Ένα θέμα που προφανώς ενδιαφέρει διαζευγμένους γονείς με παιδιά αντιμετώπισε πρόσφατα Δικαστήριο της Καβάλας. Στο πλαίσιο συζητήσεως προσωρινής διαταγής, δέχτηκε το αίτημα του πατέρα και υπό το πρίσμα του ν. 4800/2021 («Νέο Οικογενειακό Δίκαιο») ανέθεσε τη συνεπιμέλεια του τέκνου στον ίδιο και τη μητέρα, ήτοι και στους δύο γονείς!
Παράλληλα, το Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα της μητέρας για μεταβολή του τόπου διαμονής του παιδιού σε όμορη Περιφερειακή Ενότητα, όπου θα μετακόμιζε η ίδια, με την αιτιολογία ότι αυτό δεν αποσκοπεί στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου.
Την υπόθεση χειρίστηκε ο δικηγόρος Καβάλας Σταύρος Καϊτατζής, ο οποίος ανέφερε σχετικά τα εξής:
«με τον εν λόγω νόμο εισάγεται, κατά το πρότυπο των σύγχρονων νομοθεσιών, ο κανόνας ότι η γονική μέριμνα μετά τον χωρισμό των γονέων συνεχίζει να συνασκείται και από τους δύο γονείς, όπως συμβαίνει και κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης. Τούτο μάλιστα είναι υποχρεωτικό υπό την έννοια ότι εφαρμόζεται αυτομάτως κι εκ του νόμου, ακόμη κι αν δεν συμφωνεί ο ένας γονέας.
Αντιθέτως, παρέκκλιση από τον κανόνα αυτό, οπότε και αποφασίζει το Δικαστήριο (άρθρο 1514 παρ. 2 ΑΚ), γίνεται μόνον αν δεν είναι δυνατή η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας εξαιτίας συστηματικής και επαναλαμβανόμενης διαφωνίας των γονέων, ιδίως αν ο γονέας αδιαφορεί ή δεν συμπράττει σε αυτήν, ή δεν τηρεί την υπάρχουσα συμφωνία για την άσκηση ή τον τρόπο άσκηση της γονικής μέριμνας ή αν η συμφωνία είναι αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου ή αν η γονική μέριμνα ασκείται αντίθετα προς το συμφέρον του τέκνου, κι αφού οι γονείς έχουν προσφύγει στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, εξαιρουμένων των περιπτώσεων ενδοοικογενειακής βίας.
Τονίζεται, ωστόσο, ότι οι γονείς, υπό το νέο νομικό καθεστώς, αν συμφωνούν μπορούν να παρεκκλίνουν (άρθρο 1513 ΑΚ) από τον κανόνα της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας. Στην περίπτωση αυτή, δεν προσφεύγουν στο δικαστήριο, αλλά με έγγραφο βέβαιης χρονολογίας μπορούν να ρυθμίζουν διαφορετικά την κατανομή της γονικής μέριμνας, ιδίως να αναθέτουν την άσκησή της σε έναν απ’ αυτούς, να καθορίζουν τον τόπο διαμονής του τέκνου τους, με τον γονέα που θα διαμένει, καθώς και τον τρόπο επικοινωνίας του με τον άλλο γονέα, σύμφωνα με το άρθρο 1514 παρ. 1 εδ. α΄ ΑΚ.
Συμφωνία των γονέων απαιτείται και μάλιστα έγγραφη για την μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου τους, σε αντίθεση με την προϊσχύσασα διάταξη, όπου ήταν αρκετή και η προφορική συμφωνία. Σε περίπτωση μη συμφωνίας, ο γονέας οφείλει να προσφύγει στο δικαστήριο για την έκδοση δικαστικής απόφασης, ενώ τυχόν μονομερής ενέργειά του θα συνιστά κακή άσκηση της γονικής μέριμνας. Σκοπός είναι η μη αποξένωση του γονέα που ασκεί το δικαίωμα επικοινωνίας, καθώς η σημαντική μετακίνηση του τέκνου είναι πρόδηλο ότι θα επηρεάσει ουσιωδώς το δικαίωμά του.
Είναι εμφανές ότι οι αλλαγές που επέφερε ο ν. 4800/2021, ο οποίος αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση του βέλτιστου συμφέροντος του τέκνου δια της ενεργού παρουσίας και των δύο γονέων κατά την ανατροφή του και την εκπλήρωση της ευθύνης τους έναντι αυτού, άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους στη νομολογία των δικαστηρίων της χώρας. Η μετάβαση από το μοντέλο της αποκλειστικής επιμέλειας του τέκνου σε εκείνο της από κοινού άσκησής της είναι πλέον γεγονός.
Η νομοθέτηση έγινε. Η Δικαιοσύνη εφαρμόζει. Πλέον, η επόμενη ημέρα ανήκει στους γονείς, οι οποίοι οφείλουν να επιδείξουν υπευθυνότητα, σωφροσύνη και συνεργασία προς το σκοπό υλοποίησης του βέλτιστου συμφέροντος του τέκνου τους».