Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας «Βασίλης Βασιλικός» και η σχέση της με τα παιδιά

Η Βιβλιοθήκη μας, όπως και όλες οι βιβλιοθήκες προσπαθεί να δημιουργήσει όλες τις προϋποθέσεις έτσι ώστε να καλλιεργήσει στα παιδιά την αγάπη για το βιβλίο και το διάβασμα


 

Της Κατερίνας Κουμανίδου

 


Οι σύγχρονες Βιβλιοθήκες δεν περιορίζονται μόνο στο δανεισμό και τη φύλαξη των βιβλίων. Η πολυεπίπεδη λειτουργία τους τις καθιστά αναπόσπαστο κομμάτι της τοπικής κοινωνίας. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο με την εξέλιξη και την προσαρμογή τους στις ανάγκες και τις απαιτήσεις της  σύγχρονης εποχής.

Το έργο τους είναι πολυποίκιλο και επικεντρώνεται, κυρίως, στην καλλιέργεια της ανάγνωσης και της δημιουργίας από πολύ μικρή ηλικία.

Με μία γρήγορη διαδικτυακή αναζήτηση στις δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες της χώρας μπορεί κανείς, εύκολα, να διαπιστώσει τις πλούσιες δράσεις τους, που αφορούν όλες τις ηλικιακές ομάδες αλλά, κυρίως,  τα παιδιά.

Πώς όμως ένα παιδί, σε μία κοινωνία των κινητών, των τάμπλετ, των βιντεοπαιχνιδιών και γενικά του βομβαρδισμού των ηλεκτρονικών μέσων, θα οδηγηθεί στον χώρο της Βιβλιοθήκης;

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας, στην προσπάθεια προσέγγισης των λιλιπούτιων αναγνωστών της, τα τελευταία χρόνια, έκανε σημαντικά βήματα. Εκτός από τη λειτουργία των δύο παιδικών παραρτημάτων της, πρωταρχικό της μέλημα ήταν η δημιουργία ενός ειδικά διαμορφωμένου χώρου εντός της.  Για το λόγο αυτό, στον τρίτο όροφο του κτιρίου δημιουργήθηκε ένα ξεχωριστό τμήμα που είναι αποκλειστικά και μόνο για παιδιά.

Με την πρώτη ματιά οι μικροί μας αναγνώστες αντικρίζουν μια γωνιά ειδικά διακοσμημένη, που τους δημιουργεί οικειότητα. Αυτό είναι άλλωστε το ζητούμενο, να μπορούν να εμπλουτίσουν την καθημερινότητα και με τη φαντασία και το παιχνίδι,  να αισθάνονται τη βιβλιοθήκη σπίτι τους.

Είναι γνωστό πως το διάβασμα από μικρή ηλικία δίνει στο παιδί την δυνατότητα να αναπτύξει ικανότητες και δεξιότητες, διαπλάθοντας έναν υγιή χαρακτήρα και πλουτίζοντας τις γνώσεις του.

Η Βιβλιοθήκη μας, όπως και όλες οι βιβλιοθήκες προσπαθεί να δημιουργήσει όλες τις προϋποθέσεις έτσι ώστε να καλλιεργήσει στα παιδιά την αγάπη για το βιβλίο και το διάβασμα.

Αυτό επιτυγχάνεται με πολλούς τρόπους. Ενδεικτικά, θα αναφέρω ορισμένες από τις δράσεις που υλοποιήθηκαν τη χρονιά που μας πέρασε.

