Χριστιανόπουλος για Ρουδομέτωφ: «Η δικαίωση έρχεται από μέσα μας, όχι απ’ τους μεγάλους». Μια αδημοσίευτη επιστολή από το 2010 [εικόνα]

Ένα ιστορικό ντοκουμέντο για πρώτη φορά στο «φως»: Μια χειρόγραφη επιστολή του αείμνηστου ποιητή «προς την Διεύθυνση» του καβαλιώτικου περιοδικού «ΠΕΡΙωΔΙΚΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ» με αφορμή ένα τεύχος-αφιέρωμα στο ΙΛΑΚ

Το πολιτικό-πολιτιστικό περιοδικό ΠΕΡΙωΔΙΚΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ με έδρα την Καβάλα κυκλοφορούσε –για ένα μεγάλο διάστημα και πανελλαδικά– κάθε μήνα από τον Οκτώβριο του 1997 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2012. Η ύλη του περιελάμβανε πρωτότυπα κείμενα, μόνιμες στήλες, άρθρα και συνεντεύξεις για την πόλη, την τέχνη, την πολιτική, τους ανθρώπους

Το ΠΕΡΙωΔΙΚΟ ήταν μια έκδοση του Ομίλου Alpha Media Group. Εκδότης ήταν ο Ιωάννης Κ. Τσίγκας, Διευθυντής ο Κωνσταντίνος Ι. Τσίγκας, Καλλιτεχνικός Διευθυντής ο Μπάμπης Γαμβρέλης και ανάμεσα στους βασικούς συντελεστές του ήταν οι: Βασίλης Μαρουλάς, Διαμαντής Αξιώτης, Κοσμάς Χαρπαντίδης, Γεωργία Τριανταφυλλίδου, Νίκος Γκροσδάνης, Νατάσα Ρουχωτά, Γιώργος Σταματόπουλος, Δημήτρης Αποστολίδης και πολλοί άλλοι.

Ενίοτε κυκλοφορούσαν –ως ειδικές εκδόσεις του ΠΕΡΙωΔΙΚΟΥ– τεύχη εξ ολοκλήρου αφιερωμένα σε σημαίνουσες προσωπικότητες. Μια τέτοια ειδική έκδοση ήταν και το τεύχος αρ. 78 το οποίο κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2010 και το οποίο ήταν αφιερωμένο στον αείμνηστο, πλέον, Νικόλαο Ρουδομέτωφ και τη δουλειά του στο Ιστορικό & Λογοτεχνικό Αρχείο Καβάλας (ΙΛΑΚ):

Το τεύχος περιελάμβανε αφιερωματικά κείμενα τρίτων, νέα κείμενα του κ. Ρουδομέτωφ και αδημοσίευτα ντοκουμέντα του ΙΛΑΚ, καθώς και μία μακροσκελή συνέντευξή του που είχε παραχωρήσει στο περιοδικό το 2005 [διαβάστε την πατώντας εδώ].

Για πάρα πολλά χρόνια ο Ντίνος Χριστιανόπουλος ήταν συνδρομητής –«τιμής ένεκεν»– του ΠΕΡΙωΔΙΚΟΥ το οποίο και ελάμβανε ταχυδρομικώς στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη. Σχεδόν κάθε μήνα, ο ποιητής δεν παρέλειπε να στέλνει «προς την Διεύθυνση» γραπτώς τη γνώμη και τις παρατηρήσεις του (κυρίως αυτές) του για το εκάστοτε τεύχος.

Πέραν των σχολίων του κ. Χριστιανόπουλου –πάντοτε αυστηρά, ακόμη και δηκτικά, αλλά πάντοτε με μία στοργική διάθεση– ενδιαφέρον είχε και το «μέσον», η «ύλη» που ο ίδιος επέλεγε για να τα γράψει: χρησιμοποιημένοι φάκελοι, παλιές κάρτες τον κενό χώρο τον οποίο εκμεταλλεύονταν, «πίσω» σελίδες χειρογράφων του, ακόμη και… σελίδες λογαριασμών τηλεφώνου ή ρεύματος (!) έφταναν κάθε μήνα στα γραφεία του ΠΕΡΙωΔΙΚΟΥ μέσα σε (επίσης επαναχρησιμοποιημένους) φακέλους περιέχοντες τα –σχεδόν πάντοτε– λακωνικά σχόλιά του (σπανίως υπερέβαιναν τις δυο-τρεις αράδες)…

Δυστυχώς, τα πολύτιμα αυτά χειρόγραφα του κ. Ντίνου σήμερα «αγνοούνται» ανάμεσα στη «χαώδη» ύλη των αρχείων.

