Αποκαλυπτικός ήταν ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών της Σχολής Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης Κώστας Συνολάκης στη συνέντευξη την οποία παραχώρησε στον ALPHA Radio 88,6 και στον Νίκο Χαζαρίδη, παρέθεσε όλο το πλαίσιο το οποίο ισχύει και που δυστυχώς δεν ακολουθείται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με αποτέλεσμα, ο νόμος που ισχύει από το 2014 και προβλέπει ότι οι δήμοι πρέπει να διαθέτουν σχέδια εκκένωσης, να καθίσταται κενό γράμμα…, με τραγικό παράδειγμα την πύρινη λαίλαπα που άφησε πίσω της δεκάδες νεκρούς στην Αττική.
Αυτό που γίνεται στο εξωτερικό είναι να ηχήσουν οι σειρήνες. Πρέπει να παίρνουν μέρος και οι πολίτες για να ξέρουν τι γίνεται
Με βάση την όποια εμπειρία έχει αποκτηθεί για τον τρόπο που λειτουργούν οι υπόλοιπες δυνάμεις στο εξωτερικό, τι μπορούμε να πούμε πως δεν πήγε καλά στην Αττική και πως πρέπει να λειτουργεί το σύστημα;
Ξεκινά μια μεγάλη πυρκαγιά σε μια περιοχή που έχει μεγάλη επικινδυνότητα. Αμέσως θα κοιτάξει η Πολιτική Προστασία τους χάρτες και θα δει αν υπάρχει χάρτης για το συγκεκριμένο σενάριο, δηλαδή πυρκαγιά με άνεμο που φυσάει πχ από δυτικά για ανθρώπους που δεν ξέρουν την περιοχή καλά. Μετά θα δούνε τον χάρτη εκκένωσης της περιοχής και πόσα λεπτά χρειάζονται για να εκκενωθεί η περιοχή.
Υπήρχε σχέδιο εκκένωσης στην Αττική;
Όχι, δεν υπήρχε κανένα σχέδιο. Έχουν αρχίσει να λένε ότι η Περιφερειάρχης έδωσε εντολή στον δήμαρχο, ο ίδιος λέει ότι δεν ενημερώθηκε όμως. Όταν παίρνεται μια απόφαση εκκένωσης, δεν επικοινωνούν με τηλέφωνα. Αυτό που γίνεται στο εξωτερικό είναι να ηχήσουν οι σειρήνες. Πρέπει να παίρνουν μέρος και οι πολίτες για να ξέρουν τι γίνεται. Η εντολή εκκένωσης μιας περιοχής δεν γίνεται με τα χαιρετίσματα, έτσι χάσαμε 80 ανθρώπους.
Οι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να πάρουν μέρος σ΄ αυτές τις ασκήσεις;
Οι περισσότεροι πολίτες με μεγάλη τους χαρά συμμετέχουν στις ασκήσεις Πολιτικής Προστασίας γιατί θέλουν να ξέρουν τις οδούς διαφυγής. Στη περίπτωση αυτή δεν υπήρχε τέτοια άσκηση. Όταν γίνεται ανακοίνωση για εκκένωση, δεν παίρνει ο ένας τηλέφωνο στον άλλον. Είναι προσβολή στη μνήμη των θυμάτων. Η εντολή εκκένωσης είναι κάτι πολύ δημόσιο. Βγαίνουμε στα Μέσα Ενημέρωσης και λέμε στον κόσμο ότι πρέπει να εκκενωθεί μια περιοχή, αλλιώς θα πεθάνετε. Έτσι γίνεται και δε χρειάζονται πολλά λόγια.
Εάν τελικά λειτουργούσαν διαφορετικά με σχέδιο εκκένωσης αυτό θα έπρεπε να συμβαίνει όταν αντελήφθησαν ότι υπήρχε σοβαρότατο πρόβλημα;
Δυστυχώς μια κοινή λογική δεν είναι καθόλου κοινή. Όλη αυτή η σύγχυση που υπάρχει, μας δείχνει πως όχι μόνο δεν υπήρχε προετοιμασία, αλλά ούτε καν μια ενημέρωση. Είναι περίεργο αυτό που συνέβη. Τελικά πώς ειδοποιήθηκαν για εκκενώσεις οι πολίτες; Όλοι ενημερώθηκαν μόνοι τους.
Σύμφωνα με τους νόμους της φύσης, ακούσαμε τα ακαταλόγιστα, ότι η πυρκαγιά πήδηξε στη θάλασσα. Αυτό δε γίνεται από πλευράς φυσικής
Εδώ και έναν χρόνο ακούμε πως η Πυροσβεστική Υπηρεσία εξοπλίστηκε με σύγχρονα μέσα και γνωρίζει τι πρέπει να γίνεται. Ξέρουμε αν αυτό το σύστημα λειτούργησε;
Δεν ξέρουμε αν λειτούργησε και πόσο καλά. Υπάρχουν πληροφορίες που λένε ότι δε λειτούργησε, αλλά δεν το γνωρίζω. Η πυρκαγιά κάποια στιγμή έσβησε. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία σε έναν μεγάλο βαθμό έκανε την δουλειά της. Η επιχείρηση πέτυχε, αλλά ο ασθενής πέθανε. Όλο το άλλο κομμάτι της προετοιμασίας είναι θέμα της Πολιτικής Προστασίας. Πώς όμως έγιναν οι εκκενώσεις; Υπήρχαν δρόμοι διαφυγής; Αν υπήρχε σχέδιο, θα ξέρανε οι άνθρωποι ποιόν δρόμο θα έπρεπε να ακολουθήσουν και οι δρόμοι θα έπρεπε να οριστούν από νωρίς.
