Του Λεωνίδα Γεωργόπουλου
Σήμερα ο ανθρώπινος πολιτισμός εξαρτάται, όσο ποτέ άλλοτε, από τη συνεχή και απρόσκοπτη ροή ενέργειας στις δομές που τον υποστηρίζουν (υγεία, μεταφορές, επικοινωνίες, οικονομία κ.λπ.). Μπορεί κάποιος εύκολα να φανταστεί τι θα συνέβαινε αν αύριο δεν υπήρχε επάρκεια σε ορυκτά καύσιμα και ιδιαίτερα σε ηλεκτρισμό. Ο ηλεκτρισμός αποτελεί την πλέον «ευγενική» μορφή ενέργειας, αφού αφενός η μεταφορά του είναι απλή, ασφαλής και οικονομική και αφετέρου μπορεί να μετατραπεί πολύ εύκολα σε όλες τις άλλες μορφές ενέργειας όπως κινητική, φωτεινή, θερμική κ.ά.
Ο πολιτισμός μας «εξ-ηλεκτρίζεται» καθημερινά με ταχύτατους ρυθμούς αφού οι λέβητες ορυκτών καυσίμων ή βιομάζας αντικαθίστανται από αντλίες θερμότητας, τα αυτοκίνητα γίνονται ηλεκτρικά και ταυτόχρονα κάθε είδους νέες ηλεκτρικές συσκευές μπαίνουν στη ζωή μας.
Σήμερα τα ορυκτά και πυρηνικά καύσιμα, κατά μεγάλο μέρος, χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Αυτή η άρρηκτη αλληλεξάρτηση του ηλεκτρισμού με τα παραπάνω καύσιμα είναι προφανές ότι οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή του πλανήτη και άρα του ανθρώπινου πολιτισμού.
Κατά την άποψή μου, δεν διαφαίνεται άμεση λύση στο παραπάνω πρόβλημα το οποίο, εκτός από την τεχνική του διάσταση, εμπεριέχει και τις πλέον περίπλοκες, την οικονομική και τη γεωπολιτική.
Ελπίδα όμως υπάρχει και αυτή εδράζεται στην επέκταση της χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, ιδιωτική ή επαγγελματική.
Στις αρχές της τρίτης χιλιετίας υπήρξε μια στροφή, σε παγκόσμιο επίπεδο, προς τη χρήση των ΑΠΕ ως υπολογίσιμο πια τρόπο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα. Η ανάπτυξη των ΑΠΕ και ιδιαίτερα των φωτοβολταϊκών (ΦΒ) υπήρξε αλματώδης ακόμη και σε χώρες που δεν είναι προικισμένες με ιδιαίτερο ηλιακό δυναμικό (Γερμανία, Ολλανδία κ.α.). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εκθετική αύξηση της ζήτησης ΦΒ, η οποία οδήγησε στην εξέλιξη της τεχνολογίας τους, καθιστώντας τα εξαιρετικά αποδοτικά, ανθεκτικά και, κυρίως, πολύ φθηνά. Ενδεικτικά αναφέρω πως το κόστος μιας οικιακής εγκατάστασης ισχύος 10kWp κόστιζε στην χώρα μας το 2009 περίπου 40.000€ ενώ, η ίδια εγκατάσταση σήμερα κοστίζει περίπου 15.000€! Μείωση δηλαδή του κόστους κατά 25.000€ σε 14 χρόνια ή 1.700€ τον χρόνο, κάτι που αναλογεί σε μέση μείωση 4,5% ανά έτος! Νομίζω πως δεν υπάρχει τέτοια αναλογία μείωσης κόστους για οποιοδήποτε άλλο «προϊόν» στην ανθρώπινη ιστορία!
Το δραματικά μειωμένο κόστος των φωτοβολταϊκών σε συνδυασμό με την ελάχιστη ανάγκη, και άρα κόστος συντήρησης, η μεγάλη διάρκεια ζωής και το δωρεάν καθημερινά παρεχόμενο «καύσιμο», ο ήλιος δηλαδή, οδήγησαν στο γεγονός ότι η φθηνότερη kWh ηλεκτρικής ενέργειας να παράγεται σήμερα από τα ΦΒ. Αυτό εξηγεί, για τους αδαείς, την προσπάθεια όλων των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας να εισάγουν στο portfolio τους όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποσότητα ενέργειας από ΦΒ, αφού αυτό αυξάνει τα κέρδη τους. Στο σημείο αυτό σημειώστε ότι το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας (όπως και σε άλλες χώρες) είναι «συνδεδεμένο» με το κόστος του φυσικού αερίου και θα καταλάβετε από πού προέρχονται τα λεγόμενα «υπερκέρδη» που τόσο μας απασχόλησαν το προηγούμενο διάστημα!
Σαφώς, στο πεδίο της παραγωγής ενέργειας από φωτοβολταϊκά μάχονται εταιρίες κολοσσοί (κυρίως πετρελαϊκές εταιρίες, πόσο ειρωνικό τάχα!) σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο για τους λόγους που αναφέραμε πιο πάνω, εκπροσωπώντας ιλιγγιώδη οικονομικά συμφέρονται και διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ηγετική θέση τους τον τομέα της ενέργειας και άρα τον έλεγχο των «κέντρων λήψης αποφάσεων».
Όμως ο ήλιος βγαίνει για όλους και παντού και αυτό, δυστυχώς γι’ αυτούς, δεν είναι κάτι που μπορούν να ελέγξουν, αν και πολύ θα το ήθελαν!
