Χωρίς την υπογραφή του Χρήστου Ποτόλια υποβλήθηκε τελικά στην αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης η προσφυγή των δυνάμεων της αντιπολίτευσης στο Δημοτικό Συμβούλιο Καβάλας κατά της απόφασης της Δημοτικής Αρχής (702/2016) που αφορά στη διάνοιξη προσβάσεων και τη διενέργεια γεωτρητικών ερευνών στο αισθητικό δάσος του Σταυρού από την Εγνατία Οδός ΑΕ προκειμένου να ολοκληρωθεί η τελική φάση της μελέτης για την κατασκευή του Οδικού Άξονα Ε61. Ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης του δήμου Καβάλας, αν και είχε αρχικά συμφωνήσει με τους αρχηγούς των υπόλοιπων παρατάξεων με αποτέλεσμα να προστεθεί και το δικό του όνομα στον κατάλογο των δημοτικών συμβούλων που υπογράφουν την εν λόγω προσφυγή, ζήτησε λίγο πριν την κατάθεσή της να ελέγξει το περιεχόμενο του κειμένου που συνέταξε για λογαριασμό όλων των ομάδων ο τ. δήμαρχος Καβάλας Κωστής Σιμιτσής και διαφοροποίησε τη στάση του. «Ο κ. Ποτόλιας είχε κάποιες ενστάσεις για ορισμένα σημεία της επιχειρηματολογίας μας και γι’ αυτόν το λόγο ζήτησε να μη τον συμπεριλάβουμε στη προσφυγή που καταθέσαμε το μεσημέρι της Πέμπτης», δήλωσε στο ALPHA Radio 88,6 ο κ. Σιμιτσής και πρόσθεσε «επί της ουσίας, ωστόσο, δεν νομίζω ότι έχει διαφορετική άποψη. Άλλωστε κατά τη διάρκεια των τριών συνολικά συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου που συζητήθηκε το θέμα αυτό, εξέφρασε πολλές φορές τη διαφωνία τόσο με την επιλογή του δήμου, όσο και με την στρατηγική της εταιρίας που θα κάνει τη μελέτη». Ο κ. Σιμιτσής δεν παρέλειψε επίσης να επιτεθεί κατά των στελεχών της Εγνατία Οδός ΑΕ, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν στην περίπτωση του Ε61, δείχνει πως θέλουν να κάνουν μια ακόμη αρπαχτή», ενώ περιγράφοντας τις επόμενες κινήσεις των δημοτικών συμβούλων που διαφωνούν με τη διέλευση του δρόμου από το αισθητικό δάσος του Σταυρού, επισήμανε πως «αν η απόφαση της αποκεντρωμένης είναι αρνητική, τότε θα ακολουθήσει η προσφυγή στην επιτροπή του άρθρου 152, ενώ θα κατατεθούν και ασφαλιστικά μέτρα αν στο μεσοδιάστημα εκδοθεί η άδεια του δασαρχείου για την εκτέλεση της μελέτης».
Το πλήρες κείμενο της προσφυγής των συμβούλων της Αντιπολίτευσης
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ
Προσφυγή (άρθ. 227 Ν. 3852/2010)
Κατά
Της υπ’ αριθ. 702/2016 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας.
Προσφεύγουμε ενώπιόν σας εναντίον της ανωτέρω αποφάσεως, η οποία είναι παράνομη για τους παρακάτω λόγους:
Με την απόφαση αυτή η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας στη συνεδρίαση της 24.10.2016 ενέκρινε την επέμβαση σε ιδιοκτησία του Δήμου Καβάλας δίπλα στον οικισμό Σταυρός Αμυγδαλεώνα για διάνοιξη προσβάσεων και διενέργεια γεωτεχνικών ερευνών. Η άδεια δόθηκε στην αιτούσα εταιρία με την επωνυμία «Εγνατία Οδός ΑΕ». Η απόφαση αναρτήθηκε στη Διαύγεια στις 27.10.2016 και μας κοινοποιήθηκε στις 3.11.2016 με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Είναι γνωστό πως η επέμβαση αφορά περιοχή που έχει χαρακτηριστεί αισθητικό δάσος με τα ΠΔ της 1.10.1979 (Β’ 606/1979) και της 14.7.1981 (Δ’ 437/1981). Από τις πολύωρες συζητήσεις κατά τη διάρκεια τριών αλλεπάλληλων συνεδριάσεων του σώματος, οπότε και συζητήθηκε το θέμα, προέκυψε ότι γεωτρητικά μηχανήματα θα εισέλθουν στην απολύτως προστατευόμενη περιοχή και θα διενεργήσουν έρευνες και απολήψεις «καρότων» βάθους μέχρι και τριάντα μέτρων. Σκοπός είναι να επιβεβαιωθεί η καταλληλότητα του εδάφους προκειμένου στο προσεχές μέλλον από τα ίδια σημεία να διέλθει τμήμα της οδού Δράμας – Καβάλας του αυτοκινητοδρόμου Ε61. Άρα οι αποφάσεις για την όδευση του δρόμου έχουν ήδη ληφθεί.
