Ουπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος παραχώρησε το πρωί του Σαββάτου 2 Μαΐου 2020 συνέντευξη στον δημοσιογράφο Ηλία Σιακαντάρη και τον ραδιοφωνικό σταθμό «Thema Radio 104,6 FM».
Ακούστε ολόκληρη τη συνέντευξη Παναγιωτόπουλου:
To κείμενο της συνέντευξης έχει όπως παρακάτω:
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Οι Ένοπλες Δυνάμεις βγαίνουν από την καραντίνα, βλέπω την ανακοίνωση με τα μέτρα- για την σταδιακή άρση μέτρων προστασίας κατά της μετάδοσης του “Covid-19”. Πού βρισκόμαστε τώρα, πόσο εύκολη θα είναι αυτή η φάση; Κι αν θέλετε πείτε μερικά από τα μέτρα τα οποία θεωρείτε πιο σημαντικά…
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Όπως ισχύει άλλωστε και για την γενικότερη κατάσταση, η φάση της σταδιακής άρσης των μέτρων που έχει επιβληθεί είναι πολύ πιο δύσκολη ως προς την διαχείριση της, συγκριτικά με τη φάση της επιβολής των μέτρων.
Αυτό ισχύει και για τις Ένοπλες Δυνάμεις, διότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στον τρόπο και στο εύρος της σταδιακής αποκλιμάκωσης, έτσι ώστε αφενός να έχουμε το ζητούμενο που είναι να πάμε σιγά-σιγά σε μια νέα κανονικότητα χωρίς να επηρεαστεί βέβαια και η λειτουργία όπως ήταν πριν, αλλά αφετέρου να υπάρχει και η δέσμη των προφυλάξεων, για να μην έχουμε το απευκταίο που είναι η έξαρση του κορωνοϊού. Αυτό πρέπει να το διατηρήσουμε ως «κόρην οφθαλμού», για να μην πάει στράφι -όπως έχω πει και στο παρελθόν, όπως επιμένει και πολύ σωστά ο Πρωθυπουργός- όλη η προσπάθεια που έγινε ως τώρα και απέδωσε αποτέλεσμα.
Έτσι λοιπόν προχθές, καθίσαμε στο τραπέζι να επανεκτιμήσουμε και να κάνουμε τις πρώτες ανακοινώσεις, γι’ αυτή τη σταδιακή άρση των μέτρων που ελήφθησαν.
Το πρώτο μέτρο είναι, θα έλεγα, ένα χρωστούμενο. Είναι η χορήγηση μιας άδειας στους σπουδαστές των Στρατιωτικών και Παραγωγικών Σχολών, οι οποίοι -θυμίζω- βρίσκονται έγκλειστοι εδώ και δύο μήνες περίπου μέσα στις Σχολές.
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Είναι πράγματα τα οποία δεν τα συνειδητοποιούμε οι υπόλοιποι. Δεν το είχα συνειδητοποιήσει, αλλά προφανώς στα Στρατόπεδα είχαν περιορισμούς, στις Σχολές είχαν περιορισμούς…
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Στα στρατόπεδα είχαμε περιορισμούς. Έτσι κι αλλιώς είχαμε μειώσει το προσωπικό που λειτουργούσε σε ένα ποσοστό επί του συνολικού δυναμικού. Προσπαθούσαμε να κρατήσουμε το μέτρο της απόστασης, από τον ύπνο μέχρι την σίτιση και την συνεύρεση σε κοινούς χώρους. Λίγο-πολύ αυτό ήταν αναμενόμενο.
Στις Σχολές όμως, πήραμε το αρκετά σκληρό μέτρο του πλήρους εγκλεισμού των σπουδαστών εκεί, έμειναν τα παιδιά για δύο μήνες μέσα. Δεν μπορώ να πω ότι ήταν ευχάριστο. Ασφαλώς ήταν δυσάρεστο μέτρο, εκ του αποτελέσματος όμως, αποδείχθηκε πάρα πολύ επιτυχημένο διότι μέσα στις Σχολές δεν καταγράφηκε ούτε ένα κρούσμα. Ζητήσαμε τώρα τη χορήγηση αδειών και βγαίνουν σταδιακά οι σπουδαστές.
