Συνέντευξη στη Σοφία Αποστολίδου
Λένε ότι ο χορός είναι ο τρόπος που έχει το σώμα να υποκλιθεί στο μεγαλείο της ψυχής. Η Φωτεινή Μελετιάδου με τον σαγηνευτικό τρόπο που χορεύει έκανε τον κόσμο της τέχνης να υποκλιθεί στον χορό της.
Γεννήθηκε στη Νότια Γερμανία, μεγάλωσε στην Καβάλα και ξεκίνησε να χορεύει πριν καν περπατήσει, όπως η ίδια εκμυστηρεύεται. Ξεκίνησε να χορεύει επαγγελματικά στη Γερμανία το 2009. Έκτοτε, μετρά εντυπωσιακές διακρίσεις και βραβεία, μεταξύ άλλων έχει λάβει το πρώτο βραβείο «Best Solo» για τη χορογραφία «Lost in Tradition». Οι συνεργασίες της είναι άκρως εντυπωσιακές: από τη φιλαρμονική της Κολωνίας μέχρι την ακαδημία χορού της Γερμανίας.
Η Φωτεινή Μελετιάδου θυμάται με τη Vwoman πώς ξεκίνησε να χορεύει. Μιλάει για τα μηνύματα που στέλνει η γλώσσα του σώματος μέσα από τον χορό. Εξηγεί πως ο χορός θα μπορούσε να συμβάλει στην εξάλειψη των φαινομένων βίας και αποκαλύπτει ποιο είναι το όραμά της για τον χορό στην Ελλάδα.
Οραματίζομαι ένα Κέντρο Τεχνών στην Καβάλα… έναν πυρήνα παραστατικών τεχνών στην Αν. Μακεδονία και Θράκη, με τη δημιουργία διεθνούς δικτύου καλλιτεχνών και την πραγματοποίηση παραστάσεων, σεμιναρίων, μετεκπαιδευτικών προγραμμάτων και διαφόρων εκδηλώσεων/δράσεων…
Ποιο ήταν το έναυσμα για να ασχοληθείτε με τον χορό;
Η μουσική με συγκινούσε ανέκαθεν και η ζωή καθαυτή είναι έναυσμα να χορεύω, να νιώθω το σώμα μου. Να βιώνω το είναι μου σε άλλη διάσταση. Είναι μια απόδραση από την καθημερινότητα και ταυτόχρονα επικέντρωση στον εαυτό μου και στο τώρα. Από μικρή δεν θυμάμαι ούτε μία μέρα χωρίς να κάνω έστω μερικές στροφές από το σαλόνι ως την κουζίνα. Η μητέρα μου λέει πως χόρευα πριν μάθω καλά-καλά να περπατάω. Η έκφραση μέσω της κίνησης είναι ό,τι πιο φυσικό και οικείο για μένα και μου ήταν αυτονόητο να ασχοληθώ επαγγελματικά με την τέχνη του χορού.
Τι αγαπάτε περισσότερο στην τέχνη του χορού;
Αυτό που με μαγεύει στον χορό είναι η αίσθηση ελευθερίας στην προσωπική έκφραση, καθώς και οι άπειρες δυνατότητες δημιουργικότητας. Οι διάφορες προσεγγίσεις και ενσωματώσεις ιδεών μέσω του διαλόγου με άλλες μορφές Τέχνης. Η επικοινωνία σε αισθητό επίπεδο με τους άλλους και με το κοινό. Πιστεύω πως ο χορός είναι αναγκαίος για τον άνθρωπο λόγω των θεραπευτικών του ιδιοτήτων. Το “δεν ξέρω να χορεύω” που συχνά ακούμε, είναι απλά μια δικαιολογία, γιατί η αφετηρία της προσωπικής κινητικής έκφρασης είναι η φαντασία και το να είσαι ανοιχτός να αφεθείς σε μια νέα πρόκληση. Ένα ταξίδι σύνδεσης με τον εαυτό σου και με αυτά που σε περιβάλλουν.
