Του Διαμαντή Αξιώτη
ΟΙορδάνης, που κατέφθασε στο σπίτι, ανέφερε αλαφιασμένος την άφιξη στο λιμάνι κι άλλου πλοίου από απέναντι.
– Τίγκα στους πρόσφυγες, είπε.
Οι αποθήκες καπνού της πόλης, σιτηρών και μεταλλεύματος είχαν ήδη επιταχθεί. Τα πάντα ήταν γεμάτα από ανθρώπους, ζώα, μπόγους και εικονίσματα. Στην καπναποθήκη του Κιζί Μινίν οι πρόσφυγες ήταν κρεμασμένοι από τα παράθυρα, άλλοι αναρριχήθηκαν στα στέμματα του στηθαίου. Κουρελούδες κάλυπταν τα μυστικά κάθε οικογένειας από τα αδιάκριτα βλέμματα των γύρω, προφύλασσαν τα νεαρά κορίτσια και τα αγόρια από τους πεινασμένους για άγουρη σάρκα. Μυρωδιές σωμάτων, ιδρώτα και κάτουρου αναμειγνύονταν με το άρωμα του επεξεργασμένου καπνού που είχε ποτίσει τα ντουβάρια.
Ξαφνικά ένας μαυριδερός, θηριώδης άντρας κατευθύνθηκε προς τον Ιορδάνη. Γαντζώθηκε από το ρούχο του, αρχίζοντας να τον κουνάει μπρος πίσω, παρατεταμένα.
– Πού πήγε η Πολυξένη; ρωτούσε. Πού είναι η Παρθενώπη; Ο Παρασκευάς μου;
Ο Ιορδάνης σαστισμένος δεν ήξερε τι να απαντήσει.
– Τι δουλειά είχαμε εμείς στον Σαγγάριο, τι γυρεύαμε στο Αφιόν Καραχισάρ; αναρωτιόταν ο πρόσφυγας.
Όταν κάποια στιγμή ηρέμησε, άρχισε να παραμιλάει ψιθυριστά, παρότι δε γνώριζε αν ο άγνωστος σ’ αυτόν άντρας ήταν σε θέση να τον καταλάβει. Έστρεψε τον σαλεμένο ανεμοδείκτη της σκέψης του προς την Βασιλεύουσα. Εκεί όπου συνέχιζε να φυσάει το αεράκι της μνήμης του. Αναπαράστησε το γεύμα που του είχε παραθέσει ο φίλος του Ντερβίς, στρωμένο πάνω σε τραπέζι που για βάση του είχε ένα κορινθιακό κιονόκρανο από τον παρακείμενο βυζαντινό Ιππόδρομο. Ανέφερε το πλήθος των επιγραφών που συνάντησε κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο Αρχαιολογικό Μουσείο, όταν ο φίλος του τον ξενάγησε στα σώματα των Κούρων της Κυζίκου, της Σάμου και της Θάσου. “Χαίρε Ελλησποντιανέ”, διάβασε σε μία σαρκοφάγο. “Χαίρε Παροδίτα”. Απέναντι η εικόνα του Αγίου Βάκχου, προφήτευε: “Εσμικρύνθει παν το Ρωμαίων γένος…” .
– Ξέρεις τι μου πρόσφερε ο φίλος μου την ώρα που χωρίζαμε από την τελευταία μας συνάντηση; ρώτησε, χωρίς να περιμένει απάντηση. Ψωμί και μέλι.
Το κείμενο «Ψωμί και μέλι» είναι η συνεισφορά του Διαμαντή Αξιώτη στο λογοτεχνικό ημερολόγιο της Εταιρείας Συγγραφέων για το 2022, με κείμενα 50 μελών της Εταιρείας. Ο θεσμός των λογοτεχνικών ημερολογίων ξεκίνησε το 1993 -το εξώφυλλο του πρώτου ημερολογίου κοσμούσε έργο του Επίτιμου Προέδρου της, Οδυσσέα Ελύτη- και συνεχίζεται σταθερά με την υποστήριξη πολλών εκδοτικών οίκων έκτοτε. Η Εταιρεία Συγγραφέων θέλοντας να συμβάλει μέσω της λογοτεχνίας στην επέτειο μιας από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του ελληνισμού στον 20ό αιώνα, τη Μικρασιατική Εκστρατεία και την ακόλουθη Καταστροφή του 1922, έδωσε στο φετινό Ημερολόγιό της τον τίτλο: 1922-2022: 100 χρόνια μνήμης από την Καταστροφή».