Τόσο οι έρευνες που επιτράπηκαν όσο και στο μέλλον ο δρόμος που θα χαραχτεί είναι απολύτως απαγορευόμενες επεμβάσεις σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως αισθητικό δάσος. Συγκεκριμένα, το άρθ. 48 § 4 του Ν. 998/1979 απαγορεύει απολύτως παρόμοιες επεμβάσεις στις εκτάσεις των κατηγοριών α’ και β’ της § 1 και της κατηγορίας α’ της § 2 του άρθ. 4 του ίδιου νόμου. Πρόκειται για τις ακόλουθες κατηγορίες δασών:
«1. (…) α) Δάση και δασικές εκτάσεις που παρουσιάζουν ιδιαίτερο επιστημονικό, αισθητικό, οικολογικό και γεωμορφολογικό ενδιαφέρον ή περιλαμβάνονται σε ειδικές ζώνες διατήρησης και ζώνες ειδικής προστασίας (εθνικοί δρυμοί, αισθητικά δάση, υγροβιότοποι, διατηρητέα μνημεία της φύσης, δίκτυα και περιοχές προστατευόμενα από τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου, αρχαιολογικοί χώροι, το άμεσο περιβάλλον μνημείων και ιστορικοί τόποι).)
β) Δάση και δασικαί εκτάσεις, αι οποίαι ασκούν ιδιαιτέραν προστατευτικήν επίδρασιν επί των εδαφών και των υπογείων υδάτων, ως αι κείμεναι εντός λεκανών απορροής χειμάρρων, αι υπερκείμεναι πόλεων,
χωρίων ή οικισμών, αι ασκούσαι προστασίαν επί παρακειμένων φυσικών ή πολιτιστικών μνημείων ή σημαντικών τεχνικών έργων (προστατευτικά δάση και δασικαί εκτάσεις).
- (…) α) Πάρκα και άλση εντός των πόλεων ή των οικιστικών περιοχών».
Με το δεύτερο εδάφιο της § 4 του άρθ. 48 εισάγεται εξαίρεση στην απόλυτη προστασία ως εξής:
«Στις εν λόγω εκτάσεις το πλαίσιο διάνοιξης οδών ορίζεται από τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 15 του άρθρου 45 του παρόντος».
Πλην όμως η ως άνω § 15 του άρθ. 48 επιτρέπει επεμβάσεις σύμφωνα με τα ακόλουθα:
Στο πρώτο της εδάφιο επιτρέπει επεμβάσεις σε περιοχές άσχετες με τις προαναφερθείσες (συγκεκριμένα, «σε δάση, δασικές εκτάσεις ή δημοσίων εκτάσεων των περιπτώσεων α` και β` της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του παρόντος νόμου, που βρίσκονται εντός περιοχών προστασίας του ν. 1650/1986, όπως ισχύει, και του ν. 3028/2002»).
Στο δεύτερο εδάφιο επιτρέπει υπό προϋποθέσεις τις επεμβάσεις σε περιοχές Natura («να είναι σύμφωνη με τις σχετικές πρόνοιες των ειδικότερων προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων προστασίας»).
Στο τρίτο εδάφιο ορίζει πώς διενεργούνται οι επεμβάσεις όταν δεν ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις για τις περιοχές Natura («σε περίπτωση ελλείψεως των ως άνω κανονιστικών πράξεων για τη διενέργεια των επεμβάσεων του παρόντος κεφαλαίου ακολουθείται η διαδικασία του άρθρου 10 του ν. 4014/2011»).