Ωστόσο, πρόσφατα «ανακαλύφθηκε» σκαναρισμένη μία μακροσκελής –πράγμα ασυνήθιστο με βάση τη μέχρι τότε «πρακτική» του ποιητή– επιστολή του Ντίνου Χριστιανόπουλου προς το ΠΕΡΙωΔΙΚΟ, μια επιστολή η οποία γράφτηκε στις 3 Φεβρουαρίου του 2010 με αφορμή το τεύχος-αφιέρωμα στον Νικόλαο Ρουδομέτωφ και το ΙΛΑΚ.

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος και ο Νικόλαος Ρουδομέτωφ ήταν γνώριμοι, φίλοι και συνεργάτες από παλιά. Το 2000, άλλωστε, το ΙΛΑΚ είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο-μελέτη του πρώτου «Ελληνικές Εκδόσεις Μακεδονικών Πόλεων πλην Θεσσαλονίκης επί Τουρκοκρατίας, 1759-1913» [διαβάστε λεπτομέρειες παρακάτω].

Στην επιστολή που σήμερα δημοσιεύεται για πρώτη φορά, μετά από 11 ολόκληρα χρόνια, ο ποιητής εκφράζεται με ιδιαίτερα τιμητικά λόγια για τον ιδρυτή του Ιστορικού & Λογοτεχνικού Αρχείου Καβάλας, ενώ εκφράζει και την ευαρέσκειά του για το τεύχος-αφιέρωμα σε αυτόν.

Δείτε και, αμέσως παρακάτω, διαβάστε τη μεταγραφή της επιστολής:

Θεσσαλονίκη, 3.2.2010

Αγαπητέ κ. διευθυντά,
Με πολλή χαρά έλαβα το νέο τεύχος, αφιερωμένο στη σεμνή και συστηματική δουλειά που κάνει ο ακαταπόνητος κ. Νίκος Ρουδομέτωφ. Είναι πολύ καλύτερο από το προηγούμενο αφιέρωμα. Είναι πληρέστερο και συστηματικότερο.

Χάρηκα τις συνεργασίες των αγαπητών φίλων μου Διαμαντή, Χαρπαντίδη και Γεωργίας Τριανταφυλλίδου (στην οποία συνιστώ να μην υπερεκτιμά τον στιχουργό Βέττα, δεν είναι το ίδιο με τον Κωνσταντινίδη).

Γενικά το τεύχος είναι καλοστημένο και προπάντων δίκαιο. Γενικά ο κ. Ρουδομέτωφ να είναι πολύ ευχαριστημένος γιατί τον αγαπούμε εμείς όλοι κι ας τον αγνοούν οι επίσημοι. Η δικαίωση έρχεται από μέσα μας, όχι από τους μεγάλους.

Το τεύχος το ψείρισα όλο, δε βρήκα λάθη εκτός από τη Δοβρουτσά, που τη γράφετε στη σ. 65 Δοβρούτσα.

Και κάτι άλλο: Αν η επιλογή του θέματος του αφιερώματος έχει σαν αποτέλεσμα το τεύχος να βουλιάξει, καλύτερα να βουλιάξει και να ’στε περήφανοι που φερθήκατε λεβέντικα και δίκαια.

Το ΙΛΑΚ γράφει ιστορία και αξίζει η συμπαράστασή σας.

Με πολλή αγάπη,
Ντίνος Χριστιανόπουλος


Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος

ΟΝτίνος Χριστιανόπουλος (Θεσσαλονίκη, 20 Μαρτίου 1931 – 11 Αυγούστου 2020) ήταν σύγχρονος Έλληνας ποιητής, διηγηματογράφος, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, ερευνητής, λαογράφος, εκδότης και βιβλιοκριτικός. Το πραγματικό όνομα του λογοτέχνη ήταν Κωνσταντίνος Δημητριάδης. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες.

Ο Χριστιανόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και ήταν γιος προσφύγων από την Ανατολική Θράκη. Φοίτησε στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πήρε πτυχίο του Τομέα Κλασικών Σπουδών. Κατόπιν, εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης από το 1958 ως το 1965. Έπειτα εργάστηκε ως επιμελητής εκδόσεων. Το 1958 ίδρυσε και ανέλαβε υπό τη διεύθυνσή του το περιοδικό Διαγώνιος –που κυκλοφόρησε ως το 1983 με ολιγόχρονες παύσεις– και τον εκδοτικό οίκο Εκδόσεις Διαγωνίου. Εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκε ο λεγόμενος «κύκλος των λογοτεχνών της Διαγωνίου».