Τι μπορούμε να πούμε, ως αντίλογο;
Σύμφωνα με τους νόμους της φύσης, ακούσαμε τα ακαταλόγιστα, ότι η πυρκαγιά πήδηξε στη θάλασσα. Αυτό δε γίνεται από πλευράς φυσικής. Σε ένα περιβάλλον όμως που όλοι φοβούνται ποιος θα πει ότι πήρε το σήμα κινδύνου εκείνη την ώρα και πολύ φοβάμαι πως αυτό θα λυθεί μόνο όταν επέμβει Εισαγγελέας για να εξετάσει πότε έγιναν τα τηλεφωνήματα.
Υπάρχουν πολλά μικρά ευέλικτα σχήματα που αναλαμβάνουν κομμάτι της επιχείρησης, όταν η φωτιά φτάσει σε συγκεκριμένες περιοχές. Αυτό συμβαίνει και στο εξωτερικό ή μόνο λίγα πρόσωπα έχουν ευθύνη για τις εντολές;
Αυτό που συμβαίνει στο εξωτερικό είναι πως υπάρχει μια κεντρική Πολιτική Προστασία που δίνει το σήμα, όταν υπάρχει μια μεγάλη καταστροφή. Στο επίπεδο του δήμου γίνεται η ανακοίνωση από τα Μέσα Ενημέρωσης, από σειρήνες κλπ. Αλλά γίνεται τη στιγμή που ακούς τη φωνή του δημάρχου που λέει από τα Μέσα Ενημέρωσης πως «θα κάνετε εκκένωση τώρα, αλλιώς θα πεθάνετε». Υπάρχει βέβαια και το ευέλικτο σχήμα. Στο σημείο της καταστροφής υπάρχουν ομάδες που ξέρουν από πριν τα επικίνδυνα σημεία με μεγάλης ηλικίας ανθρώπους, για να πάνε δυνάμεις για να τους σώσουν. Ή να πηγαίνουν εθελοντές στα σημεία που υπάρχουν ηλικιωμένοι ή άτομα με κινητικά προβλήματα και να τους μετακινούν με ασφάλεια.
Πιστεύετε ότι οι δημοσιογράφοι που είχαν την ευθύνη για τον συντονισμό του ρεπορτάζ είχαν κάποια συνεργασία με τα αρμόδια όργανα της πολιτείας;
Δεν μπορώ να απαντήσω στην ερώτηση αυτή, όμως σίγουρα η συμβολή και βοήθεια των δημοσιογράφων δε χρησιμοποιήθηκε. Πολλοί άνθρωποι βοηθήθηκαν από την ενημέρωση εύρεσης ατόμων. Ιδιώτες ειδοποίησαν το Λιμενικό Σώμα να πάει και να πάρει ανθρώπους από τη θάλασσα. Το τι έγινε θα φανεί στην πορεία. Κάποια στιγμή μπορεί να μας απαντήσει το Λιμενικό Σώμα το τι έγινε. Όλα αυτά δείχνουν ότι δε λειτουργήσαμε σωστά.
Τι έγινε προς την κατεύθυνση της προστασίας των πολιτών;
Δυστυχώς, δεν έγιναν πράγματα. Ας ελπίσουμε πως θα γυρίσουμε σελίδα και να καταλάβουν όλοι οι δήμοι πως τους χρειάζονται σχέδια εκκένωσης κατ΄ελάχιστον για να μην έχουμε παρεπόμενα.
Η πολιτεία πρέπει να βρει τρόπους να υποχρεώσει τους δήμους και τις Περιφέρειες να έχουν σχέδια έκτακτης ανάγκης και να κάνουν ασκήσεις
Τι θα έπρεπε από ‘δω και πέρα να γίνει από την ελληνική πολιτεία;
Θα έπρεπε να εφαρμόσει τους νόμους. Υπάρχει νομοθεσία του 2014 που προβλέπει ότι πρέπει οι δήμοι να έχουν σχέδια εκκένωσης. Είναι ένας νόμος που δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Από ‘κει και πέρα πρέπει η πολιτεία να βρει τρόπους να υποχρεώσει τους δήμους και τις Περιφέρειες να έχουν σχέδια έκτακτης ανάγκης και να κάνουν ασκήσεις.
Όταν τελειώσει αυτή η ιστορία, θα φτάσουμε σε μια περίοδο που δε θα είναι το θέμα στην επικαιρότητα. Αν βγει ένας δήμαρχος και ζητήσει να γίνει μια άσκηση, οι υπόλοιποι θα γελάσουν, λέγοντας πως τέτοιες κινήσεις είναι άσκοπες και γραφικές…
Το χειρότερο πράγμα σε αυτόν τον τομέα παγκοσμίως είναι ότι πιστεύουμε πως κάτι δε θα μας συμβεί ποτέ. Στατιστικά όμως σε πολλούς κάποια πράγματα συμβαίνουν. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα θα αυξάνονται τα φαινόμενα των πυρκαγιών λόγω της κλιματικής αλλαγής. Όλοι λοιπόν, θα έπρεπε να είναι προετοιμασμένοι…