Του Κίμωνα Παπαδόπουλου
ΣΣτις αρχές της οικονομικής κρίσης μια παρέα φίλων, συνεργατών, αποφασίσαμε να μείνουμε στον τόπο μας και να επενδύσουμε σ’ αυτόν. Εδώ είναι οι ζωές μας, οι άνθρωποί μας, το μέλλον μας. Φτιάξαμε αρχικά μια τεχνική ενεργειακή εταιρεία με την επωνυμία ΕΥΚΑΛΥΨΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΟΙΝΣΕΠ. Εργαστήκαμε συλλογικά, τα καταφέραμε και σήμερα συνεχίζουμε…
Εργαζόμαστε στον χώρο της ενέργειας, «κουβαλάμε» εμπειρίες, συνεχώς μαθαίνουμε νέες τεχνολογίες και δημιουργούμε με κάθε νέα ευκαιρία που ανοίγεται μπροστά μας.
«Ουδέν κακό αμιγές καλού και το αντίστροφο».
Ο άνθρωπος με την ανακάλυψη της φωτιάς έμαθε για την ενέργεια και έκρινε πως πρέπει να κάνει πόλεμο.
Στα σύγχρονα τελευταία 50 χρόνια, που λίγο-πολύ έχουμε ζήσει ή έχουμε όλοι μας ακούσει, έγιναν μεγάλες παγκόσμιες ενεργειακές κρίσεις και επέφεραν πολέμους και σημαντικές καταστροφές και ανατροπές.
Ανατροπές γεωπολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές όσο και τεχνολογικές.
Σήμερα ερχόμαστε αντιμέτωποι για άλλη μια φορά με το ίδιο πρόβλημα που εκτιμώ πως ήταν, είναι και θα είναι διαχρονικό και πάντα επίκαιρο.
Συνεπώς στο σχεδιασμό που καταθέτουμε θα πρέπει να δίνουμε λύσεις άμεσες, όπως οικονομική επιχορήγηση ανά λογαριασμό ρεύματος ή φυσικού αερίου, μείωση ειδικού τέλους καυσίμων, επιδότηση του ενεργειακού εκσυγχρονισμού ή της ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών κλπ.
Μεσοπρόθεσμες λύσεις με την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, αξιοποίηση εγχώριων ενεργειακών πόρων (π.χ. λιγνίτης), χρηματοδότηση έρευνας για εξεύρεση νέων πηγών ενέργειας (π.χ. υποθαλάσσια αποθέματα αερίου της μεσογείου κλπ.).
Σαφώς, υπάρχει ο εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός και φυσικά και το αναγκαίο νομικό πλαίσιο για την υλοποίηση των άνω.
Σήμερα, λοιπόν, στην εποχή της ενεργειακής κρίσης που κυρίως πλήττει τα Ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι βασικό πρόβλημα, η υπέρμετρη αύξηση της ηλεκτρικής ενέργειας και η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου.
Η χώρα μας έχει εξάρτηση από το Ρωσικό φυσικό αέριο που είναι η βασική πηγή εισόδου από την περιοχή του Προμαχώνα στα βόρεια της χώρας μας. Επίσης, στο νότο, στο νησί Ρεβυθούσα είναι η άλλη πηγή εισόδου υγροποιημένου φυσικού αερίου που έρχεται κυρίως από την Αλγερία στη χώρα μας.
Σε αυτό τομέα η χώρα σχεδιάζει δύο προτάσεις. Η μια, είναι η κατασκευή δεξαμενών υγροποιημένου φυσικού αερίου στα ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης και η άλλη είναι η μετατροπή των εγκαταστάσεων άντλησης πετρελαίου, στο Πρίνο θάσου, με την μετατροπή τους σε φυσικές δεξαμενές αποθήκευσης φυσικού αερίου.
Έργα που βρίσκονται σε αδειοδοτική εξέλιξη εδώ και πολλά-πολλά χρόνια.
Στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην ανάπτυξη και κατασκευή μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ είναι, κυρίως, ο κορεσμός των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και ο μεγάλος χρόνος αναμονής της σύνδεσης μιας μονάδας παραγωγής στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ.
Επίσης, η εύρεση κατάλληλης γης για την εγκατάσταση μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ παρουσιάζει, συνήθως προβλήματα χωροταξικά, περιβαλλοντικά, ιδιοκτησιακά, προβλήματα στη συνδεσιμότητα με το ηλεκτρικό δίκτυο. Πολλά από τα θέματα αυτά πρέπει να επιλυθούν, ώστε να φθάσει το ποθητό αποτέλεσμα της έγκρισης των όρων σύνδεσης για να αρχίσει η κατασκευή του έργου.
