Το έθιμο του Φανού «φώτισε» την αποκριάτικη Καβάλα (φωτογραφίες)

Ο Σύλλογος Δυτικομακεδόνων Νομού Καβάλας αναβίωσε ένα έθιμο που έλκει την καταγωγή του από τα βάθη της ελληνικής παράδοσης βάζοντας για τα καλά την πόλη στο κλίμα των ημερών

Tο έθιμο του Φανού αναβίωσαν το βράδυ της Παρασκευής 17 Φεβρουαρίου 2017 στην πλατεία Ελευθερίας της Καβάλας ο Σύλλογος Δυτικομακεδόνων Νομού Καβάλας, ο δήμος Καβάλας και η Περιφερειακή Ενότητα Δυτικής Μακεδονίας.

Το τραγούδι και τα «πικάντικα» αποκριάτικα τραγούδια περίσσευαν, όπως και η ζεστή μανιταρόσουπα και τα ψητά μανιτάρια (αλλά και οι… πανσέτες!), το κόκκινο κρασί και κυρίως ο χορός, με συνοδοιπόρους τον Σύλλογο «Ιωακείμ Λιούλιας» από τον Κρόκο Κοζάνης, τους Μανιταρόφιλους Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και τις Δρυάδες.

Η πομπή του Φανού έφτασε τραγουδώντας στην κεντρική πλατεία της Καβάλας, περνώντας μέσα από τους πεζοδρόμους και τα δρομάκια του κέντρου, ενώ ήδη το τσίκνισμα που είχε ήδη ξεκινήσει, προετοίμαζε το έδαφος για την αποκριάτικη γιορτή που έλκει τις ρίζες της από τα βάθη της λαογραφικής ιστορίας της Δυτικής Μακεδονίας.

Οι Φανοί (φωτιές που ανάβουν σε γειτονιές της πόλης) και η αυθόρμητη συμμετοχή των κατοίκων της πόλης (με τη νεολαία να πρωτοστατεί), είναι χαρακτηριστικό της κοζανίτικης Αποκριάς. Όλοι οι κάτοικοι χορεύουν υπό τους ήχους των χάλκινων πνευστών και τραγουδούν παραδοσιακά αποκριάτικα σκωπτικά τραγούδια, αλλά και τραγούδια κλέφτικα, της αγάπης και της ξενιτιάς.

Οι εκδηλώσεις ξεκινούν την Τσικνοπέμπτη και κορυφώνονται την Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς, με μεγαλειώδη παρέλαση αρμάτων και ομάδων μεταμφιεσμένων, καθώς και με το άναμμα των 14 φανών το βράδυ της ίδιας μέρας. Επί ένα δωδεκαήμερο η πόλη της Κοζάνης ζει στο ρυθμό του παραδοσιακού γλεντιού και πάλλεται από τους ήχους των χάλκινων, ενώ τα τοπικά εδέσματα κυριαρχούν και το κρασί ρέει άφθονο.

Ο Φανός είναι γιορτή και ξεφάντωμα γύρω απ’ το βωμό της αποκριάτικης εορταστικής πυράς με φαγοπότι και οινοποσία, τραγούδι, χορό και αθυροστομία χωρίς όρια. Προερχόμενος από πανάρχαια έθιμα με λατρευτικό χαρακτήρα, με σημείο αναφοράς τον θεό Διόνυσο, που κατόρθωσε να επιβιώσει μέσα στο χρόνο, ο Φανός αλλάζει το περίβλημά του και κρατά την ουσία του.

Απαιτεί προετοιμασία και οργάνωση, που συσπειρώνουν τη γειτονιά και οδηγούν σε σχέσεις ζεστές και πολύτιμες, κάτι που λείπει από τη σημερινή εποχή της αποξένωσης και του ατομικισμού. Είναι ανοιχτός σε όλους και στηρίζεται στη συμμετοχή.

Ο Σύλλογος Δυτικομακεδόνων Καβάλας και ο πρόεδρός του Αλέξης Γούλας, πιστοί στα έθιμα και στις παραδόσεις, αναβίωσαν στην Καβάλα ένα από τα «σήματα κατατεθέντα» της παραδοσιακής ελληνικής Αποκριάς, πιστοποιώντας παράλληλα ότι οι Σύλλογοι έχουν και ένα επιπλέον χρέος, να συσπειρώνουν τις κοινωνίες μέσα από την αξιοποίηση της παράδοσης.

Ο πρόεδρος των Δυτικομακεδόνων της Καβάλας Αλέξης Γούλας