Πραγματοποιήσατε μια εντυπωσιακή καριέρα στην Γερμανία. Μεταξύ άλλων έχετε συνεργαστεί με τη Φιλαρμονική της Κολωνίας, λάβατε το πρώτο βραβείο «Best Solo» για τη χορογραφία «Lost in Tradition» και έχετε κερδίσει πολλές υποτροφίες και διακρίσεις. Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίσατε και πώς μπορέσατε να την κάμψετε;
Μια βασική δυσκολία που έχουν να αντιμετωπίσουν στις μέρες μας οι καλλιτέχνες, είναι ότι πρέπει να μανατζάρουν τον εαυτό τους και να παίζουν πολλούς ρόλους ταυτόχρονα, ώστε να προωθήσουν την τέχνη τους και να ζουν από αυτήν. Ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος και στο χώρο του χορού. Δεν είναι εύκολο να ζεις ως ελεύθερος επαγγελματίας. Πρέπει να βρίσκεις / σχεδιάζεις τη μία δουλειά μετά την άλλη, να πηγαίνεις σε ακροάσεις διαρκώς, όπου αν μάλιστα αποτύχεις αρκετές φορές, αρχίζει η αμφιβολία για το αν μπορείς να αντεπεξέλθεις. Σκεφτείτε ότι το τμήμα μου στην «HfMT – Κρατική Ακαδημία Μουσικής και Χορού» της Κολωνίας όπου σπούδασα, αποτελούνταν από 12 άτομα και αυτή τη στιγμή μόνο δύο συνεχίζουμε να ασχολούμαστε επαγγελματικά με τον χορό. Προσωπικά στάθηκα πολύ τυχερή. Με το που τελείωσα τις σπουδές μου το 2009, ξεκίνησα μέσω ακρόασης συνεργασία με την ομάδα «artscenicoPerformingArts», που δημιουργεί παραστάσεις συνδυαστικών τεχνών, σε υπαίθριους χώρους και με ενεργή παρουσία σε διεθνές επίπεδο. Έτσι το ένα έφερε το άλλο και είχα μια επαγγελματική τακτικότητα. Οι διακρίσεις, κάποια βραβεία και ορισμένες αξιόλογες προτάσεις συνεργασίας, ασφαλώς με ενίσχυαν και μου έδιναν κίνητρο να συνεχίζω. Βεβαίως και στη Γερμανία, παρ’ ότι εκεί οι τέχνες στηρίζονται περισσότερο από όσο στην Ελλάδα, η διδασκαλία είναι ένας τρόπος να εξασφαλίσω τα απαραίτητα συστηματικά έσοδα, ώστε να επιβιώσω ως καλλιτέχνης. Από εκεί και πέρα αφοσιώνομαι στις καλλιτεχνικές μου συνεργασίες και προσπαθώ να τα συνδυάζω όλα. Μπορεί σε μία ημέρα να πρέπει να ταξιδέψω σε 2-3 πόλεις. Φεύγω στις 6.00 και γυρίζω μεσάνυχτα, έχοντας δουλέψει σε τρεις διαφορετικούς ρόλους – το πρωί χορογραφία, το μεσημέρι περφόρμανς και το βράδυ διδασκαλία. Για πολλά χρόνια οι ρυθμοί της καθημερινότητάς μου ήταν τέτοιοι, γεγονός που με έκανε να αναθεωρήσω τι σημαίνει ισορροπία και ποιότητα ζωής. Ο συνδυασμός να διατηρώ ζωντανό το πάθος μου αποκτώντας συγχρόνως τα προς το ζην, είναι ένας διαρκής προσωπικός αγώνας.
Ασχολείστε παράλληλα με την παραδοσιακή μουσική του Μπαλί, ενώ οι παραγωγές σας έχουν ως στόχο τη μετάδοση της παγκόσμιας κοινής γλώσσας του σώματος. Ποιο είναι το πιο ηχηρό μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από την παγκόσμια κοινή γλώσσα του σώματος;
Μέσω υποτροφιών έχω κάνει μουσικές και χορευτικές έρευνες πάνω σε παραδοσιακά στοιχεία του Μπαλί και ιδιαίτερα της νότιας Ινδίας. Το ενδιαφέρον μου εκτείνεται από την ενασχόληση με μουσικές δομές, θεατρικά στοιχεία και λόγο, media-arts και projections, έως τη μετάλλαξη παραδοσιακών στοιχείων μουσικής και χορού. Οι παραγωγές μου εστιάζουν στην ανάπτυξη κινησιολογικού υλικού, ανάλογα με το δεδομένο πλαίσιο / concept και στόχο, με μια προσέγγιση συνυφασμένη με τις διαπολιτισμικές μου επιρροές. Η παγκόσμια κοινή γλώσσα του σώματος (χειρονομίες, έκφραση προσώπου, στάση σώματος κλπ.) είναι θαυμάσια, αφού μας επιτρέπει να επικοινωνούμε χωρίς λεκτικούς περιορισμούς. Θεωρώ πως ο σύγχρονος χορός συμπληρώνει αυτήν την κοινή γλώσσα με ένα ειδικευμένο λεξιλόγιο και με εργαλεία, τα οποία αναπτύσσουν τις κινητικές και εκφραστικές δυνατότητες και συνεισφέρουν στην πολύπλευρη προσωπική εξέλιξη. Όσον αφορά δε τη σχέση θεατή-περφόρμερ, δεν πρόκειται τόσο για κατανόηση, όσο για επικοινωνία σε αισθητό επίπεδο. Το μήνυμα είναι το σώμα καθαυτό. Σε μια εποχή που μας πιέζει προς μη φυσικές κατευθύνσεις, ο σύγχρονος χορός φέρνει στην επιφάνεια τη φυσικότητα, την ενσυναίσθηση και την ευαισθησία. Το σώμα μέσα στο οποίο υπάρχουμε θέλει να δράσει και να καλλιεργηθεί και όχι μόνο να το χρησιμοποιούμε ως διεκπεραιωτικό εργαλείο για την καθημερινότητά μας.
