Tου Μιχάλη Λυχούνα
Hσυζήτηση που ξεκίνησε για το λεγόμενο εμπορικό κέντρο στο λιμάνι, ένα μεγάλων διαστάσεων άχαρο κτίριο που θα επιβαρύνει αισθητικά το καλύτερο κομμάτι της πόλης, έβγαλε σε διάφορες πένες και τους εντολείς τους όχι μόνον το κακό γούστο στην επιφάνεια, αλλά και τις βαθιά αντιδημοκρατικές τους απόψεις. Απορούν γιατί να έχουν φυσικά πρόσωπα και φορείς άποψη για δράσεις και κατασκευές που θα επιβαρύνουν το ήδη κακό δομημένο περιβάλλον της πόλης.
Η Καβάλα είναι μια τυπική πανάσχημη νεοελληνική πόλη. Δρόμοι όπως η Φιλίππου ή η Φιλελλήνων (στο πάνω κομμάτι της) θα έπρεπε να είναι ντροπή και αιτία βαθύτατου αισθητικού πόνου, αν δεν είχε επέλθει ο αισθητικός μιθριδατισμός που επιτρέπει να ανεχόμαστε την ασχήμια και να τη θεωρούμε φυσιολογική σαν τα σκουπίδια στο δρόμο. Η Καβάλα όμως, βρίσκεται σε ένα φυσικό ανάγλυφο ιδιάζουσας ομορφιάς. Τις τελευταίες δεκαετίες διεξάγεται ανηλεής ο πόλεμος μεταξύ της νεοελληνικής κακογουστιάς και τσαπατσουλιάς και της φύσης. Η φύση αντιστέκεται, αλλά οι Νεοέλληνες είναι λαός με αντοχή και υπομονή. Θα καταστρέψουν πλήρως και την Καβάλα στο καλύτερο σημείο της, το παραλιακό μέτωπο και τη χερσόνησο της Παναγίας.
Το υπό συζήτηση κτίριο έχει να παίξει τον ρόλο του σε αυτό και δεν θα ζητήσουμε και την άδεια να έχουμε άποψη. Όπως άποψη έχουμε και σήμερα για κατασκευές τύπου Διοικητηρίου που κατέστρεψαν πριν από πέντε και δεκαετίες το θαλάσσιο μέτωπο της πόλης και το μολύνουν ακόμη. Τότε βέβαια ήταν δικτατορία και δεν υπήρχε ελευθερία του λόγου. Αυτό ονειρεύονται οι οικοδόμοι και οι εκπρόσωποί τους;
Το ζήτημα της κρίσης για την κατασκευή με τους κεραυνούς στα πλευρά και τα χρώματα που θα θυμίζουν Ιμαρέτ είναι υπαρκτή από τη στιγμή που κυκλοφόρησαν τα σχέδια. Το ενδιαφέρον σε αυτήν τη συγκυρία είναι να πληροφορηθούμε τη διοικητική πορεία του έργου από τις εισηγήσεις των τοπικών υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ (τότε 12η ΕΒΑ, ΙΗ΄ ΕΠΚΑ και Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων) μέχρι την κεντρική υπηρεσία και τις εγκρίσεις από σχετικά συλλογικά όργανα. Επίσης, θα πρέπει να μάθουμε γιατί καθυστέρησε τόσο η πιθανότητα για την κατασκευή του έργου. Περίμεναν κάποιοι τον κατάλληλο συνδυασμό ανθρώπων και καταστάσεων για να επιβάλλουν ένα τέτοιο κτίριο;
Η πραγματικότητα παραμένει μία. Κτίρια αυτού του μεγέθους και της μετριότατης αισθητικής τραυματίζουν τον κοινό χώρο και επιβάλλουν τη μετριότητά τους για δεκαετίες. Σε αντίθεση με γράφοντες και δημοσιολογούντες στα τοπικά ραδιόφωνα, και ο Αργύρης Μπακιρτζής και ο γράφων, αλλά και οι εκπρόσωποι των αρχιτεκτόνων έχουν περπατήσει και μεριμνήσει για το λιμάνι. Και το θαλάσσιο τείχος συντηρήθηκε με συμμετοχή μας, και ο μόλος επεκτάθηκε με επίβλεψη μηχανικών μελών του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων. Άλλοι δεν έχουν ούτε μια βόλτα στον χώρο!
Κάθε πόλη έχει τα ισχυρά της στοιχεία για να προβάλλει. Για την πόλη μας η ακτογραμμή και η χερσόνησος είναι τα μόνα που ξεκουράζουν το μάτι στην αστική ασχήμια που έχει συγκεντρώσει. Δυστυχώς, εκατόν δέκα χρόνια μετά την ενσωμάτωση στο Ελληνικό Κράτος δεν υπάρχει ένα δημόσιο ή ιδιωτικό κτίσμα που θα στεναχωρηθούμε αν καταστραφεί. Υπήρξαμε ανεπρόκοποι κληρονόμοι μιας μοναδικής θέσης και ξηροί και ανέπνευστοι δημιουργοί νέων σκηνικών. Η κατάπτωση αυτή δεν μπορεί να δικαιολογεί και άλλην υποχώρηση. Δεν χτίσαμε ούτε μιαν ωραία εκκλησία, ούτε ένα σχολείο-κόσμημα, ούτε δυο σπίτια για να απολαμβάνουμε έστω και από μακριά, παρά σακατεύουμε τη μια μετά την άλλη τις γειτονιές, από την Κηπούπολη και τον Άγιο Λουκά έως το έκτρωμα της ΔΕΠΟΣ. Κάποιοι μπορεί να μην ανατριχιάζουν όταν βλέπουν την αρχή και το τέλος της οδού Κολοκοτρώνη, αλλά το χάπι της κακογουστιάς δεν θα το καταπιούμε όλοι.
Η πρόταση για το λεγόμενο εμπορικό (αυτή ήταν η αδειοδότηση;) ήταν, είναι και θα είναι κακή και για τη δημόσια αισθητική και για τη χερσαία ζώνη του λιμανιού και για την πόλη όλη!
