Με στόχο την καταμέτρηση, καταγραφή και τελικά την ανάδειξή τους ξεκίνησε μία μεγάλη προσπάθεια έρευνας για τις καπναποθήκες της Καβάλας η εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενη ερευνήτρια, Βασιλική Φραγκούδη. Η κ. Φραγκούδη μίλησε στον ALPHA Radio 88,6 για το city branding το οποίο ήταν η αφορμή για την ερευνητική της ενασχόληση με τις καπναποθήκες της πόλης μας, τις προτάσεις οι οποίες υπάρχουν για την αξιοποίηση και την επανάχρησή τους και τις επαφές τις οποίες ξεκίνησε ήδη στην Καβάλα για τον εν λόγω σκοπό.
Όσον αφορά την ερευνήτρια, το πρώτο της πτυχίο είναι από το Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ, από το οποίο έλαβε και τον πρώτο της μεταπτυχιακό τίτλο. Το δεύτερο μεταπτυχιακό αφορά την «Πολιτιστική Διαχείριση και Επικοινωνίας» από το Τμήμα Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Ολοκλήρωσε την πρακτική της στην έδρα της UNESCO με αντικείμενο τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς το 2019 και αυτήν τη στιγμή εργάζεται στο Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας.
Η συνέντευξη της Βίκυς Φραγκούδη
Η μέχρι τώρα βιβλιογραφία αναφέρει ότι υπήρχαν 161 καπναποθήκες στο σύνολο της αστικής δομής
Το πρώτο μου πτυχίο είναι από το ΑΠΘ και τη Σχολή θεάτρου, ένα πτυχίο από τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ και από το τμήμα Δημοσιογραφίας και το μεταπτυχιακό μου σχετίζεται με την πολιτιστική διαχείριση και την επικοινωνία της πολιτιστικής διαχείρισης. Αυτό που κάνουμε τώρα είναι ουσιαστικά μία πρακτική στην έδρα της Unesco που αφορά την διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς της, είναι κάτι που με ενδιαφέρει και ερευνητικά και από προσωπικό ενδιαφέρον. Γίνεται μία προσπάθεια καταγραφής των καπναποθηκών, οι πληροφορίες και η μέχρι τώρα βιβλιογραφία αναφέρουν ότι υπήρχαν 161 καπναποθήκες στο σύνολο της αστικής δομής. Λόγω της καραντίνας και της απαγόρευσης κυκλοφορίας, αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μία παύση της διαδικασίας, ωστόσο γίνεται μία προσπάθεια καταγραφής των καπναποθηκών.
Ο στόχος της έρευνας
Θεωρώ πως οι καπναποθήκες αποτελούν ένα μέρος της βιομηχανικής ιστορίας και κληρονομιάς της Καβάλας και είναι εξαιρετικά σημαντικές για το city branding της πόλης, δηλαδή για την δημιουργία μίας ταυτότητας και μίας επωνυμίας της πόλης, που θα δώσει το έναυσμα στους κατοίκους και τους επισκέπτες να γνωρίσουν περισσότερο και την πόλη την ίδια και να προσελκύσει στο μέλλον τουρίστες, αλλά γιατί όχι και άλλους μόνιμους κατοίκους. Ο στόχος της συγκεκριμένης έρευνας είναι να ενταχθούν οι καπναποθήκες έπειτα από αναστήλωση ή αναπαλαίωση στο δυναμικό της αστικής δομής και βέβαια να χρησιμοποιηθούν για δράσεις, ανάλογα με τον κτιριακό εξοπλισμό και το κέλυφος του κτιρίου, είτε μόνιμες, όπως μία επέκταση του μουσείου Καπνού, καθώς το μουσείο Καπνού είναι το μοναδικό στο είδος του στην Ευρώπη, είτε περιοδικές, όπως με την διοργάνωση φεστιβάλ, μουσικών ή θεατρικών δράσεων και δρώμενων, με κινηματογραφικές προβολές κτλ. Ουσιαστικά το πρόγραμμα περιλαμβάνει και μόνιμες εκθέσεις και περιοδικές ανάλογα με την εποχή.
Η δυνατότητα εμπορικής εκμετάλλευσης των καπναποθηκών
Για να είμαι ειλικρινής, εξ ιδίας πείρας, στην Θεσσαλονίκη έχουμε μια θεατρική ομάδα και το 2019 κάναμε μία παράσταση την οποία θέλαμε να μεταφέρουμε στην Καβάλα, ψάχναμε έναν τέτοιο χώρο, ένα art καφέ για να μπορέσουμε να φιλοξενήσουμε την παράσταση, αλλά δε βρήκαμε δυστυχώς κάτι τέτοιο, οπότε θεωρήσαμε πολύ χρήσιμη και ενδιαφέρουσα τη μετατροπή ενός κτίσματος με ένα τέτοιο τρόπο, στην ανάπτυξη μίας εμπορικής δραστηριότητας που να συνδυάζει τις τέχνες και την σημασία του χώρου.
Η επαφή με το Urban Kavala 2023
Θα ήθελα να κοινοποιηθεί στην Καβάλα όταν ολοκληρωθεί η έρευνα, έχω έρθει σε επαφή με το Urban Kavala 2023 μέχρι στιγμής, ο συγκεκριμένος φορέας σκοπεύει στην αναβάθμιση των περιοχών των καπναποθηκών μέχρι και το Σούγιολο, οπότε έχει γίνει μία επαφή με το φορέα αυτό για να τους ενημερώσω για την έρευνα που τρέχει και φυσικά θα ήθελα να την κοινοποιήσω και στους υπόλοιπους φορείς της Καβάλας.
Τα ερωτηματολόγια και οι ιδέες για επανάχρηση των καπναποθηκών
Τα ερωτηματολόγια που έχω συγκεντρώσει είναι περίπου 150, λόγω του μικρού ποσοστού, δε μπορώ να συλλέξω ακόμα αντικειμενικά κάποια ευρήματα για να μπορέσω να τα κοινοποιήσω τώρα. Ωστόσο, μπορώ να πω με ασφάλεια πως προκύπτουν πάρα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία σε σχέση με την επανάχρηση των καπναποθηκών, καθώς μέχρι στιγμής το μεγαλύτερο ποσοστό επιθυμεί την επανάχρηση των καπναποθηκών. Μάλιστα κάποιοι από τους ερωτηθέντες προτείνουν και κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες δράσεις, όπως η αναβίωση των επαγγελμάτων που αφορούσαν τον καπνό, η βιωματική αναπαράσταση της συλλογής και επεξεργασίας του καπνού και άλλων χαμένων επαγγελμάτων, κάτι που προσωπικά το θεωρώ εξαιρετικά ενδιαφέρον, τόσο για την οικονομία μας όσο και για την κοινωνία μας, γιατί οι παππούδες μας είχαν επαφή με την επεξεργασία και το εμπόριο του καπνού, άρα δεν είναι τόσο μακριά μας όσο νομίζουμε.