Μνήμη του Ολοκαυτώματος: ένα ατομικό και συλλογικό χρέος για τον καθένα από εμάς

Η Εφημερίδα Καθημερινή γράφει για τη σημαντική έκθεση «SHOAH» που φιλοξενεί στην Καβάλα το Ερευνητικό Κέντρο ΜΟΗΑ σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας


Της Μαργαρίτας Πουρνάρα

Σήμερα είναι η Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος. Στις 27 Ιανουαρίου 1945, τα συμμαχικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το Αουσβιτς, αποκαλύπτοντας το χειρότερο έγκλημα της ναζιστικής θηριωδίας. Ο συγγραφέας Ελι Βιζέλ, που έζησε την κόλαση εκεί, έλεγε ότι αν ξεχάσουμε το Shoah είναι σαν να δολοφονούμε μία ακόμα φορά τα εκατομμύρια ανθρώπων που έχασαν άδικα τη ζωή τους. Το χρέος της μνήμης είναι αδιαπραγμάτευτο, αλλά ο τρόπος που θυμόμαστε κάτι αλλάζει κάθε εποχή, απαιτεί νοηματοδότηση από εμάς τους ίδιους.

Πώς πρέπει λοιπόν να αναφερόμαστε σήμερα στη μεγαλύτερη γενοκτονία του 20ού αιώνα; Πώς πρέπει να τη διδάσκουμε στα παιδιά μας; Το Yad Vashem, το μουσείο που φτιάχτηκε στην Ιερουσαλήμ τη δεκαετία του 1950 και αποτελεί την κιβωτό για την ιστορία του Ολοκαυτώματος, ασχολείται εντατικά με τα ερωτήματα αυτά, καθώς οι επιζήσαντες φεύγουν σταδιακά από τη ζωή.

Σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει κανένας ζωντανός να μας διηγηθεί από πρώτο χέρι την ανθρώπινη κτηνωδία που βίωσαν εκατομμύρια εκτοπισμένοι.

Μέρος της έκθεσης που φιλοξενείται στο σπίτι του Μοχάμεντ Αλι.

Το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας, που έχει πρωτοστατήσει στην ευαισθητοποίηση, στην εκπαίδευση, στην καταγραφή των εβραϊκών κοινοτήτων, μας προτείνει φέτος να συμμετάσχουμε στην ημέρα μνήμης με έναν ξεχωριστό τρόπο, παίρνοντας μέρος στην πρωτοβουλία IRemember Wall του Yad Vashem. Κάνοντας εγγραφή στον διαδικτυακό αυτό τοίχο, το όνομά μας θα αντιστοιχιστεί τυχαία με το όνομα ενός θύματος του Ολοκαυτώματος από την Κεντρική Βάση Δεδομένων Θυμάτων με 4,8 εκατομμύρια ανθρώπους. Τα δύο ονόματα θα εμφανίζονται μαζί συμβολικά, σαν να κρατάμε το χέρι ενός άνδρα, μιας γυναίκας ή ενός παιδιού που δολοφονήθηκε. Το δικό μου όνομα βγήκε μαζί με εκείνο του Ζακ Λεβί, Γερμανοεβραίου γεννημένου το 1912. Στην Ελλάδα υπάρχουν ολόκληρες εβραϊκές κοινότητες που σβήστηκαν από τον χάρτη. Στην Καβάλα, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα μνήμης, το Ερευνητικό Κέντρο ΜΟΗΑ παρουσιάζει στο Μουσείο Μοχάμετ Αλι την έκθεση «SHOAH – How was it Humanly possible?» του Yad Vashem, με ιστορικά ντοκουμέντα.

Στην οικογένεια του τελευταίου Εβραίου της Καβάλας Σαμπετάι Τσιμίνο, είναι αφιερωμένη η εγκατάσταση «Πιτσιπόι».

Το αφιέρωμα θα διαρκέσει μέχρι και τον Μάρτιο, τον μήνα κατά τον οποίο το 1943 οι βουλγαρικές κατοχικές δυνάμεις συγκέντρωσαν τους Εβραίους της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, μεταφέροντάς τους στην Τρεμπλίνκα.

Σχεδόν 1.500 Ελληνες Εβραίοι της Καβάλας θανατώθηκαν εκεί, ενώ ένας από τους ελάχιστους που διασώθηκαν ήταν ο Σαμπετάι Τσιμίνο, στην οικογένεια του οποίου αφιερώνεται η εικαστική εγκατάσταση «Πιτσιπόι» της καλλιτέχνιδος Ελλης Χρυσίδου που συμπεριλαμβάνεται στην έκθεση.«Πιτσιπόι» έλεγαν οι Εβραίοι της Γαλλίας τον άγνωστο προορισμό για τον οποίο έφευγαν τα τρένα με τους στοιβαγμένους κρατουμένους. Μια παιχνιδιάρικη λέξη για να ορίσουν το άγνωστο, η οποία φανερώνει ταυτόχρονα την ανάγκη τους για ελπίδα.

Η δράση, υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, γίνεται με τη συνεργασία της ArtBOX και τη συμβολή του προγράμματος FREIRAUM του Goethe-Institut Θεσσαλονίκης.

Ο Ζακ Λεβί, που δολοφονήθηκε στο Ολοκαύτωμα

Πηγή: kathimerini.gr