Την οικονομική, εισοδηματική και κοινωνική πολιτική της χούντας, από την «επίπλαστη ευημερία» του 1967-71 έως την πλήρη απομυθοποίηση του 1973-74, εξετάζει ο Διονύσης Ελευθεράτος στο βιβλίο του «Λαμόγια στο χακί», το οποίο παρουσιάζεται στην Καβάλα την Παρασκευή 28 Απριλίου 2017, στο Στέκι της Νέας Πόλης, σε μια εκδήλωση που διοργανώνουν ο ραδιοφωνικός σταθμός “102,8 Στο Κόκκινο Καβάλας”, το βιβλιοπωλείο ΕΚΛΟΓΗ και οι Εκδόσεις Τόπος. Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο ιστορικός Νίκος Καραγιαννακίδης και η δικηγόρος Ευγενία Παπαναστασίου, ενώ τη συζήτηση θα συντονίσει η υπεύθυνη του «Κόκκινου» Μάρθα Βέρρου.
Από το βιβλίο του δημοσιογράφου Διονύση Ελευθεράτου «παρελαύνουν», όχι μόνο εύγλωττα στατιστικά στοιχεία, αλλά και σκάνδαλα όλων των ειδών, ιλιγγιώδη «θαλασσοδάνεια», κερδισμένοι και χαμένοι, «τζάκια» και «καμένοι». Συμβάσεις που κάνουν τη λέξη «χαριστική» να ηχεί ανεπαρκέστατη. Nομοθετήματα και εξαγγελίες που θαρρείς πως αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης της εργασιακής «τάξης πραγμάτων» την οποία γνώρισε – δεκαετίες αργότερα- η Ελλάδα των Μνημονίων.
«Παρελαύνουν», επίσης, λόγια και γραπτά των ίδιων των κορυφαίων στελεχών του καθεστώτος. Βιτριολικές επιστολές προς τον Γ. Παπαδόπουλο, «αλληλομαχαιρώματα» και καταγγελίες, εκθέσεις της ΚΥΠ που «φακέλωνε» τους πρωταγωνιστές του ατελείωτου γλεντιού των «δανεικών κι αγύριστων» – τόσο τους δότες, όσο και τους παραλήπτες. Κι ακόμη, διενέξεις των οικονομικών «εγκεφάλων» της δικτατορίας, για το τι έφταιξε που θρυμματίστηκε το πολυδιαφημισμένο – από τους ίδιους- «θαύμα», προτού καν καταφθάσει στην Ελλάδα το μεγάλο ωστικό κύμα της διεθνούς κρίσης του 1973.
Μια έρευνα με έντονο άρωμα εποχής και συγκρίσεις των «αμέσως πριν» με τα «αμέσως μετά», μια διεισδυτική ματιά στα οικονομικά της δικτατορίας, με τρόπο που λαμβάνει υπόψη τις «συντεταγμένες» της σύγχρονης εποχής, αλλά και πολλούς από τους «πάγιους» ακροδεξιούς μύθους για την περίοδο εκείνη.
Ο Διονύσης Ελευθεράτος, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του στην Καβάλα αλλά και τη συμπλήρωση 50 χρόνων από το Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, μίλησε στο ALPHA Radio 88.6 και τον δημοσιογράφο Νίκο Χαζαρίδη.
Κύριε Ελευθεράτε, στο βιβλίο σας επιχειρείτε μια κωδικοποίηση όλων των οικονομικών εγκλημάτων-σκανδάλων της Χούντας για να γίνουν κάποια πράγματα πιο κατανοητά στον κόσμο…
Υπάρχει μια εκδοχή, του ισχυρισμού πως και αν ακόμη υπήρξαν σκάνδαλα, ο κόσμος επί Χούντας έφαγε ψωμάκι. Ουδέν ψευδέστερο! Αυτό που ζει σήμερα η ελληνική κοινωνία είναι πρωτοφανές. Πιστεύει όμως ότι είναι πρωτοφανές σε σύγκριση με το 1969-1972; Γιατί κάποιοι προσπαθούν να δώσουν στη Χούντα έναν τίτλο του υποτιθέμενου «Ζορό»; Η Ελλάδα βίωσε το πρώτο «κύμα» μετανάστευσης τις χρονιές 1963-1965, όμως στην συνέχεια απέκτησε μια ιδιαιτερότητα που ήταν δική της. Ήταν η μόνη χώρα που έζησε και δεύτερο «κύμα» μετανάστευσης, το 1968-1970!
