Πέθανε το βράδυ της Τρίτης 10 Ιανουαρίου 2023 ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ σε ηλικία 82 ετών. Το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν στην εντατική του «Υγεία». Είχε υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, αλλά είχε πολλά προβλήματα υγείας. Κατέληξε από πολυοργανική ανεπάρκεια.
Ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της χώρας. Ο ίδιος, πάντως, συνήθιζε να λέει ότι «δεν είμαι ο πρώην βασιλεύς, είμαι ο βασιλεύς Κωνσταντίνος, τελεία και παύλα». Αργότερα, σε μία σπάνια συνέντευξή του είχε εμφανιστεί πιο χαλαρός με το όλο ζήτημα. «Δεν με ενοχλεί το τέως. Όλοι είμαστε τέως κάτι…».
Η σχέση του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ με την Καβάλα ξεκίνησε το 1967, από ένα κίνημα το οποίο ξεκίνησε με σκοπό την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος και κράτησε έκτοτε μέχρι πρόσφατα, όπου επισκέπτονταν συχνά την πόλη. Μάλιστα, κάθε φορά που έρχονταν στην Καβάλα συνήθιζε να κάνει βόλτες στους δρόμους της, με τον κόσμο να τον αντιμετωπίζει ποικιλοτρόπως.
Το αντικίνημα του Βασιλιά Κωνσταντίνου
Συμπληρώθηκαν 55 χρόνια από την ημέρα που εκδηλώθηκε το αντικίνημα του Βασιλιά Κωνσταντίνου, στις 13 Δεκεμβρίου 1967, με σκοπό την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος που είχε επιβληθεί την 21η Απριλίου του ιδίου έτους στη χώρα μας.
Το στρατηγικό σχέδιο «Ωμέγα», όπως το είχε αποκαλέσει ο Κωνσταντίνος, ήταν κατά τον ίδιο η πρώτη αντιστασιακή εκδήλωση κατά της Χούντας των συνταγματαρχών.
Με το κίνημα φάνηκε ότι δε στήριζαν το καθεστώς όλοι οι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Κωνσταντίνος στο Τατόι ήταν προφανώς υπό καθεστώς διαρκούς παρακολούθησης των ενεργειών του από τα όργανα του καθεστώτος.
Με το επιχειρούμενο αντικίνημα κατά του στρατιωτικού καθεστώτος στις 13 Δεκεμβρίου 1967 προσπάθησε να αποκαταστήσει την συνταγματική τάξη στη χώρα του, την πειθαρχία στον Στρατό και να θέσει νέα πολιτικά και πολιτειακά θεμέλια.
Το χρονικό των γεγονότων
Στις 09:30 το πρωί της 13ης Δεκεμβρίου, έφτασε στο Τατόι με τις αποσκευές του ο Πρωθυπουργός, Κωνσταντίνος Κόλλιας, ο οποίος δεν γνώριζε τίποτε για το αντικίνημα και ενημερώθηκε τελευταία στιγμή. Στις 09:50 ο Αρχηγός της Αεροπορίας Πτέραρχος Αντωνάκος, πέταξε στη Λάρισα για να αναλάβει τη διοίκηση της μοίρας που στάθμευε εκεί και να κάνει επαφή με το Στρατηγό Κόλλια, Διοικητή τη Α′ Στρατιάς που επρόκειτο να συμμετάσχει στο βασιλικό Αντικίνημα.
Στις 10:20 δίνεται το σύνθημα της αναχώρησης από το Τατόι. Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος με στρατιωτική στολή, η βασίλισσα Άννα Μαρία, έγκυος τότε, η Πριγκίπισσα Ειρήνη, η μικρή Αλεξία, μόλις δυόμισι ετών και το βρέφος διάδοχος Παύλος μερικών μηνών με την βασιλομήττορα Φρειδερίκη, ο πρωθυπουργός Κ. Κόλλιας, ο Αυλάρχης Λεωνίδας Παπάγος, ο Στρατηγός Δόβας, δύο νοσοκόμες, και δύο υπηρέτες απογειώνονται από το αεροδρόμιο Τατοΐου με κατεύθυνση την Καβάλα που θα γινόταν και το Αρχηγείο του.