  • Είναι παρήγορο το γεγονός πως παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας και την καθιέρωση της ψηφιακής εικόνας, τα παιδιά ακόμη γοητεύονται από τη μαγεία της ανάγνωσης των παραμυθιών. Λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη γνωστών παιδαγωγών όπως του Τζιάνι Ροντάρι, της Μαρία Μοντεσσόρι και πολλών άλλων  που υποστηρίζουν πως το παραμύθι, χωρίς να αποτελεί μάθημα, αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο εκπαιδευτικό εργαλείο, καθώς το παιδί διασκεδάζει, αναπτύσσει τη φαντασία και τη δημιουργικότητά του,  αλλά αποκτά και ένα ευχάριστο κίνητρο να εξασκήσει τη γλωσσική του ικανότητα. Για το λόγο αυτό σε συνεργασία με την Ομάδα Μελέτης Διατήρησης και Διάδοσης του Λαϊκού Παραμυθιού και Παιχνιδιού «οι παραμυθάδες» πραγματοποιούμε κάθε χρόνο θεματικές αναγνώσεις Παραμυθιών. Το Χειμώνα του 2016,  θέμα των αφηγήσεων ήταν «οι ηθικές αξίες» όπως η φιλία, η αλήθεια, η πίστη-εμπιστοσύνη, ο αλτρουισμός κ.α. Φέτος το τρέχον πρόγραμμα των αναγνώσεων έχει ως θέμα: «Ο γύρος του κόσμου: Παραμύθια από τις 7 ηπείρους».  Η συμμετοχή των παιδιών ξεπέρασε κάθε προσδοκία, σε σημείο, που πολλές φορές ο χώρος του παιδικού τμήματος να μην   είναι αρκετός για να χωρέσουν όλα τα παιδιά. Οι αναγνώσεις πλαισιώνονται πάντα από  εικαστικά εργαστήρια, ανάλογα του θέματος κάτι που λατρεύουν τα παιδιά.
  • Μία ακόμη μέθοδος, που μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις της αγάπης για το βιβλίο στο παιδί και που υιοθετεί η δική μας βιβλιοθήκη, είτε από μόνη της είτε σε συνεργασία με άλλους φορείς, είναι η ανάλυση πολλών θεμάτων με διαδραστικό τρόπο. Με αφορμή πάντα την ανάγνωση ενός βιβλίου και  κάνοντας χρήση οπτικοακουστικού υλικού, παιχνιδιού και χειροτεχνίας, επιτυγχάνεται η βιωματική προσέγγιση των θεμάτων που πραγματεύεται το εκάστοτε βιβλίο. Είναι ένας απλός τρόπος ταυτόχρονης μάθησης διαμέσου της ψυχαγωγίας.

Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να γίνουν κοινωνοί πολλών θεμάτων σύγχρονου κοινωνικού προβληματισμού, καθώς επίσης  να έρθουν σε επαφή με το έργο πολλών συγγραφέων. Η αποταμίευση, η υγιεινή διατροφή, η ειρήνη, η ανακύκλωση, η διαχείριση συναισθημάτων, η ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο, η τηλεόραση και η Φρουτοπία του Ευγένιου Τριβιζά είναι ένα μικρό δείγμα των θεμάτων που αναλύθηκαν με διαδραστικό τρόπο,  καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2017.