Αυτό που πρέπει να βάλουμε σε ισορροπία και να ζυγίσουμε, ήταν η επανέναρξη της λειτουργίας των Σχολών ενόψει και της εξεταστικής περιόδου που έρχεται, στις 18 Μαΐου. Επομένως, τους διώχνουμε λίγο νωρίτερα προκειμένου να χορηγηθεί η άδεια και να είναι πίσω στην ώρα τους για την επανέναρξη της ακαδημαϊκής και της εξεταστικής περιόδου.
Ακολουθεί και η υλοποίηση των μεταθέσεων. Ξεκινούμε με προσωπικό που τοποθετείται εντός ίδιας Φρουράς και μετά πάμε ευρύτερα. Από Δευτέρα αρχίζουμε να υλοποιούμε τις μεταθέσεις, η επόμενη δέσμη θα είναι σε μερικές μέρες, επανεκτιμώντας και προσπαθώντας να κρατάμε ισορροπίες. Διατηρούμε σε ισχύ την πραγματοποίηση τελετών παράδοσης-παραλαβής καθηκόντων, ορκωμοσιών Στρατευσίμων κλπ, χωρίς προσκεκλημένους και επισκέπτες. Πρέπει να διατηρήσουμε αυτό μέτρο.
Γενικά όμως πάμε σε ένα καθεστώς πλέον αποκλιμάκωσης, προσπαθώντας να συμβαδίσουμε βέβαια με τα γενικά μέτρα που λαμβάνονται από την Κυβέρνηση, από τα αρμόδια όργανα, πάντα -όπως σας είπα- ζυγίζοντας την κατάσταση μέσα στα Στρατόπεδα. Θέλουμε τις Μονάδες λειτουργικές, να συνεχίσουν και να κάνουν ό,τι κάνουν, παράλληλα προσπαθώντας όχι να ξεκουράσουμε το προσωπικό, αλλά να το έχουμε και στην κατάλληλη ψυχολογική κατάσταση. Όπως καταλαβαίνετε υπάρχει αρκετά μεγάλη ένταση και οι δοκιμασίες συνεχίζονται.
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Η πανδημία βρήκε τον Ελληνικό Στρατό σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο, σε μία ένταση στα σύνορα η οποία έληξε καλά και θετικά μέχρι στιγμής, αλλά έχετε προβλέψει κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας και θα συμφωνήσω μαζί σας, παρακολουθώντας περισσότερο την οικονομική πολιτική του Ερντογάν, φαίνεται μια στρατηγική υπόγειας φτωχοποίησης των Τούρκων που χρειάζεται εξωτερικούς εχθρούς και εξωτερικά επεισόδια. Πόσο σας ανησυχεί αυτό, δεδομένου ότι είχαμε και τρία περιστατικά προκλητικότητας, να τα πω συμβάντα, στα σύνορα την περασμένη εβδομάδα;
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτά τα περιστατικά συμβαίνουν. Δεν θέλω να δώσω την εντύπωση ότι τα έχουμε συνηθίσει και εν πάση περιπτώσει μάς είναι αδιάφορα από τη «δύναμη της συνήθειας». Κάθε άλλο! Είχαμε προβλέψει όντως ότι η ένταση θα συντηρηθεί. Είχαμε πει ότι για εμάς ο συναγερμός δεν λήγει. Απλά εντείνονται τα μέτρα ασφαλείας των συνόρων και συνεχίζονται οι εργασίες.
Η απόπειρα θωράκισης του Έβρου με την κατασκευή του Φράκτη και στα σημεία, που ήταν θα έλεγα «ανοχύρωτα», δηλαδή χωρίς φράκτη και τεχνητά εμπόδια, τώρα συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς. Περιμέναμε ότι η άλλη πλευρά θα συντηρήσει αυτή την ένταση, δεν ξέρω αν είναι ένα κεντρικά οργανωμένο σχέδιο ή μεμονωμένες συμπεριφορές ανθρώπων που έχουν εκνευριστεί κιόλας γιατί αναγνωρίζουν ότι δεν έχει περάσει το δικό τους στον Έβρο, αλλά σε κάθε περίπτωση εμείς θα συνεχίσουμε να είμαστε εκεί, να απαντούμε, να παίρνουμε τα μέτρα μας, να κρατούμε τον συναγερμό και να οχυρωνόμαστε.
Μακάρι κάθε φορά που πυροβολεί κάποιος Τούρκος στον αέρα, όχι προς την κατεύθυνση των Φρουρών των συνόρων, να είναι και κάποιο στέλεχος της “Frontex” εκεί για να καταγράφει αυτές τις συμπεριφορές.