Ενώ βρισκόταν ο Βασιλιάς, στον αέρα προς τη Καβάλα, ο Στρατηγός Μανέττας επισκέφθηκε τον Αρχηγό του ΓΕΕΘΑ Οδυσσέα Αγγελή και του έδειξε μια επιστολή του Βασιλιά, που έδινε τη διαταγή παράδοσης της διοίκησης στον Μανέττα. Ο Μανέττας ούτε καν οπλοφορούσε και έτσι ο Αγγελής τον έθεσε υπό κράτηση. Αμέσως έδωσε το σήμα γενικού συναγερμού και ζήτησε από τις Ένοπλες Δυνάμεις να μείνουν πιστές στο καθεστώς.
Οι επικοινωνίες με τις στρατιωτικές μονάδες της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας είχαν αποκοπεί. Η Χούντα, που ανησύχησε με αυτό, αντέδρασε με ταχύτητα στην περιοχή της Αττικής. Μονάδες τανκς περικύκλωσαν τα αεροδρόμια Τανάγρας και Ελευσίνας, τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών και το κτίριο της Βουλής.
Στις 12:00 η βασιλική οικογένεια κατέλυσε στο ξενοδοχείο «Αστήρ» που ήταν απέναντι από την κεντρική πλατεία, εκεί που σήμερα είναι το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας. Στην Καβάλα οι στρατιωτικές μονάδες που στάθμευαν προσχώρησαν αμέσως στην κίνηση του Βασιλιά.
Στη Λάρισα, η κίνηση του Βασιλιά είχε επιτυχία στην αρχή, αλλά στη Θεσσαλονίκη τα πράγματα δεν πήγαν καθόλου καλά. Ο Αντιστράτηγος Λιαράκος, πιστός στον Βασιλιά, πήρε στα χέρια του τη διοίκηση των Βασιλικών Δυνάμεων στη περιοχή της Θεσσαλονίκης, δεν μπόρεσε όμως να καταλάβει τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Θεσσαλονίκης που παρέμεινε κάτω από τον έλεγχο του Ταξίαρχου Πατίλη.
Έτσι, η Θεσσαλονίκη μετέδωσε το μήνυμα της Χούντας το οποίο έδινε την εντύπωση, στην Αθήνα και αλλού, πως το Κίνημα του Βασιλιά απέτυχε στη Βόρεια Ελλάδα.
Το Διάγγελμα του Βασιλιά μεταδίδονταν επανειλημμένως από τον τοπικό ραδιοσταθμό της Καβάλας, αλλά και από τους σταθμούς Κομοτηνής, και Ορεστιάδος. Το μήνυμα του μεταδόθηκε και από τον σταθμό της Λάρισας. Στη συνέχεια ο Πατίλης κατόρθωσε να συλλάβει το Λιαράκο και να αναλάβει τη διοίκηση της Γ′ Σώματος Στρατού.
Στις 14:00 δύο αεριωθούμενα που ανήκαν στις δυνάμεις του Βασιλιά πέταξαν πάνω από την Αθήνα και σκόρπησαν αντίγραφα του Διαγγέλματος του Βασιλιά: «Κρίσιμοι στιγμαί μου επιβάλλουν να απευθυνθώ προς τον ελληνικόν λαόν και να ζητήσω την αμέριστον συμπαράστασίν του προς αντιμετώπισιν εθνικής κρίσεως. Το εθνικόν συμφέρον απαιτεί την εκ μέρους μου εκδήλωσιν πρωτοβουλίας, διά να αποτρέψω τας καταστρεπτικάς συνεπείας εκ της παρατάσεως της παρούσης ανωμάλου καταστάσεως» ανέφερε μεταξύ άλλων το μήνυμα εκείνο.
Η κατάσταση στην Καβάλα
Στην Καβάλα οι δυο τοπικές εφημερίδες «Πρωινή» και «Ταχυδρόμος» εκδίδουν έκτακτα φύλλα και αναφέρονται στην άφιξη του Βασιλιά μεταφέροντας το μήνυμά του, αλλά και τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Κόλια. Τα φύλλα αυτά δεν προλαβαίνουν να κυκλοφορήσουν, καθώς αξιωματικοί του καθεστώτος από την Μεραρχία πηγαίνουν στις εφημερίδες και τα κατάσχουν. Κάποιοι τολμηροί τυπογράφοι «κρύβουν» μερικά. Τα πολύτιμα αυτά ιστορικά ντοκουμέντα υπάρχουν σήμερα στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Καβάλας. Στα φύλλα της 15ης Δεκεμβρίου η χούντα αναγγέλλει την επικράτησή της.
