Αισθητή έχει κάνει, τις τελευταίες ημέρες, την παρουσία της μια αρκούδα στον Δήμο Παγγαίου, κάτι το οποίο έγινε και στο παρελθόν με ίχνη του ζώου στο βουνό (διαβάστε εδώ), αλλά και πρόσφατα στους Αντιφιλίππους, σύμφωνα με αναφορές των κατοίκων του (διαβάστε εδώ).
Οι αρμόδιες υπηρεσίες είναι ενήμερες και παρακολουθούν την πορεία και τη συμπεριφορά του ζώου με συσσώρευση πληροφοριών.
Όπως αναφέρει ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης, σύμφωνα με μαρτυρίες των κατοίκων, αρκούδες υπήρχαν στο Παγγαίο μέχρι το 1960, αλλά εξαφανίστηκαν τα επόμενα έτη, μέχρι τις 02/03/2020 που είχαμε τα πρώτα ίχνη αρκούδας στην περιοχή. Τελευταία εμφάνισή της καταγράφηκε στις 29/05/2021, κοντά στο χωριό Παλαιοχώρι.
Η παρουσία του ζώου στον ορεινό όγκο του Παγγαίου για 2ο συνεχόμενο έτος υποδεικνύει πως η εξάπλωση του είδους διευρύνεται σε περιοχές που μέχρι πρότινος έλειπε αφήνοντας ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για την εξέλιξή του.
Καθώς το Παγγαίο είναι ένα βουνό με πολλά χωριά στους πρόποδές του και έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα που δεν έχει προσαρμοστεί στην παρουσία του άγριου ζώου, είναι σημαντικό να υπάρξει η κατάλληλη ενημέρωση για μια ασφαλή συνύπαρξη.
Οδηγίες από τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης
Η συνάντηση με ένα άγριο ζώο και ειδικά με μια αρκούδα είναι μια αξέχαστη εμπειρία, αλλά πρέπει να αντιμετωπιστεί με ιδιαίτερη προσοχή. Όσο μεγάλη και αν είναι η παρόρμηση της οπτικοακουστικής αποτύπωσης μιας τέτοιας συνάντησης, η προσωπική ασφάλεια του ανθρώπου και η ασφάλεια του ζώου πρέπει να μπουν σε προτεραιότητα.
Για τον λόγο αυτό συστήνεται σε πεζοπόρους ή και επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον ορεινό όγκο της περιοχής και στους κατοίκους των χωριών αν βρεθούν σε τέτοια περίπτωση να απομακρυνθούν με ψυχραιμία.
Γενικότεροι κανόνες που θα βοηθήσουν τη συνύπαρξή μας με τον «ευγενικό γίγαντα»
Πιο συγκεκριμένα, όταν βρεθούμε μπροστά σε μια αρκούδα οπισθοχωρούμε σταδιακά χωρίς να τρέξουμε αφήνοντας χώρο διαφυγής για το ζώο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας μας φροντίζουμε να κάνουμε συνεχώς θόρυβο. Εάν έχουμε συντροφιά τον σκύλο μας τον δένουμε για να μη κινδυνεύσει κυνηγώντας την αρκούδα. Βασικό είναι να επικοινωνήσουμε με τις αρμόδιες υπηρεσίες για καταγραφή της παρουσίας της αρκούδας στην περιοχή.
Οτιδήποτε μπορεί να αποτελέσει τροφική πηγή για την αρκούδα θα πρέπει να διαχειριστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αποτελέσει πόλο έλξης του ζώου.
Έτσι, προτείνεται:
- η συγκομιδή των καρποφόρων δέντρων κοντά σε οικισμούς, σε κοινόχρηστους χώρους ή εντός αυλών να γίνεται άμεσα
- οι Δήμοι και ιδιαίτερα τα χωριά που είναι κοντά στους πρόποδες του όρους, να συλλέγουν άμεσα τα απορρίμματα από τους εξωτερικούς χώρους (πλατείες, κάδους) και οι ιδιώτες να μην αφήνουν εκτεθειμένα απορρίμματα στις αυλές των σπιτιών τους
Οι επαγγελματίες μελισσοκόμοι και κτηνοτρόφοι καλούνται να δώσουν ιδιαίτερη σημασία στην προστασία του ζωικού τους κεφαλαίου:
- με την προμήθεια και χρήση ηλεκτροφόρων περιφράξεων και ειδικών αποτρεπτικών ακουστικών και οπτικών μηχανικών μέσων (solarradio, crittergitter, foxlight), λύσεις που χαρακτηρίζονται άμεσες και αποτελεσματικές
Οι κτηνοτρόφοι ιδιαίτερα να προστατεύσουν το κοπάδι τους:
- με τον κατάλληλο αριθμό Σκύλων Φύλαξης Κοπαδιού και ιδιαίτερα με σκυλιά από κατάλληλη φυλή και από γεννήτορες με την καλύτερη δυνατή συμπεριφορά στη φύλαξη κοπαδιών. Το μέτρο αυτό είναι χρονοβόρο και απαιτητικό, αλλά κρίνεται επάξια αποτελεσματικό
- τα ζώα να συγκεντρώνονται τη νύκτα και να σταυλίζονται σε προστατευμένο χώρο. Στις μη μόνιμες εγκαταστάσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί ημι-μόνιμη ηλεκτροφόρα περίφραξη ενώ κατά τη βόσκηση τα ζώα να είναι όσο το δυνατό συγκεντρωμένα
- να γίνεται διαχείριση των νεκρών ζωικών υπολειμμάτων άμεσα και να μην αφήνονται εκτεθειμένα
Ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης ήδη εφαρμόζει πρόγραμμα παραχώρησης ηλεκτροφόρων περιφράξεων σε επαγγελματίες που έχουν υποστεί κρούσμα από αρκούδα και πρόγραμμα διανομής Σκύλων Φύλαξης Κοπαδιού, στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης. Τα προγράμματα αυτά σύντομα θα εφαρμοστούν και στις όμορες του ΕΠΟΡ περιοχές του δικτύου Natura 2000 που βρίσκονται στην αρμοδιότητά του, όπως το όρος Παγγαίο (GR1150005 και GR1150011).
Σε περίπτωση συνάντησης με το ίδιο το ζώο ή καταγραφής οποιαδήποτε βιοδηλωτικής του ένδειξης (ίχνη, κόπρανα, ζημιές) παρακαλούμε να ειδοποιήσετε άμεσα το Δασαρχείο Καβάλας ή τον Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης. Ειδικά σε περίπτωση ζημιάς οι επαγγελματίες επικοινωνήστε με τον ΕΛΓΑ Καβάλας ή τον αντίστοιχο τοπικό ανταποκριτή.
Τηλέφωνα επικοινωνίας:
- Δασαρχείο Καβάλας: Τηλ. 2313 309940
- Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης: τηλ.: 25240 21030, 25240 22231, 6955 963936 (Γρηγοριάδου Ελπίδα, Βιολόγος ΦΔΟΡ)
*Φωτογραφία: Παράσχος Τασιούδης