Κατά καιρούς κυνηγήθηκε πολύ από το κοινωνικό κατεστημένο της εποχής, όπως, για παράδειγμα, όταν κόντεψε να συλληφθεί από τη Χούντα λόγω της άρνησής του να παραλάβει σχετικό βραβείο για ένα πεζό του έργο, τον Χιλιαστή. Το 2011 τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του. Αρνήθηκε όμως να το παραλάβει παραπέμποντας στο κείμενό του Εναντίον από το 1979, όπου αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ’ όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Αυτό το απαίσιο “ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων”, που μας άφησαν οι αρχαίοι».

Τον Ιούνιο του 2011 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το Τμήμα Φιλολογίας. Απεβίωσε στις 11 Αυγούστου του 2020, σε ηλικία 89 ετών. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος κηδεύτηκε, δαπάνη του Δήμου Θεσσαλονίκης, την Πέμπτη, 13 Αυγούστου από τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Σαράντα Εκκλησιών) και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Αναστάσεως του Κυρίου, στη Θέρμη.

[Πηγή: Βικιπαίδεια]

Ο Νικόλαος Ρουδομέτωφ

ΟΝικόλαος Β. Ρουδομέτωφ γεννήθηκε στην Καβάλα στις 28 Ιουλίου 1933. Γονείς του ήταν οι Βίκτωρ Ρουδομέτωφ, τοπογράφος μηχανικός, εμιγκρές Ρωσικής καταγωγής, και Αγγέλα Νισήμ. Ο Νικόλαος Ρουδομέτωφ ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Καβάλα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την Κατοχή και τον Εμφύλιο Πόλεμο, και συνέχισε για ένα διάστημα τις σπουδές του στην τότε Δυτική Γερμανία. Το 1957, λόγω της κατάστασης της υγείας του πατέρα του Βίκτωρα, ο οποίος είχε εγκεφαλικό επεισόδιο που τον άφησε παράλυτο, αναγκαστικά διέκοψε τις σπουδές του και επέστρεψε στην Καβάλα όπου και δραστηριοποιήθηκε στον κατασκευαστικό τομέα. Ίδρυσε και διεύθυνε μέχρι το 1982 την Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία ΡΟΥΔΟΜΕΤΩΦ Α.Ε. Ως εργολάβος οικοδομών, έχτισε πολυκατοικίες στην πόλη της Καβάλας, την Νέα Ηρακλείτσα και την Νέα Πέραμο. Για χρόνια υπήρχαν δύο στάσεις λεωφορείων ΚΤΕΛ οι οποίες έφεραν το όνομα του, καθώς οι πολυκατοικίες του αποτέλεσαν σημείο αναφοράς στην αστική επέκταση της Καβάλας. Μετά το τέλος της οικοδομικής του δραστηριότητας διεύθυνε για πολλά χρόνια την εταιρεία εισαγωγής και διάθεσης χρωμάτων ζωγραφικής “Ρουδομέτωφ – Art & Color”. Το 1963 παντρεύτηκε την Παναγιώτα Καλπίνη (Γρηγοριάδου) και το 1964 γεννήθηκε ο γιος τους Βίκτωρ. Ο Νικόλαος Ρουδομέτωφ υπήρξε για πολλά χρόνια ενεργό μέλος στο Ρόταρυ, συνιδρυτής και Πρόεδρος του Ομίλου Δυτικής Καβάλας, Paul Harris Fellow και Βοηθός Κυβερνήτης της 248ης περιφέρειας του Ρόταρυ. Τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και μέσω του Ρόταρυ και συναφών φορέων εκτέλεσε εκτεταμένο φιλανθρωπικό έργο, όπως πχ η αποστολή υλικού στην ελληνική κοινότητα της Βορείου Ηπείρου στις αρχές της δεκαετίας του ’90, αλλά και η στήριξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Υπήρξε επίσης σημαντικός συλλέκτης και συγγραφέας ή/και επιμελητής έργων καθώς και άτομο με μεγάλη δημόσια παρουσία στην πνευματική ζωή της πόλης, βλ. σχετικά βίντεο που υπάρχουν στην ιστοσελίδα του ΙΛΑΚ. Οι πρώτοι φάκελοι με αρχειακό υλικό έχουν χρονολογία συλλογής 1959, ενώ από το 1965 άρχισε η συστηματική εργασία περισυλλογής και διάσωσης ιστορικών τεκμηρίων της περιοχής. Πρέπει να σημειωθεί ότι διετέλεσε επίσης για πολλές δεκαετίες φανατικός συλλέκτης πετρωμάτων, γραμματοσήμων, νομισμάτων, βιβλίων, χαρτών, καρτ ποστάλ, CDs & DVDs. Με την συνταξιοδότηση του το 1997, αποφάσισε να ιδρύσει το Ιστορικό & Λογοτεχνικό Αρχείο Καβάλας (ΙΛΑΚ) ως αστική εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Διετέλεσε Πρόεδρος του ΙΛΑΚ έως το θάνατο του στις 27 Οκτωβρίου 2017.