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Μήπως έχουμε περάσει σε μια νέα φάση, διότι υπήρχε και Γερμανός της “Frontex” μέσα σε αυτό το επεισόδιο; Μήπως τελικά έχουμε περάσει σε μία άλλη φάση όπου δεν χρειάζεται να φωνάζουμε εμείς, του στυλ «βλέπετε και μόνοι σας τι τραβάμε»;
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Διαμαρτυρηθήκαμε όπως έπρεπε να πράξουμε χωρίς φωνές, χωρίς απώλεια ψυχραιμίας, για να δείξουμε το αυτονόητο πλέον. Το αυτονόητο και το προφανές πιστεύω πως έχει γίνει κατανοητό και σε όλους τους Ευρωπαίους εταίρους. Προχθές κάναμε την παράσταση διαμαρτυρίας στο συνοριακό Φυλάκιο στη Βουλγαρία, στα σύνορα Τουρκίας-Βουλγαρίας, όπου βρίσκονται, τα λένε και ανταλλάσουν απόψεις εκπρόσωποι και των τριών χωρών (Ελλάδος- Βουλγαρίας – Τουρκίας) εκεί στο Καπετάν Αντρέεβο…
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Αυτό είναι μία συνεργασία των τριών χωρών. Υπήρχε μια ένδειξη να μας ακούσουν;
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι ένα όργανο το οποίο έχει συσταθεί για να μιλούν μεταξύ τους οι εκπρόσωποι των τριών χωρών. Δεν περιμένουμε τίποτε, αλλά νομίζω ότι δεν πρέπει και να σταματήσουμε, να κάνουμε την παράστασή μας και να εκφράζουμε τη διαμαρτυρία μας. Η Ευρώπη, όμως, έχει καταλάβει, γι’ αυτό κι όταν προέκυψε η κρίση…
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: …Και η Ευρώπη είναι πλέον στα σύνορά μας! Έτσι; Κι αυτό είναι μια ποιοτική διαφορά.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ακριβώς! Θυμίζω ότι ήρθαν και δυνάμεις από συγκεκριμένες χώρες μετά από διμερή συμφωνία -την Αυστρία και την Πολωνία- στα σύνορα του Έβρου. Αλλού είχαμε και παρουσία με πλωτά και εναέρια μέσα στα θαλάσσια σύνορά μας, αλλά ήρθαν και στελέχη της “Frontex” με τον εξοπλισμό τους, πήραν θέση στα σύνορα και παρακολουθούν πλέον καθημερινά όσα συμβαίνουν.
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Και παραμένουν, κύριε Υπουργέ, έτσι; Δεν θα φύγουν.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ακόμα παραμένουν. Στην τελευταία επίσκεψή μου στο φυλάκιο Καστανεών, είχα την ευκαιρία να το διαπιστώσω. Παραμένουν αστυνομικές δυνάμεις από τέσσερα, πέντε κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκεί κοντά στις δικές μας δυνάμεις από την Αστυνομία και τις Ένοπλες Δυνάμεις που έτσι κι αλλιώς δεν θα φύγουν.
Σε κάθε περίπτωση αναμέναμε τη διατήρηση αυτής της έντασης. Δεν αλλάζει τον σχεδιασμό μας. Εμείς εμμένουμε, δεν θα ξεμείνουμε από δυνάμεις ή αντοχές. Μπορεί αν ξεμείνουν οι άλλοι, οι απέναντι . Εμείς, πάντως, δεν θα ξεμείνουμε.
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Η πανδημία και οι ιδιαιτερότητες της μετάδοσης του ιού λειτούργησε, νομίζω ενισχυτικά και θα ήθελα να ρωτήσω τη δική σας γνώμη ως προς το σφράγισμα των συνόρων με «ευρωπαϊκή πιστοποίηση», που λένε. Δηλαδή, φοβούνται κι είναι περισσότερο ευαίσθητοι οι Ευρωπαίοι; Μπορεί να έχουν μία πιο έτσι ενεργή παρουσία στα σύνορά μας και κατά κάποιο τρόπο ο ιός να ήταν ένας παράγων σφραγίσματος των συνόρων μας, πιστεύετε;
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Νομίζω ότι είναι σωστή η εκτίμησή σας. Ασφαλώς ο παράγων «πανδημία» είναι μία επιπλέον ανησυχητική, για να μην πω απειλητική, διάσταση σε αυτή την υπόθεση της οργανωμένης διακίνησης μεταναστών από την Τουρκία προς την Ελλάδα.