Έχετε σπουδάσει μεταξύ άλλων «χορογραφία και παιδαγωγική βασισμένη στον σύγχρονο χορό και την περφόρμανς». Πώς θα μπορούσε ο χορός να συμβάλλει στην εξάλειψη φαινομένων βίας και έμφυλων διακρίσεων που ολοένα και αυξάνονται στις μέρες μας;
Πολύ καλή ερώτηση, γιατί όντως πιστεύω πως ο χορός, ιδιαίτερα ο σύγχρονος, όπως και η χοροθεραπεία, βασίζονται σε κάτι πέρα από τεχνική και παρουσίαση. Μπορεί να είναι και ένας τρόπος να αντικρίσουμε τον εσωτερικό μας κόσμο και αυτά που αναδύει η ψυχή μας. Πρόκειται ουσιαστικά για ίαση και για τον πιο ευχάριστο τρόπο σωματικής εξάσκησης. Ανακαλύπτουμε την ταυτότητά μας, αφού ερχόμαστε αντιμέτωποι με συναισθήματα και συμπεριφορές μας. Μέσω μιας τέτοιας δημιουργικής διαδικασίας και με τον αυτοσχεδιασμό, βιώνουμε νέους τρόπους κίνησης και νέες εμπειρίες, που μπορεί να αναδιαμορφώσουν συνήθειες και αντιλήψεις μας. Εξάλλου ένα μάθημα δημιουργικού χορού, που είναι συνήθως ομαδικό, καλλιεργεί την επικοινωνία με τους άλλους, την ενσυναίσθηση και τον αλληλοσεβασμό. Μαθαίνουμε να μοιραζόμαστε έναν χώρο ενεργειακά και ερχόμαστε σε επαφή με τους άλλους. Όλα αυτά δεν περιορίζονται στα πλαίσια ενός μαθήματος ή μιας προπόνησης. Τα φέρουμε και στην καθημερινότητα. Επομένως με τέτοιους τρόπους εξευγενίζουμε και την αντίληψη των κοινωνικών μας σχέσεων, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας κλπ. Μακάρι ο καθένας να ερχόταν σε επαφή με τη μαγεία του χορού. Θα επικεντρωνόμασταν τότε περισσότερο σε αυτά που μας ενώνουν, παρά σε αυτά που μας χωρίζουν.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Έχοντας ζήσει τα τελευταία 15 χρόνια στο εξωτερικό με έδρα την Κολωνία, ταξίδεψα σε αρκετά μέρη ανά τον κόσμο, αναζητώντας πάντα καινούρια ερεθίσματα και εμπνεύσεις από διάφορους πολιτισμούς. Το 2020 μετέφερα την έδρα μου στην Καβάλα όπου μεγάλωσα. Οραματίζομαι ένα Κέντρο Τεχνών, όπου με κεντρικό άξονα το Σύγχρονο Χορό, θα λειτουργεί μια πολύπλευρη πλατφόρμα συνδυαστικών μορφών Τέχνης, στο επίπεδο της πρακτικής έρευνας, της δημιουργίας και του διαλόγου μεταξύ καλλιτεχνών, αλλά και με το κοινό. Στόχος είναι να αποτελέσει έναν πυρήνα παραστατικών τεχνών στην Αν. Μακεδονία και Θράκη, με τη δημιουργία διεθνούς δικτύου καλλιτεχνών και την πραγματοποίηση παραστάσεων, σεμιναρίων, μετεκπαιδευτικών προγραμμάτων και διαφόρων εκδηλώσεων / δράσεων. Η πανδημία βέβαια έχει καθυστερήσει την υλοποίηση των σχεδιασμών μου. Ωστόσο παράλληλα συνεχίζω να εργάζομαι εν μέρη στο εξωτερικό και σχεδιάζω μελλοντικά την παρουσίαση των νέων μου interdisciplinary παραγωγών – που υλοποιούνται συνήθως στην Γερμανία – και στον ελλαδικό χώρο. Εξάλλου έχω αρχίσει να διδάσκω σύγχρονο χορό στην Καβάλα, ενώ οργανώνω τμήματα δημιουργικού χορού και αυτοσχεδιασμού, Aerial Yoga, καθώς και «εναέριας θεραπείας» και «εναέριου χορού», για τα οποία έχω αναπτύξει ένα ειδικό σύστημα τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον θέλω να αφοσιωθώ στο κομμάτι της Χοροθεραπείας και να την προωθήσω στη Βόρεια Ελλάδα, όπως και να προσφέρω Thai Yoga Μασάζ sessions αποκατάστασης, στα οποία πλέον εξειδικεύομαι.