Μέσω του ΙΛΑΚ, ο Νικόλαος Β. Ρουδομέτωφ εξέδωσε μεταξύ του 1997 και του 2017, μια σειρά από συγγράμματα, αλλά και πρακτικά συνεδρίων, και άλλα έργα. Η πρώτη του συγγραφική παρουσία γίνεται το 1991 με την έκδοση του βιβλίου για τα τοπικά νομίσματα της ύστερης Οθωμανικής περιόδου, ενώ ένα από τα πρώτα έργα που δημοσιεύονται από το ΙΛΑΚ αφορά τον Κώδικα της Δημογεροντίας της Καβάλας των ετών 1895 – 1908. Επειδή οι δραστηριότητες είναι πολλές υπάρχει κατάλογος με αναλυτική παρουσίαση αυτων στην παρούσα ιστοσελίδα. Επιπλέον αυτού του έργου ο Νικόλαος Ρουδομέτωφ συνέγραψε επίσης σειρά παρουσιάσεων και δημοσιεύσεων από την δεκαετία του ’80. Έλαβε μέρος ως εισηγητής σε πολλά Ελληνικά και διεθνή συνέδρια όπου και παρουσίασε πηγές και στοιχεία της τοπικής ιστορίας της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με επίκεντρο τις πόλεις Δράμα – Καβάλα – Ξάνθη. Επί του παρόντος δεν υπάρχει διαθέσιμη πλήρης εργογραφία του.

Ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει στα τρία συνέδρια Βαλκανικής και τοπικής ιστορίας τα οποία οργάνωσε μέσα από το ΙΛΑΚ (2001, 2005 και 2010), των οποίων τα πρακτικά επιμελήθηκε ο ίδιος προσωπικά, και τα οποία είναι διαθέσιμα μέσω του ΙΛΑΚ. Στα πρακτικά των συνεδρίων έχουν δημοσιεύσει εργασίες τους δεκάδες Έλληνες και ξένοι πανεπιστημιακοί και ερευνητές. Επίσης σημαντικής σημασίας είναι το πολύτομο έργο του «Τετράδια Βουλγαρικής Κατοχής», το οποίο αποτελεί σημαντική πηγή για την τοπική ιστορία του 20ου αιώνα. Ιδιαιτέρως πρέπει να αναφερθεί η συνεργασία του ΙΛΑΚ με ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια (ΑΠΘ, ΔΠΘ, Πανεπιστήμιο Κύπρου κ.ά.) και Ιδρύματα. Το έργο του τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και μέσω του ΙΛΑΚ, έχει γίνει αντικείμενο δημόσιου επαίνου. Ο Δήμος Καβάλας τον τίμησε μετά θάνατο (24/11/2017), ενώ σχετικοί έπαινοι είχαν δοθεί επίσης από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών και άλλους φορείς.

[Πηγή: ilak.org]


Το βιβλίο «Ελληνικές Εκδόσεις Μακεδονικών Πόλεων πλην Θεσσαλονίκης επί Τουρκοκρατίας, 1759-1913» [Εκδόσεις ΙΛΑΚ, 2000] αφορά στις εκδόσεις βιβλίων, εφημερίδων, περιοδικών και κάθε είδους έντυπου στην ελληνική γλώσσα, που έγιναν σε αυτήν τη χρονική περίοδο στο Άγιο Όρος και στις Μακεδονικές πόλεις Μελένικο, Σέρρες, Καβάλα και Μοναστήρι.

Πρόκειται για σημαντική έκδοση, όχι μόνο εξαιτίας της προσωπικότητας του συγγραφέα, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι το έργο αυτό συμπληρώνει ένα μεγάλο βιβλιογραφικό κενό.

Τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο βιβλίο έχουν συλλεχθεί μετά από πολυετείς έρευνες του συγγραφέα και παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Πρόκειται για καταγραφές οι οποίες καθιστούν το βιβλίο πηγή αναφοράς με διαχρονική πλέον αξία.