Τέλος, η έλλειψη συνεργατικής κουλτούρας και η αδυναμία σύστασης ενεργειακών κοινοτήτων με γνώμονα την παραγωγή ενέργειας για συμψηφισμό με την καταναλισκόμενη ενέργεια.
Αυτό στη χώρα μας μπορεί να υλοποιηθεί μέσα από την σύσταση ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ. Οι Ενεργειακές κοινότητες έχουν την δυνατότητα να προσφέρουν στα μέλη τους την υπηρεσία του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4513/2018. Γεγονός που μπορεί να δώσει μόνιμη λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις.
Συνεπώς χρειαζόμαστε μια πρόταση που να επιλύει ταυτόχρονα όλα τα προαναφερόμενα προβλήματα.
Ας ξεκινήσω να περιγράφω αναλύοντας τη σκέψη μου. Στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας στην Κοζάνη, την Πτολεμαΐδα όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη υπάρχουν οι υποδομές σε δίκτυα για να μπορούν να μεταφέρουν στην υπόλοιπη χώρα την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια.
Εκεί υπάρχουν εγκαταλειμμένες άγονες εκτάσεις όπου όλα αυτά τα χρόνια γινόταν η εξόρυξη του λιγνίτη και σε πολλές επίσης εκτάσεις εναποτέθηκε τέφρα προερχόμενη από την λειτουργία των μονάδων.
Οι εκτάσεις αυτές μπορούν να χαρακτηρισθούν ως επιχειρηματικό πάρκο εγκατάστασης μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ για ενεργειακές κοινότητες, όπου αποκλειστικά για τους χώρους αυτούς, να έχουν την δυνατότητα του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού σε όλη την χώρα χωρίς γεωγραφικό περιορισμό.
Συνεπώς, θα μπορεί να συνεχιστεί το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης χωρίς πρόβλημα. Οι εργαζόμενοι των λιγνιτικών μονάδων που θα κλείσουν θα απασχοληθούν στις νέες επιχειρήσεις. Τα υφιστάμενα δίκτυα θα αξιοποιηθούν. Κεφάλαια θα απορροφηθούν άμεσα για την υλοποίησή των έργων. Φυσικά άμεσα θα μπορούν πολίτες, δήμοι, ΟΤΑ α και β βαθμού, ΝΠΔΔ, επιχειρήσεις, καταναλωτές ενέργειας να επιλύσουν τα ενεργειακά τους προβλήματα ,είτε σχετίζονται με θέρμανση (απεξάρτηση από φυσικό αέριο), ηλεκτροκίνηση (απεξάρτηση από υγρά καύσιμα) ,είτε με την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για την κάλυψη οποιασδήποτε άλλης ανάγκης τους.
Σήμερα, χρειάζονται λύσεις που να μας προσφέρουν απεξάρτηση από εισαγόμενες πηγές ενέργειας, με αξιοποίηση των δικών μας φυσικών πόρων.
Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας καθώς και σε άλλες περιοχές έχοντας εγκαταστήσει μονάδες παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ θα πρέπει να προχωρήσουμε στην δημιουργία βιομηχανίας παραγωγής φωτοβολταικών στοιχείων, παραγωγής ανεμογεννητριών και άλλων τεχνολογιών. Είναι αναγκαίο να δημιουργήσουμε μονάδες ανακύκλωσης όλων αυτών των υλικών, διότι έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής στις εφαρμογές τους και κλίνοντας τον αειφόρο κύκλο θα πρέπει τα ανακυκλωμένα υλικά να είναι η πρώτη ύλη για την παραγωγή αυτών που αντικαθιστούμε.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να δημιουργούμε μονάδες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη τη χώρα, ώστε άμεσα, όταν τα φυσικά στοιχεία δεν μπορούν να μας προσφέρουν ενέργεια, να γίνεται χρήση της αποθηκευμένης.
Κλείνοντας, πιστεύω πως πριν ξεκινήσουμε την εξόρυξη υδρογονανθράκων από την μεσόγειο είναι σκόπιμο να δώσουμε μέγιστη προτεραιότητα στην αξιοποίηση των θαλάσσιων πάρκων παραγωγής ενέργειας από τον άνεμο, με ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγή υδρογόνου υλικού, που αποτελεί πρώτη ύλη όχι μόνο άμεσα για κίνηση αλλά και βασικό στοιχείο για την παραγωγή συνθετικού φυσικού αερίου (SNG).
Στην εποχή του αναθεωρητισμού και των ολιγαρχών είναι επικίνδυνο ακόμη και να μιλάς για παλάτια και πλούτη, άρχοντες.
Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός.
Ο Κίμων Παπαδόπουλος είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, μέλος της Διοίκησης του Επιμελητηρίου Καβάλας και Ειδικός Σύμβουλος της Περιφέρειας ΑΜ-Θ σε θέματα Περιβάλλοντος, Υποδομών και Μεταφορών