Ο οικογενειακός αλλά και ο επαγγελματικός οικονομικός προϋπολογισμός όλων μας εξαρτάται σημαντικότατα πια από το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και άρα η δυνατότητα παραγωγής του συνόλου ή μέρους αυτής με δικά μας μέσα αποτελεί πλέον ανάγκη και υποχρέωση. Η εγκατάσταση ενός ΦΒ συστήματος στο σπίτι μας ή την επιχείρησή μας είναι σήμερα ο καλύτερος τρόπος να ανταπεξέλθουμε σε αυτή την ανάγκη.
Στη χώρα μας τα τελευταία 3-4 χρόνια, με σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις, έχουν απλοποιηθεί σημαντικά οι αδειοδοτικές διαδικασίες εγκατάστασης ΦΒ κάθε είδους και ιδιαίτερα εγκαταστάσεων που αφορούν στην ιδιοκατανάλωση. Έτσι, σήμερα υπάρχει δυνατότητα για τον καθένα μας να εγκαταστήσει ΦΒ σύστημα στο σπίτι ή την επιχείρησή του με σκοπό τη μερική ή ολική κάλυψη των αναγκών του σε ηλεκτρική ενέργεια, με διάφορους τρόπους, όπως:
- Ενεργειακός Συμψηφισμός (NetMetering) με ή χωρίς μπαταρίες
- Μηδενικής έγχυσης (ZeroFeedIn) με ή χωρίς μπαταρίες
Πολύ πρόσφατα, με νόμο που δημοσιεύτηκε στις 2 Μαΐου 2023 ανακοινώθηκε πρόγραμμα επιδότησης ΦΒ συστημάτων (όπως τα πιο πάνω αναφερόμενα) με μπαταρίες ισχύος μέχρι 10,8kWp. Το πρόγραμμα αυτό προβλέπει την επιδότηση των μπαταριών από 90-100%! Η πρόβλεψη είναι ότι με την εφαρμογή του προγράμματος θα εγκατασταθούν έως τα μέσα του 2024 πάνω από 200 MW μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων και περίπου 30.000 οικιακές μπαταρίες. Επιπλέον, έχει διασφαλιστεί από τη νομοθεσία χωρητικότητα δικτύου ίση με 2 GW για τα παραπάνω «μικρά» ΦΒ συστήματα!
Η διάδοση των οικιακών φωτοβολταϊκών εντός του πολεοδομικού ιστού, εκτός του οικονομικού οφέλους των ιδιοκτητών τους, έχει σημαντικότατα περιβαλλοντικά αλλά και τεχνικής φύσεως πλεονεκτήματα (ιδιαίτερα με τη χρήση μπαταριών) που προκύπτουν από το γεγονός ότι η ενέργεια παράγεται ακριβώς στο σημείο όπου καταναλώνεται και άρα δεν χρειάζεται η μεταφορά της (κατανεμημένη παραγωγή ενέργειας)!
Ως Κατανεμημένη Παραγωγή ορίζεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας εντός των δικτύων διανομής ή στην πλευρά του πελάτη του δικτύου. Σε ορισμένες χώρες η Κατανεμημένη Παραγωγή καλύπτει ένα σημαντικό ποσοστό της τροφοδοσίας (π.χ. Ολλανδία το 60%), στην Ελλάδα αυτό το τμήμα καλύπτει περίπου το 15%. Υπάρχει λοιπόν πολύς δρόμος να διανύσουμε, όμως αυτή τη φορά είμαστε στην σωστή κατεύθυνση.
Για πρώτη φορά στην ιστορία των ΦΒ στην Ελλάδα υπάρχει τόσο ξεκάθαρη, βιώσιμη και έντιμη στόχευση στη διάδοση των ΦΒ στα νοικοκυριά! Σημειώστε ότι ένα οικιακό ΦΒ σύστημα έχει σήμερα χρόνο απόσβεσης από 3 έως 5 χρόνια, χωρίς να λάβουμε υπόψη τυχόν επιδότηση. Πρόκειται δηλαδή για μια εξαιρετικά αποδοτική επένδυση.
Κλείνοντας, επιτρέψτε μου να σας παροτρύνω να φανταστείτε την παρακάτω «αιρετική» και άκρως καταδικαστέα περιβαλλοντικά εικόνα!
Φανταστείτε λοιπόν πως αύριο το πρωί ξυπνάτε και διαπιστώνετε ότι έξω στην αυλή σας βρέχει. Βρέχει μεγάλες λαμπερές σταγόνες πετρέλαιο! Νομίζω πως η πρώτη σκέψη σας θα ήταν να συλλέξετε τη δωρεάν αυτή πολύτιμη και ακριβή ενέργεια με κάθε μέσο (λεκάνες, κουβάδες, κατσαρόλες κ.λπ.).
Ε, λοιπόν αυτή η βροχή ενέργειας, και μάλιστα καθαρής, συμβαίνει κάθε μέρα, ιδιαίτερα στην ευλογημένη πατρίδα μας. Ο ήλιος φροντίζει γι’ αυτό αφού, με απαράμιλλή συνέπεια ανατέλλει και δύει κάθε μέρα και θα συνεχίσει να το κάνει για πολλά εκατομμύρια χρόνια ακόμη!
Η ελπίδα και η ζωή είναι συνυφασμένη με τον ήλιο.
Επενδύστε στην Ελπίδα και τη Ζωή· ΣΥΝΔΕΘΕΙΤΕ ΜΕ ΤΟΝ ΗΛΙΟ!
O Λεωνίδας Γεωργόπουλος είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός MsC, ιδρυτής της ENFOS Solar