Μίμης Ανδρουλάκης: «Όταν ήμουν κρατούμενος στην ΕΣΑ Καβάλας…»

Η Καβάλα «περιέχεται» στο νέο του βιβλίο - Ποιος είναι ο «Σπύρος», ο Καβαλιώτης βασανιστής του Έλληνα συγγραφέα και πολιτικού

Αιρετικός, ιδιαίτερος και φιλοπερίεργος ως άνθρωπος και ως συγγραφέας, ο Μίμης Ανδρουλάκης αναζητάει πάντα τις κρυφές πτυχές της μεγάλης αφήγησης (αυτό που ονομάζουμε επίσημη Ιστορία) και τη δράση των προσώπων σ’ αυτές. Το μικρό ενσωματώνεται οργανικά στο μεγάλο.

Αυτήν τη φορά, στο νέο του βιβλίο «Αγάπη Μέδουσας» (εκδ. Πατάκη) βουτάει στο Κίνημα του Ναυτικού που αν είχε ευοδωθεί θα μπορούσε να είχε ρίξει τη χούντα.

Ο Μίμης Ανδρουλάκης μίλησε σχετικά στο andro.gr και τον δημοσιογράφο Διονύση Μαρίνο. Η συζήτηση περιλαμβάνει πολλές πτυχές εκείνης της περιόδου, την περίεργη φυσιογνωμία του Ιωαννίδη, την περίπτωση του Παπαδόπουλου, αλλά φτάνει ως το σήμερα.




Από τη συνέντευξη δεν θα μπορούσε να λείπει και η Καβάλα η οποία και «πρωταγωνιστεί» στο νέο βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη, αφού ο συγγραφέας θυμάται την εποχή που ήταν κρατούμενος στο εδώ παράρτημα της ΕΣΑ και αναφέρεται στην ιδιαίτερη «σχέση» που ανέπτυξε με τον βασανιστή του, έναν Καβαλιώτη ονόματι «Σπύρος».

Διαβάστε τα επίμαχα αποσπάσματα της συνέντευξης Ανδρουλάκη που αναφέρονται στην Καβάλα και τον «Σπύρο».

Το Κίνημα του Ναυτικού δεν είναι πολύ γνωστό. Ακόμη και σήμερα, έπειτα από τόσα χρόνια.
Το έζησα πολύ έντονα στο φαντασιακό μου. Ήμουν κρατούμενος στην ΕΣΑ Καβάλας. Δεν είχα πολλές πληροφορίες. Μάλιστα, ένας ΕΣΑτζής που τον είχα προσηλυτίσει, καλή του ώρα, ο Σπύρος, μου έλεγε κάποια πράγματα. Κι άρχισα να σκέφτομαι πώς θα μπορούσαμε να καταλάβουμε τη Μεραρχία στην Καβάλα και να πάμε στη Θεσσαλονίκη. Με συγκλόνισε το γεγονός. Ταυτόχρονα, είμαι πολύ παρατηρητικός, αλλά και η τύχη. Συνέχεια έπεφτα πάνω σ’ αυτό το γεγονός και σιγά-σιγά, πιο συγκροτημένα, άρχισα να το μελετώ. Έκανα το ντέτεκτιβ, τον ερευνητή, τον δημοσιογράφο, τον ιστορικό και στο τέλος, το πιο δύσκολο, έκανα τον ψυχαναλυτή αυτών των προσώπων. Κυρίως των δύο γυναικών του βιβλίου και του Ιωαννίδη. Πέρυσι το καλοκαίρι, από ένα εσωτερικό κάλεσμα, το έγραψα σαν… σφαίρα.

[…]

Η εικόνα που έχουμε για τον Ιωαννίδη και τους χουντικούς περιλαμβάνει, σίγουρα, και κάποια κλισέ. Τι από όλα αυτά είναι αλήθεια και τι κατασκευή;
Για τον Ιωαννίδη είχαμε μια παραπλανητική εικόνα. Δεν είναι τυχαία πρόσωπα οι χουντικοί. Ο Ιωαννίδης ήταν φοβικός. Υπήρξε περίοδος που κλείστηκε μέσα στο σπίτι του. Έπαθε μια αγοραφοβική κρίση. Εγώ δεν θέλησα να φτιάξω μια εναλλακτική εκδοχή του Ιωαννίδη. Μάλιστα, τότε, στα χρόνια μου, έλεγαν πως ήταν και ομοφυλόφιλος, κάτι που δεν ισχύει. Αντίθετα, ήταν μονογαμικός. Ούτε ήταν ο σαδιστής που έβλεπε από ένα ματάκι τα βασανιστήρια. Ο κρατούμενος δεν είναι αξιόπιστος μάρτυρας.

Φτιάχνει μύθους;
Ναι, ακριβώς. Πόσο εύκολο είναι να κατανοήσεις τον βασανιστή σου; Εγώ είχα την τύχη και το χρόνο, στην Καβάλα, να γνωρίσω καλά έναν βασανιστή μου, τον Σπύρο, που είπα και πιο πριν. Αυτός με αγάπησε τυφλά, φανατικά. Η φαντασία μου μού έλεγε πως η κοπέλα του τον απατούσε. Τον έβλεπα πως ήταν νευρικός όταν με χτυπούσε και του είπα κάποια στιγμή: «Την ώρα που δεν δέρνεις, μαλάκα ψηλέ, κάποιος μπάτσος πηδάει την κοπέλα σου». Με βάρεσε, βέβαια, αλλά μετά μου είπε την αλήθεια. Μου είπε πως εμείς οι Αριστεροί είχαμε το λέγειν και ρίχναμε γυναίκες εύκολα. Φτάσαμε στο σημείο να του γράφω ερωτική επιστολή για την κοπέλα του.

Σαν Συρανό ντε Μπερζεράκ, δηλαδή;
Ακριβώς. Τον στρατολόγησα τον ΕΣΑτζή. Μου έφεγγε με τον φακό κι εγώ έγραφα. Κάτι που απαγορευόταν φυσικά. Στη συνέχεια έμαθα πως τον έδιωξαν γιατί χτύπησε έναν συνταγματάρχη. Είναι ακόμη εν ζωή, δουλεύει στο αεροδρόμιο Κέρκυρας. Τον αγαπώ γιατί είχε τραγική πορεία στη ζωή του.

Τους συγχωρήσατε τους βασανιστές σας;
Τους συγχώρησα άμεσα. Είδα μια μέρα τον Αλέκο Παναγούλη και τον ρώτησα αν θα πάει στη δίκη των βασανιστών και μου απάντησε όχι. Θα πήγαινα να καταδικάσω ένα αγροτόπαιδο που έφαγε κι αυτό ξύλο για να γίνει ΕΣΑτζής και να τον στείλω στη φυλακή; Κατάλαβα το δράμα τους. Πρέπει να καταλάβουμε από πού προέρχονται και πώς ο Εμφύλιος τους επηρέασε. Αυτοί οι άνθρωποι πολέμησαν τότε. Τα παιδιά των αστών ζούσαν στο Παρίσι και στο Λονδίνο, έκαναν σπουδές. Αυτά τα φτωχόπαιδα πολέμησαν. Μετά ήρθε ο Ψυχρός Πόλεμος και οι μυστικές υπηρεσίες. Όλα αυτά έπαιξαν ρόλο στη διαμόρφωσή τους. Ο Παπαδόπουλος ήταν σε επιτροπή του Καραμανλή το 1958-59 για την καταπολέμηση του κομμουνιστικού κινδύνου. Δεν προέκυψαν τυχαία αυτά τα πρόσωπα. Εμάς μας φαίνονταν όλοι ίδιοι.