρπακτικού πουλιού που ζει όλο το χρόνο στα μέρη μας. Το καλοκαίρι τα περισσότερα πουλιά μετατοπίζονται σε ορεινά κυρίως μέρη ενώ το χειμώνα κατεβαίνουν στα πεδινά, ψάχνοντας καλύτερες καιρικές συνθήκες και τροφή. Τυχαία τριγυρνώντας, συχνά φτάνουν ως εδώ πουλιά από βορειότερες περιοχές τον χειμώνα, όπως το πουλί που είχε τραυματιστεί πέρσι και έφερε δαχτυλίδι από τη Φινλανδία, ανάρρωσε και απελευθερώθηκε.
Τα ενήλικα αρσενικά ξεφτέρια έχουν χρώμα γκρι στη ράχη με πορτοκαλί ρίγες σε άσπρο φόντο στην κάτω πλευρά ενώ τα κατά πολύ μεγαλύτερα θηλυκά αλλά και τα νεαρά πουλιά, είναι καφέ στη ράχη με καφέ ρίγες σε άσπρο φόντο στην κάτω πλευρά. Χαρακτηριστικά των ξεφτεριών είναι τα μεγάλα κίτρινα μάτια τους, τα κοντά στρογγυλοπά φτερά όταν πετούν και η μακριά τους ουρά που τους βοηθάει να κινούνται με μεγάλη ευελιξία ανάμεσα σε δέντρα και κλαδιά, καθώς και τα μεγάλα πόδια που τους επιτρέπουν να αρπάζουν τη λεία τους ενώ πετούν.
Ειδικεύονται στο κυνήγι μικρών πουλιών που κυνηγούν ανάμεσα στα δέντρα, με φοβερή ταχύτητα και ευελιξία. Μερικά από τα θηράματά τους είναι μεγαλύτερα από τα ίδια όπως τα περιστέρια που θηρεύονται από τα θηλυκά κυρίως ξεφτέρια που είναι μεγαλόσωμα. Συνήθως όμως η λεία τους είναι μικρότερα πουλιά όπως κοτσύφια, τσίχλες, σπουργίτια και άλλα μικρόπουλα. Τα ξεφτέρια τον χειμώνα συχνά φτάνουν να κυνηγούν μέσα στις πόλεις ειδικά τα θηλυκά πουλιά που είναι αρκετά μεγαλύτερα από τα αρσενικά. Μέσα στις πόλεις συχνά τρακάρουν σε τζαμαρίες κυνηγώντας μικρόπουλα αφού μπερδεύονται από τις αντανακλάσεις και τους καθρεπτισμούς των τζαμιών.
Κάθε απελευθέρωση ξεφτεριού θεωρείται επίτευγμα γιατί τα ξεφτέρια είναι πολύ ευαίσθητα πουλιά με γρήγορο μεταβολισμό και η διατήρησή τους σε αιχμαλωσία είναι πολύ δύσκολη ενώ για να απελευθερωθούν πρέπει να έχουν αναρρώσει πλήρως και να βρίσκονται σε άριστη κατάσταση μιας και είναι εξειδικευμένοι θηρευτές για να επιβιώσουν.