  • Ένας ακόμη ρόλος των σύγχρονων βιβλιοθηκών είναι να δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία να εκφραστούν μέσω της φαντασίας τους. Ένας τέτοιος τρόπος έκφρασης είναι και το θέατρο, που είναι ιδιαίτερα αγαπητό στις μικρές ηλικίες. Στην Παιδική Βιβλιοθήκη του Αγίου Λουκά με το περίσσιο μεράκι μιας συναδέλφου ξεκίνησε η δημιουργία της πρώτης θεατρικής ομάδας αποτελούμενης από παιδιά ηλικίας τεσσάρων έως δέκα ετών. Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας μόνο συγκίνηση μπορεί να προκαλέσει. Οι μικροί ερασιτέχνες ηθοποιοί ξεδίπλωσαν τις υποκριτικές τους ικανότητες και δούλεψαν σκληρά για να πραγματοποιήσουν τρεις θεατρικές παραστάσεις. Τα κοστούμια και τα σκηνικά, όλα αυτοσχέδια, με τη συνδρομή των γονέων που συμμετέχουν ενεργά στις δράσεις των παιδιών τους.
  • Με το σύνθημα «Περάστε ουσιαστικό χρόνο με την οικογένειά σας και δώστε στα παιδιά όλα αυτά τα πολύτιμα που μόνο η οικογένεια μπορεί να προσφέρει» και με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της οικογένειας, συμμετείχαμε ως βιβλιοθήκη στο «Παιχνίδι Πόλης». Ένα παιχνίδι χαμένου θησαυρού, στο πλαίσιο του προγράμματος «Παίζω, Παίζεις Παίζουμε και μαθαίνουμε» του γραφείου σχολικών δραστηριοτήτων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
  • Κατά τη διάρκεια του χρόνου που μας πέρασε, οι μικροί μας αναγνώστες, μέσα από πολλές παρουσιάσεις βιβλίων, είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά πολλούς συγγραφείς και τα έργα τους. Μάλιστα, τα παιδιά των τριών τάξεων του  6ου Γυμνάσιου Καβάλας, με εμψυχώτρια τη φιλόλογο Αλεξάνδρα Γερακίνη και τη δική μας υποστήριξη, πραγματοποίησαν  την παρουσίαση των βιβλίων της βραβευμένης συγγραφέως εφηβικής λογοτεχνίας Ελένης Δικαίου. Η συγγραφέας έφυγε με τις καλύτερες εντυπώσεις από την πόλη μας  και τα παιδιά μέσα από τέτοιου είδους δράσεις, αποκομίζουν όλα τα οφέλη του διαβάσματος και μαθαίνουν ότι η ανάγνωση μπορεί να αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας.
  • Το 2017, η Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας γιόρτασε με ένα πρωτότυπο τρόπο την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου. Σε συνεργασία με το Νομικό Πρόσωπο «Δημοτική Κοινωνική Αλληλεγγύη – Προσχολική Αγωγή  Καβάλας» και τον Σύλλογο Εικαστικών Τεχνών και Φιλότεχνων Καβάλας «Art Attack», πραγματοποίησε ένα εορταστικό διήμερο στο Δημοτικό κήπο για τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης της πόλης μας. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και τα παραμύθια του, μέσα από μία έκθεση τρισδιάστατων βιβλίων, να παρακολουθήσουν αφηγήσεις και δραματοποιήσεις παραμυθιών και να φτιάξουν δικά τους παραμύθια . Καθ΄ όλη τη διάρκεια των εκδηλώσεων λειτούργησε στο χώρο του Δημοτικού Κήπου μία «Ανταλλακτική Βιβλιοθήκη». Φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείψουν και οι πάγκοι με εικαστικά εργαστήρια κατασκευής σελιδοδεικτών και ζωγραφικής. Το αποτέλεσμα του εορταστικού διημέρου ήταν αντάξιο όλων των προσδοκιών. Ο Δημοτικός Κήπος πλημύρισε από παιδιά, που δραπέτευσαν για λίγο από τη σχολική καθημερινότητα και  συμμετείχαν με κέφι και ενθουσιασμό στα δρώμενα.

Αξιοσημείωτο είναι, πως οι λιλιπούτιοι αναγνώστες είναι οι πιο θερμοί υποστηρικτές μας. Αυτό μας γεμίζει χαρά και αισιοδοξία, αλλά παράλληλα μας επιφορτίζει με την ευθύνη να φανούμε αντάξιοι των προσδοκιών τους κάθε χρόνο.

Το χαμόγελό τους, όμως είναι τόσο δυνατό, που μας πλημυρίζει με δύναμη, κουράγιο και αστείρευτη έμπνευση για να συνεχίσουμε να προσφέρουμε το καλύτερο γι’ αυτά. 

Η Κατερίνα Κουμανίδου είναι προϊσταμένη της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καβάλας «Βασίλης Βασιλικός»