Στο Λίβινγκ Ρουμ με την Εύα Οικονόμου-Βαμβακά

HΕύα Οικονόμου-Βαμβακά, η καλλιτεχνική διευθύντρια του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, ανεβάζει το «Λίβιγκ Ρουμ», το νέο της έργο -σε δικό της κείμενο και σκηνοθεσία- στο θέατρο Τέχνης-Κάρολος Κουν (Φρυνίχου) για έξι μόνο παραστάσεις.

Στη συνέχεια, η παράσταση θα αναχωρήσει για την Καβάλα, για να παρουσιαστεί στο θέατρο Αντιγόνη Βαλάκου. Με επίκεντρο ένα ζευγάρι που προσπαθεί να χτίσει τη δική του ζωή, η παράσταση θίγει το ζήτημα της στεγαστικής κρίσης, την προσπάθεια για την εξεύρεση ζωτικού χώρου.

Εύα Οικονόμου-Βαμβακά: Συνέντευξη για το «Λίβινγκ Ρουμ»

Σκέφτηκα να παίξω λίγο με την κυριολεξία της λέξης. Κάποιος που δεν ξέρει αγγλικά και θα πατούσε ένα-ένα τα συνθετικά στο google translate, θα το μετέφραζε ως «δωμάτιο ζωής». Έτσι, κι επειδή το έργο μιλάει ουσιαστικά για το ζωτικό χώρο, επέλεξα να γραφτεί το Λίβινγκ ρουμ στα ελληνικά, επιδιώκοντας στην πραγματικότητα όλες τις παρερμηνείες που μπορεί να φέρει.

Εδώ έχουμε μια επιστροφή, από ανάγκη, στην παλιά πυρηνική οικογένεια, όπου όλοι έμεναν μαζί, συνήθως σε μικρά σπίτια. Πιστεύετε ότι επιστρέφουμε σε αυτό;
Ναι, δυστυχώς πιστεύω ότι είμαστε στην αρχή μιας ακόμα -στεγαστικής αυτή τη φορά- κρίσης της χώρας μας που, όπως και οι προηγούμενες, θα αλλάξει πολύ τις ζωές μας. Ως τώρα η ανεξαρτησία μας περνούσε μέσα από τη δυνατότητα μας να μείνουμε μόνοι μας. Τώρα που αυτή η δυνατότητα μοιάζει να φυραίνει και παρατηρούνται είτε επιστροφές στα πατρικά σπίτια είτε από ανάγκη συγκατοικήσεις με αγνώστους, ίσως να πρέπει να ανακαλύψουμε έναν νέο τρόπο να την επανεφεύρουμε.

Ναι. Νομίζω είμαι πολύ θυμωμένη με τη χώρα. Νιώθω ότι η γενιά μου -και η προηγούμενη και η επόμενη- συνθλίβονται στις μυλόπετρες της επιβίωσης και αυτό τους φθείρει ουσιαστικά. Η ζωή τους γλιστράει σε μια επιβίωση και η όποια ποιότητα υποχωρεί. Οι ανθρώπινες σχέσεις, η αξία της αισθητικής, η ανάγκη του να ταξιδέψεις και να γνωρίσεις τον κόσμο ξεθωριάζουν μπροστά στην επιτακτική προσταγή του «να βγάλεις το μήνα».

Είστε η νεότερη καλλιτεχνική διευθύντρια ΔΗΠΕΘΕ. Πώς αισθάνεστε γι’ αυτό;
Νομίζω υπάρχει μια παρεξήγηση γύρω από αυτό. Τυγχάνει να είμαι η πιο νέα τώρα αλλά στο παρελθόν έχουν υπάρξει και νεότεροι. Αλλά πέρα από τους αριθμούς, το ελπιδοφόρο είναι ότι σιγά σιγά αυτές οι θέσεις καταλαμβάνονται από νέους ανθρώπους, που ίσως να έχουν τις αντοχές να αντεπεξέλθουν στις συχνά παράλογες απαιτήσεις τους.

Είναι μεγάλο το βάρος και η ευθύνη να είστε στο τιμόνι ενός ΔΗΠΕΘΕ; Ποιες είναι οι προκλήσεις, ειδικά για έναν νεότερο άνθρωπο σε αυτή τη θέση;
Είναι μια πολύ απαιτητική θέση που σε καλεί να παίξεις σε πολλές και διαφορετικές πίστες. Είναι πολιτική, γιατί τις αποφάσεις τις παίρνει ένα ΔΣ προερχόμενο από εκπροσώπους δημοτικών παρατάξεων. Είναι διοικητική, καθώς πρέπει να οργανώνεις το σύνολο των υπαλλήλων. Είναι χειρωνακτική γιατί πάντα υπάρχουν δουλειές που δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα κανενός, αλλά πρέπει να γίνουν άρα τις κάνεις εσύ. Είναι λογιστική, καθώς τα λεφτά ποτέ δεν φτάνουν και πρέπει να σκέφτεσαι συνεχώς με αριθμούς για να δεις ως πού μπορείς να φτάσεις. Και τέλος, είναι και όσο καλλιτεχνική σου επιτρέπουν οι παραπάνω συνθήκες. Αλλά ακόμα και το τόσο που μένει, αν αυτό πάει καλά, αρκεί για να γίνει το απαραίτητο καύσιμο που σου επιτρέπει να ανταποκριθείς σε όλα τα υπόλοιπα.

Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι όλο και περισσότερες γυναίκες αναλαμβάνουν σημαντικές θέσεις στον χώρο του θεάτρου; 
Παλιά θα έλεγα ότι για μένα το φύλο δεν έχει καμία σημασία καθώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι άφυλος. Αλλά μετά από 2,5 χρόνια στο ΔΗΠΕΘΕ και πολλές ιδιαίτερες εμπειρίες, μπορώ να πω ότι είναι ένα γεγονός που με γεμίζει ελπίδα. Το ότι αποσυνδέουμε τις διευθυντικές θέσεις από ένα πρότυπο του παρελθόντος, αυτό του μεγάλου, σοφού άντρα που αποφασίζει και διατάζει. Ιδιαίτερα στην περίπτωση του Εθνικού, μου άρεσε πολύ και η εντύπωση που δίνεται ότι θα υπάρξει μια ουσιαστική συνεργασία στη διοίκηση. Πιστεύω άλλωστε πολύ στις ομάδες.

Πώς μοιράζετε τον χρόνο σας ανάμεσα σε ηθοποιία, συγγραφή, σκηνοθεσία και τιμόνι ΔΗΠΗΘΕ; Ποιο από όλα προτιμάτε;
Έχω σταματήσει εδώ και αρκετά χρόνια να νιώθω ηθοποιός, οπότε αυτό είναι κάτι που δε μου λείπει. Σίγουρα τις ώρες μου καταλαμβάνουν κυρίως οι υποχρεώσεις του ΔΗΠΕΘΕ και του Φεστιβάλ Φιλίππων οι οποίες κυριολεκτικά δεν σταματάνε ποτέ. Όμως, καθώς μέσα μου συνεχίζω να νιώθω καλλιτέχνης, έχω ανάγκη να δημιουργώ. Είναι αυτό που με ξεκουράζει δουλεύοντας και με κάνει να αντέχω όλα τα άλλα. Αλλά επειδή οι μέρες έχουν συγκεκριμένες ώρες που δεν χωράνε το πρόγραμμά μου, συχνά όταν πέρα από το γραφείο, αναμειγνύομαι και σε κάποιο project είτε ως σκηνοθέτης είτε ως συγγραφέας, χάνω την αίσθηση του χρόνου και γίνομαι ασυνεπής.

Πώς αποφασίσατε να επιστρέψετε στη γενέτειρά σας, την Καβάλα; Εσείς το κυνηγήσατε ή έτυχε;
Η Καβάλα είναι μια πολύ όμορφη πόλη που και όσο έλειπα από αυτή, την κουβαλούσα πάντα μέσα μου. Όταν λοιπόν έμαθα ότι άδειασε η θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στο ΔΗΠΕΘΕ, σκέφτηκα ότι η ομορφιά της ίσως είναι μια ασπίδα για τις μέρες που θα έρθουν. Και έκανα τα χαρτιά μου. Και το Διοικητικό Συμβούλιο, παρά το φύλο και την ηλικία μου, με εμπιστεύτηκε.

Πέρα από το «Λίβινγκ Ρουμ», τι άλλο ετοιμάζετε;
Το 68ο Φεστιβάλ Φιλίππων. Αν δεν ήμουν τώρα στην Αθήνα για πρόβες, θα ήμουν ήδη στον πυρετό των προετοιμασιών καθώς ο Ιούλιος πλησιάζει. Ευτυχώς, έχω μια καλή ομάδα συνεργατών.Το πρόγραμμα έχει ήδη κλείσει και με το που γυρίσω, τον Μάιο, θα πρέπει να δρομολογήσουμε την ανακοίνωσή του. Φέτος δεν θα συμμετάσχω σε αυτό ως καλλιτέχνης, για να μπορώ να υποστηρίξω καλύτερα όλες τις υπόλοιπες δράσεις του που θα είναι πολύ πλούσιες, καθώς η ετήσια διεξαγωγή του, είναι αναμφίβολά η μεγαλύτερη πρόκληση για τις δυνάμεις του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας.

Στη μέχρι τώρα πορεία σας υπάρχουν δάσκαλοι, συνεργάτες ή δουλειές που ξεχωρίζετε;
Όλοι οι άνθρωποι που έχω συναντήσει ως τώρα στη ζωή μου με διαμόρφωσαν και τους κουβαλάω μέσα μου. Από τους δασκάλους μου στα διάφορα σχολεία μέχρι τους σκηνοθέτες ή τους συναδέλφους που βρέθηκαν στον δρόμο μου. Οπότε σαν ακαταλαβίστικη προσευχή, που κανείς άλλος δεν θα καταλάβει, θα πω: Κάλλη, Χρήστο, Κωστή, Μάνια, Διαγόρα, Κώστα, Δημήτρη, Θοδωρή, Μάρθα, Γιάννη, Μιχαήλα, σας ευχαριστώ. Θα τα πούμε στην επόμενη στροφή.