Του Κώστα Παπακοσμά
Οπαλαιότερος Ιερός Ναός της πόλης μας πανηγυρίζει σήμερα, ο Ναός του Αγίου Ιωάννου, ή Τιμίου Προδρόμου, χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας (1867) στη Δυτική περιοχή της σημερινής πόλεως της Καβάλας έξω από την παλιά πόλη (Παναγία) σε ακατοίκητη τότε περιοχή και αποτέλεσε τον πυρήνα της νέας πόλης.
Το 1864 οι Χριστιανοί της Καβάλας, έλαβαν την άδεια της οικοδόμησης εκτός των τειχών (ζούσαν στη συνοικία της Παναγίας και μέχρι την περιοχή του σημερινού Ναού του Αγίου Νικολάου).
Το 1865 ξεκίνησε η διαδικασία θεμελίωσης του Ναού αφού εξεδόθη φιρμάνι επισκευής του προϋπάρχοντας μικρού ναού της Ζωοδόχου Πηγής. Ο ναός ήταν ορατός από τη θάλασσα και επιπλέον είχε, την εποχή εκείνη, στην ιδιοκτησία του τον παράλιο χώρο όπου τελούνται τα Θεοφάνια.
Το 1905 κρίθηκε ότι το καμπαναριό είναι χαμηλό, με αποτέλεσμα να μη σηματοδοτεί σωστά το ναό, για το λόγο αυτό, ψήλωσε και απέκτησε πέντε στάθμες, πιθανότατα σε μελέτη του Περικλή Φωτιάδη, καθώς η κατασκευή μοιάζει πολύ με την αντίστοιχη του Αγίου Παύλου.
Το 1924 ο ναός κατέστη Μητροπολιτικός.
Το 1969, αρχιερατεύοντας του Μητροπολίτη Αλεξάνδρου, η πρόσοψη του ναού άλλαξε μορφή. Ο Ναός τιμάται επ’ ονόματι του Τιμίου Ενδόξου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου και η κύρια πανήγυρη είναι το Γενέσιον του Προδρόμου (24 Ιουνίου).
Όλες οι εικόνες του τέμπλου είναι αγιογραφίες του 19ου αιώνος (1867) εκτός από την του Αγίου Ιωάννου δεξιά του Δεσπότου Χριστού που είναι του 1921. Στον Ναό φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας της Σηλυβριανής που έφεραν οι πρόσφυγες πρόγονοι μας από την Πατρίδα μας την Θράκη.