Από τα παραπάνω συνάγεται πως η εξαίρεση που εισάγεται με το δεύτερο εδάφιο της § 4 του άρθ. 48 αφορά άλλες περιοχές (τις περιοχές Natura και τις περιοχές του άρθ. 3 § 5 του Ν. 998/1979) και όχι τα αισθητικά δάση, που υπάγονται σε άλλη διάταξη (άρθ. 4 § 1α’ του Ν. 998/1979) και σε διαφορετικό ρυθμιστικό πλαίσιο από τις περιοχές Natura. Συνεπώς, οποιαδήποτε επέμβαση αλλοιώνει τον χαρακτήρα, τη μορφή και τον προορισμό του αισθητικού δάσους είναι απολύτως απαγορευμένη. Άρα η άδεια επέμβασης που παρέχει ο Δήμος με την προσβαλλόμενη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου είναι παράνομη, οπότε πρέπει να ακυρωθεί και η προσβαλλόμενη απόφαση επειδή αντίκειται στον νόμο.
Περαιτέρω, και όλως επικουρικά, η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου είναι παράνομη και για τους παρακάτω λόγους:
α) Αν υποτεθεί πως η εξαίρεση του δεύτερου εδαφίου της § 4 του άρθ. 48 επιτρέπει τις επεμβάσεις και στα αισθητικά δάση, τότε αυτή η επέμβαση δεν είναι απροϋπόθετη. Αντίθετα, απαιτείται να ικανοποιηθούν σημαντικά κριτήρια που τίθενται από τον ίδιο τον νόμο. Όπως προαναφέρθηκε, το τρίτο εδάφιο της § 15 του άρθ. 48 του Ν. 998/1979 απαιτεί «σε περίπτωση ελλείψεως των ως άνω κανονιστικών πράξεων για τη διενέργεια των επεμβάσεων του παρόντος κεφαλαίου (να) ακολουθείται η διαδικασία του άρθρου 10 του ν. 4014/2011».
Το άρθ. 10 του Ν. 4014/2011 έχει ως εξής:
«1. Στην περίπτωση έργων και δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura, η περιβαλλοντική αδειοδότηση διενεργείται με βάση τις σχετικές πρόνοιες των ειδικότερων προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων προστασίας. Σε περίπτωση ελλείψεως σχετικών προβλέψεων: α) για έργα κατηγορίας Β υποβάλλεται ειδική οικολογική αξιολόγηση στην αρμόδια υπηρεσία Περιβάλλοντος της Περιφέρειας, σύμφωνα με την παράγραφο 8 του άρθρου 11 και β) για έργα κατηγορίας Α υποβάλλεται, ως τμήμα της ΜΠΕ, ειδική οικολογική αξιολόγηση στην αρμόδια, κατά περίπτωση, υπηρεσία, σύμφωνα με τις παραγράφους 9 και 10 του άρθρου 11.
- Η ειδική οικολογική αξιολόγηση και η ΜΠΕ, όπου αυτή απαιτείται, εστιάζει στις συνέπειες για την περιοχή βάσει των στόχων διατήρησης της. Η σημασία των επιπτώσεων προσδιορίζεται σε σχέση με τα ειδικά χαρακτηριστικά και τις ειδικές περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν στην προστατευόμενη περιοχή την οποία αφορά το έργο ή η δραστηριότητα, λαμβάνοντας ιδιαιτέρως υπόψη τους στόχους διατήρησης της περιοχής. Βάσει των συμπερασμάτων της ειδικής οικολογικής αξιολόγησης και της ΜΠΕ και εξαιρουμένης της περίπτωσης των διατάξεων της παραγράφου 4 του παρόντος, η αρμόδια αρχή συμφωνεί για το οικείο έργο ή δραστηριότητα μόνο αφού βεβαιωθεί ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα της συγκεκριμένης περιοχής. Ειδικότερα, η εξέταση πιθανών μέτρων αντιμετώπισης των επιπτώσεων και εναλλακτικών λύσεων μπορεί να επιτρέψει τη διαπίστωση ότι, βάσει τέτοιων λύσεων ή μέτρων, το έργο ή η δραστηριότητα δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα της περιοχής. Η ακεραιότητα μιας περιοχής αναφέρεται στις οικολογικές της λειτουργίες. Η απόφαση για το κατά πόσον παραβλάπτεται πρέπει να εστιάζεται και να περιορίζεται στους στόχους διατήρησης της περιοχής. Οι προδιαγραφές της ειδικής οικολογικής αξιολόγησης και η διαδικασία δημοσιοποίησης ανάλογα με την κατηγορία ή υποκατηγορία του έργου ή της δραστηριότητας καθορίζονται με Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, εντός τριών μηνών.