Ασφαλώς και μας απασχολεί πολύ, απασχολεί και τους Ευρωπαίους. Είχα την ευκαιρία να βάλω στο τραπέζι, όταν τα συζητούσαμε στις Βρυξέλλες το φθινόπωρο, τη διάσταση παρείσφρησης στοιχείων τρομοκρατών ή τζιχαντιστών στα προσφυγικά και τα μεταναστευτικά ρεύματα, όταν οι Τούρκοι είχαν μπει στη Βόρεια Συρία και είχαν απελευθερώσει αιχμαλώτους από την περιοχή του Ιντλίμπ. Κατεγράφη αυτό το σχόλιο ως μία επιπλέον διάσταση του προβλήματος.
Έτσι αντιστοίχως και τώρα είχα την ευκαιρία να βάλω στο τραπέζι την υγειονομική διάσταση, ότι δηλαδή, πιθανώς να υπάρχουν και ασθενείς στα ρεύματα που κατευθύνονται προς Ελλάδα και κατ’ επέκτασιν προς Ευρώπη. Πρέπει να συνεκτιμηθεί αυτός ο κίνδυνος.
Δεν είμαι έτοιμος να κάνω λόγο για οργανωμένο σχέδιο, να εξαπολύσει η Τουρκία αυτό το βιολογικό όπλο. Δεν έχουμε τις πληροφορίες. Είναι μεν διάφορες συγκεχυμένες πληροφορίες που κάνουν λόγο για πιθανότητα ασθενών σε αυτούς που θέλουν να μπουν από ξηράς και από θαλάσσης στην Ελλάδα. Θυμίζω ότι χθες βράδυ είχαμε πολλές αποτροπές στον Έβρο, μετά τα επεισόδια των προηγούμενων ημερών…
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Αυτές φαντάζομαι είναι οι πληροφορίες που μοιραζόμαστε με τους Ευρωπαίους, έτσι;
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ακριβώς! Και στα νησιά είχαμε μια έξαρση αυτές τις ημέρες, όπως άλλωστε έχουμε προβλέψει ανάλογα με την εξέλιξη των καιρικών συνθηκών.
Αλλά σε κάθε περίπτωση θεωρούμε ότι υπάρχει και αυτό το ζήτημα. Δεν ξέρω αν είναι οργανωμένη η συμπεριφορά της Τουρκίας ή αν έτσι και αλλιώς θα γινόταν δεδομένου ότι η Τουρκία είναι από τις χώρες που έχουν πληγεί όσον αφορά στην έξαρση της πανδημία στο εσωτερικό της…
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Και πλήττεται…
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Όπως και πολλές άλλες! Σε κάθε περίπτωση πρέπει να το υπολογίζουμε και να το συνεκτιμούμε.
Άλλωστε στις τουρκικές ακταιωρούς που λαμβάνουν μέρος σε επιχειρήσεις να προωθηθούν κατά κάποιους ή να ελεγχθούν κατά κάποιους άλλους οι βάρκες που έρχονται από τα μικρασιατικά παράλια στα νησιά μας, κατά πάγια τακτική πλέον τα στελέχη φορούν στολές αντίστοιχες με αυτές που φορούν όσοι βρίσκονται σε νοσοκομεία, μάλλον όπου υπάρχουν κρούσματα κορονοϊού…
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Αυτές της πλήρους προστασίας, τις… «πανοπλίες».
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Της πλήρους προστασίας, των διαστημανθρώπων. Άρα, όπως υπάρχει στη σκέψη και στη λειτουργία των τουρκικών Αρχών αυτό το δεδομένο, αντιστοίχως νομίζω και σε εμάς ότι αυτό συνεπάγεται.
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Έχουμε δύο μέτωπα ανοιχτά, λοιπόν. Επιτρέψτε μου να κλείσω με ερωτήματα που μας έρχονται τώρα στο email. Μας ρωτούν ότι εκτός από τους φοιτητές των Στρατιωτικών Σχολών, έγκλειστοι από τις 23 Μαρτίου είναι και όλοι οι οπλίτες του Δ’ Σώματος Στρατού. Γι’ αυτούς θα υπάρξει κάποια άδεια όπως στους φοιτητές των Σχολών; Γενικά για τις άδειες και τους φαντάρους έχουμε πολλά ερωτήματα, οπότε πείτε μας λίγο γι’ αυτό…
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Όπως σας είπα, οι άδειες αρχίζουν να υλοποιούνται από αύριο. Ασφαλώς και έπρεπε να μιλήσω πρώτα για τους φοιτητές των Σχολών διότι είναι δύο μήνες μέσα, αλλά ασφαλώς και πλέον αρχίζουν να υλοποιούνται οι άδειες, όπως άλλωστε είχαμε πει.
