Ενόψει του εορτασμού των Θεοφανείων εν έτει 2023, ο ιστορικός ερευνητής Κώστας Παπακοσμάς πραγματοποιεί μια αναδρομή σε σπάνιες φωτογραφίες, οι οποίες «φανερώνουν» τις αλλαγές στον μέρος όπου η πόλη «έριχνε τον σταυρό», από τις αρχές του 1900 μέχρι και σήμερα.
«Σε σπάνιες φωτογραφίες που πρώτο δημοσίευσε το Ιστορικό Λογοτεχνικό Αρχείο Καβάλας του αειμνήστου Νικολάου Ρουδομέτωφ “ανακαλύπτουμε” ότι η ρίψη του σταυρού και η τελετή γίνονταν μπροστά από τον Ιερό Ναό Τιμίου Προδρόμου», γράφει ο κ. Παπακοσμάς.
Και συνεχίζει: «Η περιοχή ήταν… θάλασσα και από ένα υψηλό σημείο στο σημερινό Φάληρο ο κόσμος παρακολουθούσε την τελετή, όπως επίσης και μέσα από τις πολλές βάρκες. Αυτό συνεχίστηκε για δεκαετίες, ώσπου κατασκευάστηκε η παραλία και το Λιμάνι , έτσι η ρίψη του σταυρού ήρθε πιο κοντά στο κέντρο της πόλης».
»Μπροστά από τα παλιά ψαράδικα ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος έριχνε τον Σταυρό. Με την διαμόρφωση συνολικά της χερσαίας ζώνης του Λιμανιού και του Τελωνείου η ρίψη του Σταυρού ήρθε ακόμα πιο ανατολικά… Ταυτόχρονα, στην παραλία από το Λιμεναρχείο μέχρι το Τελωνείο συγκεντρώνονταν ο κόσμος για να παρακολουθήσει την τελετή. Η τελετή και η πομπή ξεκινούσε από τον Μητροπολιτικό Ναό και κατέληγε στον χώρο του Τελωνείου.
»Από το 2014 η πομπή και η Αρχιερατική θεία λειτουργία γίνεται στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου. Τα τελευταία χρόνια άλλαξε και το σημείο ρίψης του Σταυρού (λόγο της κατασκευής των πλωτών εξεδρών ) και είναι πλέον στην μέση της παραλίας, εκεί που δένουν τα αλιευτικά σκάφη».