- Για έργα ή δραστηριότητες της κατηγορίας Β, και εφόσον από την ειδική οικολογική αξιολόγηση προκύπτει ότι ενδέχεται να κινδυνεύει η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής, η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή, με απόφαση του Περιφερειάρχη, εκδίδει πρόσθετους όρους στις ΠΠΔ, προκειμένου να διασφαλίζει ότι δεν παραβλάπτεται η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής.
- Εάν, παρά τα αρνητικά συμπεράσματα της εκτίμησης των επιπτώσεων με βάση τη διαδικασία των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου και ελλείψει εναλλακτικών λύσεων, ένα έργο ή δραστηριότητα πρέπει να πραγματοποιηθεί για άλλους επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημόσιου συμφέροντος, περιλαμβανομένων λόγων κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως, λαμβάνεται κάθε αναγκαίο αντισταθμιστικό μέτρο ώστε να εξασφαλισθεί η προστασία της συνολικής συνοχής των περιοχών του δικτύου Natura 2000. Εντός δύο μηνών από την έκδοση ΑΕΠΟ του έργου ή της δραστηριότητας, ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ενημερώνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις επιπτώσεις που ενδέχεται να προκύψουν και τα αντισταθμιστικά μέτρα που ελήφθησαν. Όταν στη συγκεκριμένη περιοχή ευρίσκονται ένας τύπος φυσικού οικοτόπου προτεραιότητας ή ένα είδος προτεραιότητας, είναι δυνατόν να προβληθούν μόνον επιχειρήματα σχετικά με την υγεία ανθρώπων και τη δημόσια ασφάλεια ή σχετικά με θετικές συνέπειες πρωταρχικής σημασίας για το περιβάλλον ή, κατόπιν γνωμοδοτήσεως της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, άλλοι επιτακτικοί λόγοι σημαντικού δημόσιου συμφέροντος. Η απόφαση σχετικά με το αν ένα έργο ή δραστηριότητα πρέπει να πραγματοποιηθεί για επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημόσιου συμφέροντος, κατά την έννοια της παρούσας παραγράφου, λαμβάνεται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
- Για κάθε έργο ή δραστηριότητα, το οποίο βρίσκεται εκτός προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura αλλά όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά την εν λόγω περιοχή, καθ` εαυτό ή από κοινού με άλλα έργα ή δραστηριότητες, εφαρμόζεται η διαδικασία του παρόντος άρθρου, μετά από αιτιολογημένη εντολή της αδειοδοτούσας αρχής, προκειμένου να εκτιμηθεί δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του στην προστατευόμενη περιοχή.
- (παραλείπεται)».
Η επέμβαση για την οποία δόθηκε έγκριση με την προσβαλλόμενη απόφαση αφορά είσοδο μηχανημάτων σε τμήμα του αισθητικού δάσους για τη διάνοιξη οδού πλάτους τριών μέτρων και μήκους 1.800 μέτρων. Ακολούθως θα γίνουν οι γεωλογικές – εδαφολογικές έρευνες. Η Δασάρχης Καβάλας κ. Ζωή Γεωργούση ήταν παρούσα στην πρώτη από τις συνεδριάσεις σχετικά με το θέμα και ενημέρωσε το Σώμα ότι θα κοπούν περισσότερα από 800 πεύκα. Με άλλους υπολογισμούς όμως προβλέπεται ότι μόνο για τη συγκεκριμένη επέμβαση θα κοπούν περισσότερα από 1.500 πεύκα μεγάλης ηλικίας και πυκνότητας. Συνεπώς το έργο ανήκει στην κατηγορία Α (άρθ. 1 § 1 του Ν. 4014/2011), αφού πρόκειται να προκαλέσει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και απαιτείται γι’ αυτό Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και όχι απλή έγκριση του Δασαρχείου. Αλλά και αν ακόμη ανήκει στην κατηγορία Β, τότε απαιτείται ειδική οικολογική αξιολόγηση από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας.
Τόσο η ΜΠΕ όσο και η οικολογική αξιολόγηση αποτελούν προαπαιτούμενα για την άδεια επέμβασης. Θα έπρεπε πρώτα να ζητηθεί άδεια για τη διενέργεια ερευνών σχετικά με τη σύνταξη ΜΠΕ ή οικολογικής αξιολόγησης, ώστε στη συνέχεια να συνεκτιμηθούν τα θετικά ή αρνητικά συμπεράσματα για τις επιπτώσεις της επέμβασης στο φυσικό περιβάλλον και ακολούθως να δοθεί ή να μη δοθεί η άδεια επέμβασης. Άρα η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί επειδή δεν προηγήθηκε η ΜΠΕ ή η οικολογική αξιολόγηση.