Θα ζυγίσουμε τα δεδομένα. Να ξέρετε ότι έτσι κι αλλιώς το προσωπικό στις Μονάδες -δεν θέλω να κάνω διάκριση μεταξύ Στρατευσίμων και Μονίμων- είχε τη δυνατότητα να μπαινοβγαίνει με εξόδους. Για τους ντόπιους αυτό φυσικά ήταν πλεονέκτημα γιατί έβγαιναν και πήγαιναν στα σπίτια τους. Αυτό δεν ήταν τόσο εύκολο για κάποιον που ήταν από μακριά, αλλά σε κάθε περίπτωση υπήρχε αυτό το σύστημα σε εξέλιξη. Τώρα φυσικά θα αρχίσουν να δίδονται και οι απαραίτητες άδειες. Σ’ ένα μήνα θα έχουμε και την κατάταξη της νέας ΕΣΣΟ, η οποία αναβλήθηκε λόγω του κορωνοϊού, δεν έγινε στις αρχές Μαΐου.
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Έχει αναβληθεί άλλη φορά η παρουσίαση ΕΣΣΟ στο Στρατό, κ. Παναγιωτόπουλε;
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν νομίζω. Βέβαια δεν παρακολουθώ αυτά τα θέματα σε βάθος δεκαετίας όπως καταλαβαίνετε, αλλά είναι εντελώς ασυνήθιστο, συζητώντας με τους επιτελείς. Έπρεπε να ληφθεί αυτό το μέτρο δεδομένου ότι θα είχαμε μικρή ζήτηση. Ασφαλώς και μέσα σε αυτή την κατάσταση λίγοι θα ήθελαν να καταταγούν στην ΕΣΣΟ του Μαΐου. Δεν ξέρω αν υπάρξει αλλαγή δεδομένων μέχρι τον Ιούνιο, αν όμως ελεγχθεί η κατάσταση νομίζω θα αλλάξει και η γενική ψυχολογία.
Πάντως, θα ήθελα να το πω αυτό γιατί νομίζω ότι αξίζει τον κόπο, είχαμε λίγα κρούσματα σε όλο το εύρος των Ενόπλων Δυνάμεων, πολύ λίγα σε όλη την Ελλάδα.
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ: Και είναι ένας χώρος στον οποίο υπάρχει συνωστισμός και οι πρωινές αναφορές είναι…
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Υπάρχει και πλήρης λειτουργικότητα. Δεν μπορούν τα Στελέχη να μείνουν σπίτι και να μην κάνουν αυτά που κάνουν κάθε μέρα.
Προχθές ας πούμε -για να το πω κι αυτό γιατί διέφυγε της προσοχής- οι Ιταλοί δεν ήταν σε θέση -και το σημειώνω- να πραγματοποιήσουν αυτές τις πτήσεις Έρευνας και Διάσωσης για το καναδικό ελικόπτερο που έπεσε στα νερά τους -κοντά μεν στην Κεφαλλονιά αλλά στα δικά τους νερά- και ζήτησαν τη συνδρομή μας. Το ελληνικό ελικόπτερο ήταν εκεί. Χθες ήταν και C-130 για να πραγματοποιήσει υπερπτήσεις ψάχνοντας μήπως βρει τίποτε.
Δυστυχώς η τραγωδία αυτή δεν είχε αίσιο τέλος, ήταν ένα τραγικό στρατιωτικό δυστύχημα. Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ήταν εκεί, σε περιοχή που δεν ήταν περιοχή ευθύνης τους, αν θέλετε. Αυτό σημαίνει ότι διατηρούν την επιχειρησιακή τους ικανότητα, τη λειτουργικότητά τους και ότι εκείνοι που σχεδίασαν και υλοποίησαν τα μέτρα για να περιοριστεί η εξάπλωση του κορονοϊού στο εσωτερικό των Ενόπλων Δυνάμεων, το έκαναν σωστά.
Τώρα θα πρέπει να προσέχουμε πολύ γιατί -όπως σας είπα- η φάση της αποκλιμάκωσης κρύβει περισσότερους κινδύνους και πρέπει να γίνει προσεκτικά.