Στο μεταξύ στις 16:00 η ώρα της 13ης Δεκεμβρίου ο Βασιλιάς φεύγει από την πλατεία της Καβάλας με ελικόπτερο για την Κομοτηνή όπου θα συναντήσει το Στρατηγό Περίδη. Μόλις έφθασε, πληροφορήθηκε πως ο Στρατηγός Κόλλιας είχε κιόλας συλληφθεί από νεότερους αξιωματικούς που ήταν πιστοί στη Χούντα. Απογοητευμένος μαθαίνει ότι τα πράγματα είχαν πάρει τροπή προς το χειρότερο. Ο Στρατηγός Περίδης και ο Ταξίαρχος Έρσελμαν είχαν επίσης συλληφθεί από νεότερους αξιωματικούς, ενώ ο Ταξίαρχος Ζαλοχώρης είχε διαφύγει περνώντας τα σύνορα στην Τουρκία. Η 11η Μεραρχία της Καβάλας τέθηκε κάτω από τις διαταγές της Χούντας.
Τα άλλα δυο όπλα, το Βασιλικό Ναυτικό και η Βασιλική Αεροπορία ήταν ακόμη πιστά στον Βασιλιά, επικράτησε όμως η άποψη να αποφύγει κάθε πράξη που θα κατέληγε σε αιματοχυσία, αλλά και αποδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων, ειδικά σε περίοδο κρίσης με την Τουρκία. Επιστέφει στην Καβάλα από την Κομοτηνή και η προσγείωση του ελικοπτέρου γίνεται με την βοήθεια προβολέων αυτοκινήτων. Στο ξενοδοχείο «Αστήρ» προσπαθεί να επικοινωνήσει με πιστούς του ανά την Ελλάδα, όμως οι επικοινωνίες έχουν διακοπεί.
Η αναχώρηση
Στις 02:00 το πρωί της 14ης Δεκεμβρίου ο Κωνσταντίνος ενημερώνεται ότι ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος όρκισε τον Αντιστράτηγο Γεώργιο Ζωιτάκη ως Αντιβασιλέα και ο Ζωιτάκης ζήτησε αμέσως από τον Παπαδόπουλο να αναλάβει τα καθήκοντα Πρωθυπουργού.
Στις 03:00 το πρωί, το Ναυτικό και η Αεροπορία είχαν υποταχθεί στη Χούντα. Στις 03:20 το πρωί ο Βασιλιάς, η οικογένειά του και ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Κόλλιας αναχώρησαν για τη Ρώμη, από το Αεροδρόμιο του Αμυγδαλεώνα και ενώ επικρατούσε στην περιοχή σφοδρή κακοκαιρία.
Το αεροσκάφος είναι λευκό και κάτω από την καμπίνα του κυβερνήτη διακρίνεται το βασιλικό οικόσημο. Είναι η τελευταία φορά που ο Κωνσταντίνος φεύγει από την Ελλάδα ως Βασιλιάς…
Ο Ραδιοσταθμός Αθηνών, ελεγχόμενος από το καθεστώς των Συνταγματαρχών, θα μεταδώσει πως «Η Αντεπανάστασις απέτυχε πλήρως. Συνετρίβη. Από όλα τα σημεία της Ελλάδος καταφθάνουν επίσημοι αναφοραί ότι αι Ένοπλοι Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας είναι παρά τω πλευρώ και εκτελούν τας διαταγάς αποκλειστικώς και μόνον της Εθνικής Επαναστατικής κυβερνήσεως της 21ης Απριλίου. Ησυχία απόλυτος επικρατεί εις ολόκληρον την Επικράτειαν. Οι συνωμόται και ο Κωνσταντίνος προσπαθούν να διαφύγουν κρυπτόμενοι από τον Στρατόν από χωρίου εις χωρίον».
*Με πληροφορίες από το eykalipsis.com