β) Σε κάθε περίπτωση, οι γεωλογικές – εδαφολογικές έρευνες θα τεκμηριώσουν τη όδευση του αυτοκινητοδρόμου Ε61 από την περιοχή με ελάχιστες αποκλίσεις. Σύμφωνα όμως με όσα προηγήθηκαν, η διάνοιξη αυτοκινητοδρόμου πλάτους περίπου είκοσι μέτρων επί μήκους 1.800 μέτρων και σε μικρή απόσταση από τον οικισμό, σε συνδυασμό με την κοπή περισσότερων από 4.000 πεύκα, απαιτεί όχι μόνο Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ή, έστω, ειδική οικολογική αξιολόγηση από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας) αλλά και πλήρη, ειδική και τεκμηριωμένη «εξέταση πιθανών … εναλλακτικών λύσεων», ώστε να διαπιστωθεί με ασφάλεια «ότι, βάσει τέτοιων λύσεων ή μέτρων, το έργο ή η δραστηριότητα δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα της περιοχής».
Όλες αυτές οι ενέργειες είναι προαπαιτούμενες και επιβάλλεται να έχουν ολοκληρωθεί πριν από την άδεια επέμβασης (εννοείται, βεβαίως ότι θα πρέπει να δοθεί άδεια για τη διενέργεια της ΜΠΕ).
Εν προκειμένω οι υπεύθυνοι της «Εγνατίας Οδού ΑΕ» δεν παρουσίασαν εναλλακτικές λύσεις για την αιτηθείσα επέμβαση αλλά και για την προγραμματιζόμενη διάνοιξη του αυτοκινητοδρόμου Ε61, συνεπώς κατά παράβαση των διατάξεων που προστατεύουν το αισθητικό δάσος εγκρίθηκε η αίτησή τους.
γ) Τέλος, το άρθ. 2 § 5 του Ν. 1650/1986, όπως ισχύει, απαιτεί γνώμη της δασικής υπηρεσίας για έργα, τα οποία (όπως και το αιτούμενο) χωροθετούνται σε δάση. Η γνώμη αυτή έπρεπε να είχε εκδοθεί πριν από την έγκριση του Δημοτικού Συμβουλίου. Εν προκειμένω, η προσβαλλόμενη απόφαση προβλέπει στο διατακτικό της ότι η εταιρία θα λάβει τις απαραίτητες και νόμιμες άδειες από όλους τους αρμόδιους φορείς, όπως πχ το Δασαρχείο, θα έπρεπε όμως το Δημοτικό Συμβούλιο να απόσχει από κάθε περαιτέρω συζήτηση του θέματος αφού δεν είχε προσκομιστεί αυτή η άδεια προηγουμένως, ώστε να εκτιμήσουν επακριβώς οι δημοτικοί σύμβουλοι το μέγεθος της επεμβάσεως και της επαπειλούμενης καταστροφής, καθώς και τη σχέση κόστους – οφέλους που πηγάζει από αυτήν.
Για όλους αυτούς τους λόγους και με τη ρητή επιφύλαξη των δικαιωμάτων μας, δηλώνοντας συνάμα ότι ασκούμε την παρούσα από ιδιαίτερη νομική και ηθική υποχρέωση ως δημοτικοί σύμβουλοι Καβάλας αλλά και ότι ως δημότες Καβάλας έχουμε άμεσο έννομο συμφέρον για την προστασία του περιβάλλοντος,
ΠΡΟΣΦΕΥΓΟΥΜΕ
εναντίον της αποφάσεως υπ’ αριθ. 702/2016 του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας και ζητούμε την ακύρωσή της. Παράλληλα, ζητούμε να διατάξετε την αναστολή εκτέλεσης της απόφασης λόγω της κρισιμότητας και του κινδύνου που αυτή συνεπάγεται σε βάρος του περιβάλλοντος, στο οποίο θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη (άρθ. 228 Ν. 3852/2010), καθώς και σε βάρος της ιδιοκτησίας του Δήμου Καβάλας.
Καβάλα, 9.11.2016
Οι προσφεύγοντες