Ένας εντυπωσιακός σχηματισμός νεφών σχηματίστηκε στον ουρανό της Καβάλας το απόγευμα της Τρίτης 7 Απριλίου 2020. Πρόκειται για το λεγόμενο φακοειδές νέφος, το οποίο είναι μεν εντυπωσιακό, αλλά όχι σπάνιο και σχηματίζει κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες υγρασίας και αέρα.
Τι είναι τα φακοειδή νέφη
Όπως γράφει ο Μαθηματικός Μετεωρολόγος της ΕΜΥ, Θοδωρής Ν. Κολυδάς, τo φακοειδές σύννεφο είναι ένα στατικό με σχήμα φακού νέφος που σχηματίζεται συνήθως σε μεγάλο ύψος, συνήθως ευθυγραμμισμένο κάθετα στην κατεύθυνση του ανέμου. Χωρίζεται σε κατηγορίες ανάλογα με το ύψος σε φακοειδείς στάσιμους υψισωρείτες (ACSL), φακοειδείς στάσιμους στρωματοσωρείτες (SCSL) και φακοειδείς στάσιμους θύσανους (CCSL).
Όταν σταθερός υγρός αέρας περνάει πάνω από ένα βουνό ή οροσειρά, μια σειρά από στάσιμα κύματα μπορεί να δημιουργηθούν στη μεριά του κατωφερή αέρα. Εάν η θερμοκρασία στην κορυφή των κυμάτων πέσει κοντά ή κάτω από την θερμοκρασία δρόσου, η υγρασία του αέρα συμπυκνώνεται και δημιουργούνται φακοειδή σύννεφα. Καθώς ο αέρας κινείται ξανά μέσα στο κύμα, το σύννεφο εξατμίζεται. Κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες μια μακριά σειρά μπορεί να σχηματιστεί στις κορυφές συνεχόμενων κυμάτων δημιουργώντας έναν σχηματισμό γνωστό ως σύννεφο-κύμα (wave cloud). Αυτό τo σύστημα δημιουργεί έντονη κάθετη κίνηση αέρα και έτσι αρκετό νερό μπορεί να συμπυκνωθεί και να σχηματιστεί υετός. Κάποιες φορές παρατηρείται ιριδισμός στις άκρες του σύννεφου.
Σημειώνεται ότι οι πιλότοι μηχανοκίνητων αεροσκαφών τείνουν να αποφεύγουν αυτά τα σύννεφα, εξαιτίας των αναταράξεων που τα συνοδεύουν. Όμως οι πιλότοι ανεμόπτερων τα ψάχνουν ενεργά, διότι είναι εύκολο να εντοπιστεί η μάζα του θερμού αέρα από τον προσανατολισμό του σύννεφου. Αυτό το είδος «βοήθειας” είναι συνήθως ομαλό και δυνατό και αυτό βοηθά τα ανεμόπτερα να φτάνουν σε αξιοσημείωτα ύψη και αποστάσεις. Το σημερινό ρεκόρ για απόσταση (πάνω από 3.000 km) και υψόμετρο (15.460 m) πραγματοποιήθηκε με αυτόν το τρόπο.