Την επέτειο των 110 χρόνων από την ενσωμάτωση του Αμυγδαλεώνα στον εθνικό κορμό τίμησαν την Τρίτη 4 Ιουλίου οι φορείς και οι κάτοικοι του χωριού, κατά τη διάρκεια ειδικής εκδήλωσης του Δήμου Καβάλας, της Κοινότητας Αμυγδαλεώνα και της Ιεράς Μητροπόλεως Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου.
Στα γεγονότα που σημάδεψαν εκείνη την περίοδο αναφέρθηκε αναλυτικά ο ιστορικός ερευνητής, Κώστας Παπακοσμάς, παρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στεφάνου, του Δημάρχου Καβάλας, Θόδωρου Μουριάδη, του Αντιπεριφερειάρχη Καβάλας, Αλέξη Πολίτη, περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων και πλήθους κόσμου.
Ο κ. Παπακοσμάς σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «τον Ιούνιο του 1913 οι Βούλγαροι που είχαν καταλάβει την περιοχή από τον Οκτώβριο του 1912, αρχικά ως σύμμαχοι των Ελλήνων στον Βαλκανικό πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και στη συνέχεια αντιμέτωποι με τον Ελληνικό στρατό, μετέφεραν στον Αμυγδαλεώνα τους Έλληνες πρόκριτους που είχαν συλλάβει. Από το Μπαντέμ Τσιφλίκ, όπου διατηρούσαν ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις, τους οδήγησαν στη Δράμα και αμέσως μετά στη Βουλγαρία. Στις 4 Ιουλίου» πρόσθεσε ο κ. Παπακοσμάς «δυνάμεις ευζωνικών ταγμάτων της 8ης Μεραρχίας Πεζικού που είχαν φτάσει με πλοία στο λιμάνι της Καβάλας, πέρασαν στον Αμυγδαλεώνα, με κατεύθυνση το Δοξάτο και τη Δράμα. Στόχος του ήταν η κατάληψη αυτών των περιοχών, η εκκαθάριση τους από τις τακτικές δυνάμεις του Βουλγαρικού στρατού και η προστασία των ντόπιων πληθυσμών».
Θόδωρος Μουριάδης: Ξεκινήσαμε από τον Αμυγδαλεώνα και θα συνεχίσουμε την προσπάθεια φωτισμού όλων των σελίδων της Ιστορίας των κοινοτήτων μας
Στην τοποθέτηση του ο Δήμαρχος Καβάλας Θόδωρος Μουριάδης ανέφερε ότι: «πέρασαν 110 χρόνια, από τότε που ολόκληρη η περιοχή μας έγινε ένα με την μάνα Ελλάδα, απελευθερωμένη από τους ξένους ζυγούς, που την δυνάστευσαν για περισσότερα από 500 χρόνια. Τα όσα συνέβησαν στις 26 του Ιούνη του 1913, με το ευφυές στρατηγικό κόλπο του ναυάρχου Κουντουριώτη και την απελευθέρωση της πόλης της Καβάλας, είναι γνωστά και τα μνημονεύουμε κάθε χρόνο.
Υπάρχουν, όμως, και λεπτομέρειες της Ιστορίας, που, ως Δήμος Καβάλας, επιδιώκουμε να φανερωθούν και να βγουν στο φως της δημοσιότητας. Σαν σήμερα, 4 Ιουλίου του 1913, τον δρόμο προς την Δράμα τον περπατούσαν Έλληνες στρατιώτες, οι οποίοι εδραίωναν την ελληνική κυριαρχία στην περιοχή.
Λίγες μέρες νωρίτερα, οι Βούλγαροι, φοβούμενοι ότι θα δεχτούν επίθεση, έφυγαν άρον-άρον, παίρνοντας μαζί τους ως όμηρους τους πρόκριτους της περιοχής, τους οποίους, στην αρχή φυλάκισαν στο τότε Μπαντέμ Τσιφλίκ, κι ύστερα, υποχωρώντας τούς ταλαιπώρησαν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Το τότε τούρκικο τσιφλίκι, έγινε ελληνική κοινότητα με την εγκατάσταση στην περιοχή προσφύγων από τη Νικόπολη του Πόντου. Τότε ονομάστηκε Αμυγδαλεώνας, συνέχισε να είναι σταθμός στον δρόμο Καβάλας-Δράμας και πρόκοψε, ποτισμένος από τον ιδρώτα των Ποντίων που έδωσαν ζωή στον τόπο και τον άνθησαν.
