Του Λεωνίδα Γεωργόπουλου
Φανταστείτε πώς θα ήταν αν κάθε φορά που έβρεχε, έβρεχε… πετρέλαιο! Μεγάλες μαύρες σταγόνες που πέφτουν από τον ουρανό. Δεν νομίζετε ότι θα βρίσκαμε κάποιον τρόπο να τρέξουμε με έναν μεγάλο κουβά και να συλλέξουμε όλη αυτή την ενέργεια; Πράγματι, αυτό φαίνεται σαν μια παράλογη εικόνα αλλά στην πραγματικότητα, αυτό που έχουμε εκεί έξω είναι κάτι πολύ συγκρίσιμο με αυτό που περιγράψαμε πιο πάνω!
Κυριολεκτικά, έχουμε χρήσιμη ενέργεια που «πέφτει» από τον ουρανό και πουθενά στον κόσμο δεν «βρέχει ήλιο» με μεγαλύτερη ένταση και συνέπεια από ό,τι στην Ελλάδα!
Παρακάτω, παραθέτω 13+1 ερωτήσεις και απαντήσεις που μπορεί κάποιος να έχει σχετικά με το πώς μπορεί να… συνδεθεί με τον ήλιο, εγκαθιστώντας ένα φωτοβολταϊκό σύστημα στην κατοικία ή την επιχείρησή του.
1. Τι είναι τα φωτοβολταϊκά συστήματα;
Σήμερα, με τον όρο «φωτοβολταϊκά συστήματα» γενικά εννοούμε τις ολοκληρωμένες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις η οποίες μετατρέπουν το ηλιακό φως σε ηλεκτρική ενέργεια την οποία μπορούμε άμεσα να χρησιμοποιήσουμε στην καθημερινότητά μας.
Τα σε όλους μας γνωστά «φωτοβολταϊκά πάνελ» ή αλλιώς φωτοβολταϊκές γεννήτριες αποτελούν το σημαντικότερο τμήμα κάθε φωτοβολταϊκού συστήματος αφού κατασκευάζονται με την κατάλληλη ηλεκτρική και μηχανική σύνδεση και στερέωση των λιγότερο γνωστών φωτοβολταϊκών κυψελών (solar cells) οι οποίες είναι υπεύθυνες για την απευθείας μετατροπή του φωτός σε ηλεκτρισμό.
Φυσικά, τα φωτοβολταϊκά συστήματα, εκτός των φωτοβολταϊκών πάνελ, χρειάζονται για να λειτουργήσουν και άλλες συσκευές όπως οι π.χ. φωτοβολταϊκοί αντιστροφείς (inverters) αλλά και άλλα υποσυστήματα όπως μετρητές ενέργειας, ηλεκτρικούς πίνακες, βάσεις στήριξης, καλωδιώσεις κ.ά.
2. Τι είναι το Net Metering;
Το Net metering (αυτοπαραγωγή ή ενεργειακός συμψηφισμός) είναι η νομικά κατοχυρωμένη δυνατότητα, οποιοσδήποτε καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας οικιακός ή εμπορικός (κατάστημα, βιοτεχνία, βιομηχανία, ενοικιαζόμενα δωμάτια , ξενοδοχείο κ.λ.π.), να παράγει ο ίδιος τοπικά π.χ. πάνω στην στέγη του, την ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζεται (όλη ή μέρος αυτής) από Ανανεώσιμες Πηγές, συνήθως φωτοβολταϊκά και έτσι να μην χρειάζεται να πληρώσει για αυτήν.
3. Πώς λειτουργεί το Net Metering;
Πριν από όλα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι κάθε σύστημα Net Metering συνδέεται πάντα σε μια υπάρχουσα και εν λειτουργία ηλεκτρική εγκατάσταση και αποτελεί τμήμα αυτής π.χ. σαν μια οικιακή συσκευή όπως μια ηλεκτρική κουζίνα.
Όταν, η παραγωγή ενέργειας από το φωτοβολταϊκό σύστημα Net Metering είναι μεγαλύτερη από αυτήν που καταναλώνει η εγκατάσταση την συγκεκριμένη στιγμή, το πλεόνασμα διοχετεύεται στο δίκτυο αφού φυσικά πρώτα καταμετρηθεί. Στην πραγματικότητα η ενέργεια αυτή κατά κάποιον τρόπο ‘δανείζεται’ και ‘αποθηκεύεται’ στο δίκτυο ώστε να είναι διαθέσιμη για να την πάρουμε πίσω όταν την χρειαστούμε, δηλαδή όταν κάποια στιγμή (π.χ. την νύχτα) η παραγόμενη ενέργεια δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών της εγκατάστασης μας.
