Αρχικά θα πρέπει να συμφωνήσουμε σε κάποιες καθολικές παραδοχές. Όπως για παράδειγμα ότι κάθε τι στην υπερβολή του, απολήγει στο αντίθετο αποτέλεσμα σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Αυτό φοβούμαι ότι συμβαίνει τις τελευταίες μέρες με το σήριαλ των εμβολίων.
Κανείς εχέφρων δε θα μπορούσε να αντιλέξει πως η διάθεση του εμβολίου είναι μια εξαιρετικά θετική εξέλιξη για την ανθρωπότητα όσον αφορά την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η διάθεση του εμβολίου γέννησε βάσιμες ελπίδες στην παγκόσμια κοινότητα ότι προϊόντος του χρόνου θα απαλλαγεί αυτή από τον ολετήρα ιό.
Σε περιόδους ωστόσο ακραίας δοκιμασίας –όπως αυτές που ζούμε– απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της είναι η έλλογη και με αίσθηση του μέτρου διαχείρισή της. Ακραίες αντιδράσεις πανικού ή αντιθέτως υπέρμετρης αισιοδοξίας που κινούνται στα οριακά σημεία του εκκρεμούς, μόνο αρνητικές εξελίξεις προοιωνίζουν.
Μάρτυρες αυτής της ακραίας αντίδρασης έχουμε γίνει όλοι μας με το σήριαλ της «εμβολιάδας». Και εξηγούμαι:
Η υποδοχή και παραλαβή των 9.000 δόσεων του εμβολίου στην πύλη εισόδου του Προμαχώνα, που δυστυχώς δυο κούτες ήταν όλες κι όλες, γίνεται με τον τρόπο που όλοι παρακολουθήσαμε. Όλος ο κρατικός μηχανισμός, από στρατό μέχρι αντιτρομοκρατική, επιστρατεύεται για μια επιχείρηση που θα μπορούσε και θα έπρεπε να διεκπεραιωθεί με την επιβαλλόμενη, σύμφωνα με τα διαχειριστικά σχέδια, αποτελεσματικότητα. Χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς επινίκιους αλαλαγμούς από τα ΜΜΕ. Με ενσυναίσθηση του παιδευτικού κοινωνικού τους ρόλου, όφειλαν οι κυβερνώντες να μην μπουν σε μια πλειοδοσία επικοινωνιακής εκμετάλλευσης του γεγονότος.
Εύλογα κανείς αναρωτιέται: Η μόνη είδηση όλες αυτές τις μέρες είναι η παρέλαση κυβερνητικών και όχι μόνο αξιωματούχων στα εμβολιαστικά κέντρα και ο οδικός χάρτης διανομής των «δειγματοληπτικών» δόσεων στις υγειονομικές μονάδες της Περιφέρειας; Πού είναι ο απαιτούμενος αφουγκρασμός και η πρέπουσα αγωνία για την τύχη των εκατοντάδων διασωληνωμένων που δίνουν τη μάχη ζωής στις ΜΕΘ; Και πολύ περισσότερο για τους συνανθρώπους μας που έχασαν και χάνουν καθημερινά τη μάχη, χτυπημένοι απ’τον ύπουλο εχθρό; Η ενσυναίσθηση και η αιδημοσύνη είναι οι καταλύτες της προσωπικότητας του ανθρώπου. Δυστυχώς απουσιάζουν δραματικά από τους κυβερνώντες. Θυσιάζοντας στο βωμό της επικοινωνιακής σκοπιμότητας, έστω και ακριβοπληρωμένης, πιστεύουν ότι υπηρετούν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο το ρόλο τους. Ζητούμενο βέβαια για την κοινωνία μας δεν είναι η διαχείριση από την κυβέρνηση μιας κατάστασης με όρους τηλεοπτικού σόου.
Και εδώ θα πρέπει να σταθούμε. Τι μήνυμα άραγε στέλνει στους πολίτες η καλλιεργούμενη υπέρμετρη αισιοδοξία;
Ο πρώτος κίνδυνος που ελλοχεύει είναι ο εφησυχασμός. Το εμβόλιο βρέθηκε. Άρα «λήξη συναγερμού». Όμως ο ιός είναι εδώ και δεν πρόκειται με την είδηση του εμβολίου να αποδράσει. Μέχρι το ποθητό σημείο της ανοσοποίησης της κοινωνίας είναι δυστυχώς μακρύς ο δρόμος. Το μήνυμα υπεραισιοδοξίας που στέλνεται στον πληθυσμό υπάρχει κίνδυνος να παρερμηνευθεί. Όλοι μας δεν έχουμε την απαιτούμενη ωριμότητα. Ούτε βέβαια σ’ όλους υπάρχει ο έλεγχος και η τιθάσευση της παρορμητικής συμπεριφοράς. Κι αυτό θα όφειλε μια κυβέρνηση με συναίσθηση της κοινωνικής ευθύνης να το συνεκτιμήσει και να το ενσωματώσει στην επικοινωνιακή της πολιτική.
Επιπλέον, θα όφειλε να γνωρίζει με όρους marketing –στους οποίους ομνύει– ότι η κατάχρηση του επικοινωνιακού μηνύματος συχνά επιφέρει αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Η κοινωνία προφανώς στο θέμα της αναγκαιότητας του εμβολιασμού δεν έχει ενιαία στάση. Υπάρχουν οι a priori αρνητές του. Η κατηγορία αυτή δεν θα έπρεπε να απασχολεί ιδιαίτερα την κυβέρνηση στην επικοινωνιακή της στόχευση. Υπάρχει ωστόσο η κρίσιμη μερίδα των σκεπτικιστών που αυτή θα έπρεπε να την απασχολήσει. Όμως με την υπερπροβολή του μηνύματος γεννιούνται επιφυλάξεις στο άτομο σύμφωνα με το νόμο δράσης-αντίδρασης. Με τον επιλεγμένο –από την σε πανικό τελούσα κυβέρνηση– επικοινωνιακό ορυμαγδό, εκτιμώ ότι υπάρχει κίνδυνος να χαθεί ένα μέρος από την κρίσιμη αυτή κατηγορία των σκεπτικιστών.
Επιτέλους η κυβέρνηση πρέπει να αντιληφθεί πως στην πολιτική ρουλέτα τα ρέστα δεν τα ποντάρεις στο μαύρο της επικοινωνίας. Η γκανιότα του γκρουπιέρη απομυζά ένα μέρος από τα επιδιωκόμενα κέρδη. Χθες ήταν τα 20 εκατομμύρια Πέτσινα φιλοδωρήματα. Σήμερα είναι τα 18,5 του Κικίλια. Αύριο ίσως κι άλλα.
Όμως με τούτα και με τ’ άλλα δεν σώζεται η παρτίδα. Για να σωθεί με αναγραμματισμό η παρτίδα, χρειάζεται μια κυβέρνηση που την πρόθεση επί- θα την υποβαθμίσει, ώστε να αναδειχθεί η αξία του ουσιαστικού.
O Δημήτρης Εμμανουηλίδης είναι τ. βουλευτής Καβάλας του ΣΥΡΙΖΑ