Η αποψινή εκδήλωσή μας δίνει βήμα για πρώτη φορά στην ιστορία μιας κοινότητας του Δήμου για να αναδειχτεί και επίσης για να μνημονεύσουμε τους 30 πρόκριτους που απήχθησαν για να γίνουν ασπίδα άμυνας των κατακτητών.
Ξεκινήσαμε από τον Αμυγδαλεώνα και θα συνεχίσουμε την προσπάθεια φωτισμού όλων των σελίδων της Ιστορίας των κοινοτήτων μας, όσο κι αν αυτές οι σελίδες της επίσημης Ιστορίας είναι γραμμένες με μικρά γράμματα.
Για μας έχουν τεράστια σημασία,
επειδή δεν θέλουμε να ξεχνάμε που βρίσκονται οι πρώτες ρίζες μας, αλλά θέλουμε να θυμόμαστε και το πως ξαναρίζωσαν οι πρόγονοί μας σε τούτον τον τόπο, πώς μεγάλωσαν τα κλαδιά τους, πώς έκαναν καρπούς. Θέλω να ευχαριστήσω για την πρωτοβουλία της την Τοπική Κοινότητα του Αμυγδαλεώνα, τον πρόεδρο Δημήτρη Πουρσαϊτίδη, όπως και τον Κώστα Παπακοσμά, που θα μας αφηγηθεί σε λόγο την ιστορία του Αμυγδαλεώνα.
Πιστεύουμε ότι όποιος κατοικεί σε έναν τόπο πρέπει να γνωρίζει την ιστορία του γιατί μόνο έτσι μαθαίνει να τον σέβεται”.
Δημήτρης Πουρσαϊτίδης: Ο Αμυγδαλεώνας στο επίκεντρο των πολεμικών γεγονότων το καλοκαίρι του 1913
Από τη μεριά του ο πρόεδρος την Κοινότητας Αμυγδαλεώνα Δημήτρης Πουρσαϊτίδης ανέφερε ότι: «το καλοκαίρι του 1913 ο Αμυγδαλεώνας με τους λιγοστούς κατοίκους του, Χριστιανούς και Μουσουλμάνους, είναι στο επίκεντρο πολεμικών γεγονότων. Οι Βούλγαροι στρατοπεδεύουν εδώ, όπου κρατούν με τη βία ως ασπίδα, Έλληνες μεταξύ αυτών και ο Επίσκοπος Μυρέων Αθανάσιος. Η κατάληψη της Καβάλας οδηγεί τους κατακτητές σε φυγή. Τις πρώτες ημέρες του Ιούλη, τα στρατιωτικά τμήματα της 8ης Μεραρχίας περνούν με την ελληνική σημαία από τον Αμυγδαλεώνα και οι κάτοικοι του αναπνέουν τον αέρα της ελευθερίας».
Η εκδήλωση ξεκίνησε με την τέλεση Αρχιερατικού τρισάγιου από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στέφανο στη μνήμη του Επισκόπου Μυρέων Αθανασίου και των απαχθέντων Καβαλιωτών στη βουλγαρική κατοχή το 1913 και την ύψωση της ελληνικής σημαίας στη νέα πλατεία Αμυγδαλεώνα από το Δήμαρχο Καβάλας, Θόδωρο Μουριάδη και τον Πρόεδρο της Κοινότητας, Δημήτρη Πουρσαϊτίδη.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιελάμβανε ένα θεατρικό δρώμενο και παραδοσιακούς χορούς από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Αμυγδαλεώνα και την Κρητική Αδελφότητα Καβάλας.