Έτσι σε μια ηλεκτρική εγκατάσταση συνδεδεμένη με φωτοβολταϊκό σύστημα Net Metering, συμψηφίζεται η ενέργεια που παράχθηκε με αυτήν που καταναλώθηκε από την εγκατάσταση, για χρονικό διάστημα τριών ετών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Αυτό σημαίνει ότι, αν στο τέλος της τριετίας η καταναλισκόμενη ενέργεια είναι περισσότερη από την παραγόμενη τότε ο καταναλωτής πληρώνει την διαφορά. Αν τώρα, η παραγόμενη ενέργεια είναι περισσότερη από την καταναλισκόμενη τότε ο καταναλωτής δεν δικαιούται αποζημίωσης για το πλεόνασμα αυτό.
Από τα παραπάνω φαίνεται ότι, είναι πολύ σημαντικό να μελετηθεί και να κατασκευαστεί σωστά ένα φωτοβολταϊκό σύστημα Net Metering ώστε, αφενός να καλύπτει τις ανάγκες του καταναλωτή και αφετέρου, να μην παράγει πλεόνασμα ενέργειας σε βάθος τριετίας εφόσον αυτό δεν θα του αποφέρει κανένα όφελος αλλά το αντίστροφο μάλιστα αφού, ο καταναλωτής θα έχει αγοράσει ένα σύστημα μεγαλύτερο των αναγκών του και άρα ακριβότερο!
Η ιδανική εγκατεστημένη ισχύς απαιτεί προσεκτικό υπολογισμό αρκετών παραμέτρων ώστε να καταστεί βιώσιμη μια εγκατάσταση Net Metering.
4. Ποια είναι τα οφέλη από μία φωτοβολταϊκή εγκατάσταση στη στέγη της κατοικίας ή της επιχείρησής μου από την εφαρμογή του Net Metering;
Η εγκατάσταση του κατάλληλου φωτοβολταϊκού συστήματος Net Metering αποφέρει σημαντικό οικονομικό όφελος στον καταναλωτή αφού μειώνει δραστικά τον λογαριασμό του ρεύματος.
Επιπλέον, σημαντικότατο είναι και το περιβαλλοντικό όφελος αφού μειώνεται η εκπομπή, των καταστροφικών για την ατμόσφαιρα και το κλίμα, ‘αερίων θερμοκηπίου’.
Τέλος, το Net Metering αποτελεί ένα ‘έντιμο’ και βιώσιμο τρόπο ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών αφού ο συμψηφισμός αφορά στην ενέργεια και όχι στα χρήματα. Επί το πλείστων, τα συστήματα Net Metering εγκαθίστανται σε ‘άχρηστο χώρο’ όπως είναι γενικά οι στέγες, μέσα στον οικιστικό ή βιομηχανικό ιστό και παράγουν ενέργεια που καταναλώνεται επί τόπου χωρίς να χρειάζεται να μεταφερθεί μακριά κάτι που κοστίζει λόγο των απωλειών κατά την μεταφορά.
5. Πού τοποθετούνται; Πόσος χρόνος απαιτείται για την τοποθέτηση;
Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω τα συστήματα Net Metering εγκαθίστανται κατά κύριο λόγο σε στέγες κτηρίων όπως κεραμοσκεπές, βατά δώματα (πλάκες), βιομηχανικές στέγες, πέργκολες ακόμη και επί εδάφους στην αυλή μας αν είναι εφικτό και επιθυμητό.
Ο χρόνος εγκατάστασης ανάλογα με την θέση εγκατάστασης και το μέγεθος του συστήματος κυμαίνεται από 2 έως 10 ημέρες.
6. Πόσο κοστίζει μια φωτοβολταϊκή εγκατάσταση;
Το κόστος εξαρτάται από πολλές παραμέτρους και είναι απαραίτητη η κοστολόγηση κάθε έργου χωριστά και μάλιστα μετά από αυτοψία ειδικού Μηχανικού.
7. Είναι ασφαλή;
Εφόσον η μελέτη και η κατασκευή γίνει από εξειδικευμένους Μηχανικούς και Τεχνικούς δεν υπάρχει κανείς απολύτως κίνδυνος ούτε για την περιουσία αλλά ούτε και για την ασφάλεια των ιδιοκτητών.
8. Τι κάνω σε περίπτωση βλάβης;
Σε περίπτωση βλάβης είναι απαραίτητο να ελεγχθεί η εγκατάσταση από εξειδικευμένο σε φωτοβολταϊκά συστήματα τεχνικό. Η ENFOS διαθέτει τους κατάλληλα εκπαιδευμένους τεχνικούς οι οποίοι μπορούν να ανταποκριθούν άμεσα και να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε βλάβη.
