«Ανθολογία Όρθρου»: Μια ζωντανή έκφραση της βυζαντινής ψαλτικής παράδοσης στη Μεγάλη Λέσχη

Η μουσική έκδοση του Καβαλιώτη Πρωτοψάλτη, Σταύρου Σαραντίδη παρουσιάστηκε στην Καβάλα, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκε τρίωρο πρωινό διαδραστικό σεμινάριο

Τον περασμένο Οκτώβριο κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Απαρχή η «καλαίσθητη και σπουδαιότατη», όπως έχει ήδη χαρακτηριστεί, μουσική έκδοση «Ανθολογία Όρθρου» του Καβαλιώτη Πρωτοψάλτη, Σταύρου Σαραντίδη. Πρόκειται για έργο με πρωτότυπες μελοποιήσεις, που συναρμόζουν τις παραδοσιακές αρχές σύνθεσης με τη νεωτερική ψαλτική εμπειρία και πράξη.

Μετά από τις επιτυχημένες παρουσιάσεις της «Ανθολογίας Όρθρου» σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Αλεξανδρούπολη, το βράδυ του Σαββάτου 21 Δεκεμβρίου 2024 ο Καβαλιώτης Πρωτοψάλτης παρουσίασε το πόνημά του και στη γενέτειρα πόλη, την Καβάλα, στη Μεγάλη Λέσχη, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκε τρίωρο πρωινό διαδραστικό σεμινάριο το οποίο παρακολούθησαν ψάλτες και μουσικοί από Καβάλα, Δράμα και Ξάνθη.

Στη βραδινή παρουσίαση μίλησε ο Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου και Καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας π. Νεκτάριος Πάρης, ο οποίος στην εισήγησή του έκανε μια αναδρομή στους σημαντικότερους σταθμούς της σύνθεσης του Εκκλησιαστικού μέλους (Ι. Δαμασκηνό, Ι. Κουκουζέλη, Π. Μπερεκέτη, Π. Λαμπαδάριο κ.ά) και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των μελοποιήσεών τους φτάνοντας μέχρι τη σύγχρονη εποχή, με αναφορές στους Κ. Πρίγγο, Θρ. Στανίτσα, Αθ. Καραμάνη, Χρ. Θεοδοσόπουλο, Χαρ. Ταλιαδώρο αλλά και τον καβαλιώτη Πρωτοψάλτη και μελοποιό Χαρ. Παπανικολάου (τέλη 19ου-αρχές 20ου αιώνα).

Επισήμανε την ανάγκη ανανέωσης του ψαλτικού ρεπερτοριακού corpus με σεβασμό όμως στην παράδοση. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά (ανανέωση αλλά και σεβασμό στην παράδοση) διακρίνουν το συνθετικό έργο του Σαραντίδη, κατά τον π. Νεκτάριο, το οποίο είναι «ομόχυμο», κατά την προσφιλή έκφραση του Καθηγητή Γρηγόριο Στάθη, του δέντρου της βυζαντινής μελοποιίας.

Ακολούθησε σύντομη εισήγηση από τον συγγραφέα του βιβλίου, ο οποίος μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στις εμπειρίες και τα βιώματα της μουσικής-ψαλτικής του διαδρομής, τα οποία αποτυπώνονται και στο έργο του.

Την ημερίδα έκλεισε ο Ψαλτικός Χορός Καβάλας, που απέδωσε επιλεγμένα μέλη (ευλογητάρια, πολυελέους, αναβαθμούς, δοξολογίες κ.ά) από την Ανθολογία Όρθρου, υπό τη διεύθυνση του Σταύρου Σαραντίδη.

Το κοινό, ανάμεσα τους και ο Δήμαρχος Καβάλας, Θόδωρος Μουριάδης και ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Απόστολος Μουμτσάκης, συνεχάρη θερμά τον συγγραφέα-συνθέτη και του ευχήθηκε να έχει ευδόκιμη παρουσία και πορεία και στα άλλα είδη της εκκλησιαστικής βυζαντινής μελοποιίας.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Το νέο αυτό έργο, με τίτλο «Ανθολογία Όρθρου-Σταύρου Σαραντίδη» δεν είναι απλώς μια συλλογή εκκλησιαστικών ύμνων, αλλά μια ζωντανή έκφραση της βυζαντινής ψαλτικής παράδοσης.

Στις σελίδες του, ο Σταύρος Σαραντίδης μας παραδίδει πρωτότυπες μελοποιήσεις, προσεγγίζοντας τη βυζαντινή μουσική με δημιουργική ανανέωση. Οι συνθέσεις του διαπνέονται από σεβασμό στην παράδοση, ενώ ταυτόχρονα φέρουν μια φρέσκια ματιά, γεφυρώνοντας το παλαιό με το νέο.

Ιδανικό για ιεροψάλτες, μουσικούς, μελετητές και λάτρεις της βυζαντινής μουσικής, το βιβλίο αυτό προσφέρει ένα νέο ρεπερτόριο που εμπλουτίζει και ανανεώνει την εκκλησιαστική μουσική, προσφέροντας ώθηση στη μέχρι τώρα περιορισμένη παραγωγή νέων μελοποιήσεων.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Σταύρος Σαραντίδης γεννήθηκε στην Καβάλα το 1980. Είναι απόφοιτος του παιδαγωγικού τμήματος της Ανωτάτης Σχολής Μουσικής και Θεάτρου Αννοβέρου (Γερμανία) και κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στην Ορθόδοξη Εκκλησιαστική μουσική του παιδαγωγικού τμήματος της Ακαδημίας Μουσικής, Χορού και Εικαστικών Τεχνών Φιλιππούπολης (Βουλγαρία).

Έχει δημοσιεύσει επιστημονικά άρθρα σε συλλογικούς τόμους και περιοδικά, ενώ είναι τακτικός ομιλητής σε διεθνή μουσικά σεμινάρια, μουσικολογικά και παιδαγωγικά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει μελετήσει την Εκκλησιαστική μουσική δίπλα σε καταξιωμένους δασκάλους στη Γερμανία, στην Ελλάδα και στην Κωνσταντινούπολη, όπου υπηρέτησε στα Πατριαρχικά αναλόγια. Παράλληλα, έχει δώσει συναυλίες ως σολίστ του ακορντεόν, καθώς και με ποικίλα σύνολα μουσικής δωματίου στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έχει μελοποιήσει έργα Εκκλησιαστικής μουσικής και συμμετείχε σε δισκογραφικές παραγωγές.

Έχει εργαστεί στο Δημοτικό Ωδείο Καβάλας, στο Δημόσιο ΙΕΚ Καβάλας, ενώ από το 2008 εργάζεται ως καθηγητής μουσικής (ΠΕ79.01) στη Δημόσια Εκπαίδευση. Το διάστημα 2018-2020 συμμετείχε στην υλοποίηση προγράμματος του ΙΕΠ για την αναβάθμιση της Εκκλησιαστικής εκπαίδευσης ως συντάκτης του προγράμματος σπουδών και του οδηγού εκπαιδευτικού, ως επιμορφωτής και ως συγγραφέας του διδακτικού εγχειριδίου για το μάθημα της Μουσικής των Εκκλησιαστικών Λυκείων.