Σε ποιο σημείο της έρευνάς σας θα μπορούσατε να «σταθείτε», αν σας το ζητούσα;
Το υλικό του βιβλίου στηρίχτηκε σε επίσημες στατιστικές της εποχής. Αν μου ζητούσαν να ξεχωρίσω κάτι στο βιβλίο, είναι οι δύο εκθέσεις του Ρουφογάλη, επικεφαλής της χουντικής ΚΥΠ και μεγάλου bon viveur της εποχής. Την άνοιξη του 1973, όταν τα πράγματα άρχισαν να ζορίζουν, έδωσε στον Παπαδόπουλο δύο απόρρητες εκθέσεις για τα θαλασσοδάνεια της εποχής, όπου πρωτοστατούσαν διάφοροι συγγενείς ή μεσολαβητές για να τα πάρουν επιχειρηματίες της εποχής. Οι εκθέσεις ανέφεραν χορηγηθέντα και εγκριθέντα θαλασσοδάνεια. Το συνολικό ποσόν που προέκυπτε ήταν 2-3 δισεκατομμύρια δραχμές, δηλαδή το 1% του ΑΕΠ της εποχής και σήμερα το 1,8 δισ. Ευρώ! Από δύο έγγραφα που διασώθηκαν, προκύπτει φαγοπότι θαλασσοδανείων της τάξης του 1,8 δισ. σε σημερινές τιμές. Αποδείχθηκε όμως ότι η άνοδος του ελληνικού ΑΕΠ ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό «φούσκα» και βασιζόταν στην οικοδομή, στα εμβάσματα από τους μετανάστες και αυτό αποδείχθηκε με το Βατερλό του 73-74, όταν ο πληθωρισμός έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ, 26,9%, και πριν ακόμα φτάσει το «ωστικό κύμα» της διεθνούς κρίσης το 1973 στην Ελλάδα. Είπε τον Απρίλιο του 1974 ο Μακαρέζος συνομιλώντας με τον Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο: «Για να αναγκαστεί η Ελλάδα να αποφύγει την κήρυξη χρεοστασίου, τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να δανειστεί 1,8 δισ. δολάρια», τεράστιο ποσό για την εποχή εκείνη. Η Χούντα δανειζόταν αφειδώς και κυρίως για έργα βιτρίνας, αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά δεν θα φτάναμε στο Βατερλό του 1973-1974. Τότε θεσπίστηκαν τα εκτός έδρας, τότε ο μισθός του πρωθυπουργού έφτασε 45.000 δραχμές, των υπουργών και υφυπουργών στις 35.000 δραχμές τη στιγμή που ο μισθός υπαλλήλου ήταν 4.500 δραχμές. Το νομοθετικό διάταγμα 128 που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο, ανήμερα του Σταυρού το1973, ήταν αυτό που θέσπιζε ισόβια σύνταξη σε όσους διετέλεσαν πρωθυπουργοί έστω και δύο μήνες, ανοίγοντας τον δρόμο για τους επόμενους. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο μύθευμα από το ότι ήταν λιτοδίαιτοι οι ίδιοι. Αρκεί να αναφέρουμε ένα στοιχείο από το πόθεν έσχες του αδελφού Παπαδόπουλου, του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου, επί τρία συναπτά έτη το 18-20% των αποδοχών του προέκυπτε από ποσά που κέρδιζε στο… Λαϊκό Λαχείο!
Συνδέοντας το χθες με το σήμερα… Τρείς περίοδοι: Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος- Ταγματασφαλίτες, Χούντα 67-74, Χρυσή Αυγή 2012. Ποια ή σχέση τους;
Η σχέση της Χούντας με τους ταγματασφαλίτες είναι δεδομένη. Ο ελληνικός λαός ξέρει τη δράση των ταγματασφαλιστών. Κουρκουλάκος με Παπαδόγγονα ήταν οι δύο αρχηγοί, ταγματασφαλίτες στην Πελοπόννησο. Από κει και πέρα ήρθε και νομοθετικό διάταγμα που έδινε συντάξεις στους δοσίλογους που θεωρήθηκαν «αγωνιστές του Έθνους». Υπάρχουν και άλλες «γέφυρες», όμως και πρόσωπα που κυριάρχησαν μέχρι σήμερα στον επιχειρηματικό κόσμο της Ελλάδας. Σήμερα μπορεί κάποιος να προσεγγίσει το θέμα, βλέποντας ποιες συμβάσεις υπεγράφησαν και ποιες επεκτάθηκαν. Ακόμη ένας τρόπος είναι να δει πόσα επίλεκτα στελέχη τη πολιτικής ελίτ ήταν στην «υψηλή» κοινωνία. Ακόμη μπορεί να δει ανθρώπους που απασχολούνται στα οικονομικά της χώρας.
Ποιοι είναι οι συνδετικοί κρίκοι της Επταετίας με τη Χρυσή Αυγή;
Σε επίπεδο πολιτικών θέσεων, είναι πάρα πολλές οι συνδέσεις. Υπάρχει απόλυτη ταύτιση και δεν είναι τυχαίο πως η Χρυσή Αυγή στη Βουλή πέταξε το προσωπείο της όταν χρειάστηκε να υπερασπιστεί εφοπλιστικό κεφάλαιο. Αξίζει να υπενθυμίσω πως ο Παπαδόπουλος είχε χρηστεί ισόβιος πρόεδρος της Πανελληνίας Ένωσης Εφοπλιστών το 1972, για τη γενικευμένη φοροαπαλλαγή που είχε θεσπίσει στους εφοπλιστές. Από κει και μετά, υπάρχουν και τα πρόσωπα. Ο Μιχαλολιάκος, ο αρχηγός της Χρυσής Αυγής ήταν και αρχηγός της χουντικής ΕΠΕΝ που την ίδρυσε από τη φυλακή ο Παπαδόπουλος. Πολλά ακόμη θα μπορούσε κάποιος να «σκαλίσει» ψάχνοντας την ιστορία…