9. Σε περίπτωση ζημίας από φυσικά φαινόμενα, πώς μπορώ να τα επιδιορθώσω-αντικαταστήσω; Μπορώ να ασφαλίσω τη φωτοβολταϊκή μου εγκατάσταση;
Οι περισσότερες ασφαλιστικές εταιρίες προσφέρουν ολοκληρωμένα προγράμματα ασφάλισης φωτοβολταϊκών που καλύπτουν σχεδόν κάθε κίνδυνο περιλαμβανομένων και των φυσικών φαινομένων. Σε πολλές περιπτώσεις καλύπτεται εκτός από την αποκατάσταση των ζημιών και η ενδεχόμενη απώλεια χρημάτων λόγο απώλειας ενέργειας μέχρι την αποκατάσταση της βλάβης.
10. Αν νοικιάσω ή πουλήσω την κατοικία μου, σε τι ενέργειες πρέπει να προβώ για να διατηρήσω ή να μεταβιβάσω τη φωτοβολταϊκή εγκατάσταση;
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω το Net Metering είναι ‘συνδεδεμένο’ με υφιστάμενη και σε λειτουργία ηλεκτρική εγκατάσταση με συγκεκριμένο αριθμό σύνδεσης. Έτσι, η με οποιονδήποτε τρόπο αλλαγή ονόματος ιδιοκτήτη της εγκατάστασης (π.χ. πώληση του ακινήτου) οδηγεί αυτόματα στην αλλαγή ‘ιδιοκτήτη’ και του φωτοβολταϊκού Net Metering.
Στην περίπτωση της ενοικίασης, με αλλαγή του ονόματος στον λογαριασμό ρεύματος, ο ενοικιαστής επωφελείται της λειτουργία του φωτοβολταϊκού σταθμού Net Metering.
11. Κάθε πότε πληρώνω λογαριασμό; Πρέπει να αλλάξω πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας;
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω συμψηφισμός γίνεται κάθε τρία χρόνια και άρα το ίδιο γίνεται και με την πληρωμή του λογαριασμού. Η αλλαγή παρόχου δεν επηρεάζει πουθενά την σύμβαση συμψηφισμού η οποία ισχύει για 25 χρόνια από την υπογραφή της ανεξάρτητα πόσους και ποιους διαφορετικούς παρόχους είχαμε στη διάρκειά της.
12. Σε πιθανή αλλαγή της νομοθεσίας επηρεάζεται η επένδυσή μου;
Ο συμψηφισμός γίνεται στην ενέργεια (παραγόμενη – καταναλισκόμενη) και όχι στα χρήματα. Έτσι. Η ενδεχόμενη αύξηση της τιμής του ρεύματος θα μας ωφελήσει μειώνοντας τον χρόνο απόσβεσης!
13. Πόσος χρόνος απαιτείται για την απόσβεση της επένδυσής μου; Πώς μπορώ να παρακολουθώ την απόδοσή της;
Σε γενικές γραμμές ο χρόνος απόσβεσης ενός συστήματος Net Metering σε κατοικία δεν ξεπερνά τα 8,5 χρόνια ενώ στις επιχειρήσεις τα 5,5 χρόνια, η διάρκεια δε της σύμβασης συμψηφισμού είναι 25 χρόνια.
Να σημειωθεί ότι, σήμερα τα συστήματα Net Metering εντάσσονται, όσον αφορά τις κατοικίες στο πρόγραμμα ‘Εξοικονομώ – Αυτονομώ’, ενώ στις επιχειρήσεις σε προγράμματα ΕΣΠΑ καθώς και σε προγράμματα αύξησης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Είναι προφανές ότι, η ένταξη σε κάποιο πρόγραμμα θα μειώσει δραστικά (συνήθως μιλούμε τουλάχιστον για υποδιπλασιασμό) τον χρόνο απόσβεσης.
14. Γιατί να επιλέξω την ENFOS για τη μελέτη και εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού μου συστήματος;
Η ENFOS δραστηριοποιείται στον χώρο της μελέτης, κατασκευής και συντήρησης φωτοβολταϊκών σταθμών για περισσότερα από 15 χρόνια. Έχει κατασκευάσει μέχρι σήμερα μεγάλο αριθμό έργων κάθε είδους και ισχύος, σε όλη την Ελλάδα παρέχοντας ταυτόχρονα πολύπλευρη, εξειδικευμένη, άμεση και αποτελεσματική τεχνική υποστήριξη.
Η ENFOS είναι o αξιόπιστος και ειλικρινής συνεργάτης και σύμβουλος κάθε επενδυτή που ενδιαφέρεται να εγκαταστήσει φωτοβολταϊκό σύστημα και να συνδεθεί με τον ήλιο!
Ο Λεωνίδας Γεωργόπουλος είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός και ιδρυτής της ENFOS