Η αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και δη του δημόσιου χώρου, αποτελεί βασική συνιστώσα της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών, της λειτουργίας της πόλης και της εν γένει εικόνας της.
Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2015-2019 του Δήμου Καβάλας, αναφέρεται ότι η αναβάθμιση της λειτουργικότητας και της αισθητικής της πλατείας Ελευθερίας αποτελεί προτεραιότητα «Κρίσιμο Ζήτημα Ανάπτυξης». Η εν λόγω πλατεία πέρασε διάφορα στάδια κατά τον 20ο αιώνα, από δημοτική αγορά μέχρι την τελική της μορφή, από την ανάπλαση του έτους 1998 και τις μετέπειτα παρεμβάσεις, κυρίως στον φωτισμό.
Αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα για βελτίωση των δημόσιων χώρων στην πόλη, πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα μικρής κλίμακας εργασίες αναβάθμισης της πλατείας Ελευθερίας, χωρίς να επηρεαστούν τα δομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά της.
Η προσπάθεια στέφτηκε με επιτυχία και αγκαλιάστηκε από τους πολίτες και χρήστες της πλατείας, ανοίγοντας τον δρόμο για μεγαλύτερες και πιο ουσιαστικές παρεμβάσεις.
Ο Δήμος Καβάλας τα τελευταία χρόνια προβαίνει σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, όπως προβλέπεται και από την κείμενη νομοθεσία, για σημαντικούς κοινόχρηστους χώρους του αστικού ιστού.
Έτσι, μετά τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς για την περιοχή του Φαλήρου, την περιοχή των Καμαρών και της πλατείας Καπνεργάτη, κρίθηκε απαραίτητη η διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση-αναβάθμιση και της συγκεκριμένης περιοχής.
Η πρόταση για τη διενέργεια του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού υποβλήθηκε τον Αύγουστο του 2020 στην Πρόσκληση του Πράσινου Ταμείου για τη χρηματοδότηση διεξαγωγής αρχιτεκτονικών διαγωνισμών έτους 2019-2020, στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου 2019-Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί» και εγκρίθηκε.
Η αίτηση χρηματοδότησης για τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό προσχεδίων μελέτης υλοποίησης με τίτλο «Ανάπλαση Πλατείας Ελευθερίας», έχει συνολικό προϋπολογισμό 74.750 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ και αναλύεται ως εξής:
- Συνολικό ποσό βραβείων, προϋπολογισμού 69.750 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ
- Λοιπά έξοδα διαγωνισμού, προϋπολογισμού 5.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ
Μέσω του διαγωνισμού επιδιώκεται να προκύψει η βέλτιστη πρόταση, η οποία θα αποσκοπεί στην εκπλήρωση των στόχων που έχει ο Δήμος Καβάλας για την ανάπλαση της περιοχής και συγκεκριμένα:
- Την αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση της περιοχής
- Την ενίσχυση του εμβληματικού ρόλου της ως κεντρικής πλατείας της πόλης
- Την ανάδειξη της ιστορικότητας της
- Τη μετατροπή της περιοχής της κεντρικής πλατείας της πόλης σε ένα κατά το δυνατόν ενιαίο σύνολο που θα περιλαμβάνει τους περί αυτής οδούς και τον άξονα μέχρι την παραλιακή ζώνη
- Την ενσωμάτωση των αρχών και των κατευθύνσεων του υπερκείμενου σχεδιασμού που πρέπει να ληφθούν υπόψη, όπως ΓΠΣ, ΣΒΑΑ, ΣΒΑΚ και Επιχειρησιακό Δήμου
- Την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των χρηστών
- Την περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής και τη μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος τόσο ως υποδομή, όσο και ως λειτουργία
- Την ενσωμάτωση των αρχών του βιοκλιματικού σχεδιασμού
- Τον ολιστικό σχεδιασμό με γνώμονα τη βελτίωση της κοινωνικοποίησης, την ενθάρρυνση της συμμετοχής στα κοινά, τη δημιουργία αισθήματος ασφάλειας των χρηστών κλπ
- Τη βελτίωση της προσβασιμότητας στην περιοχή και την άμβλυνση των ανισοτήτων
- Τη χωρική, λειτουργική και αισθητική σύνδεση της με την περιοχή του Αγίου Νικολάου, μέσω της μείωσης της έντασης στην οδό Δοϊράνης
- Την ενδεδειγμένη από κυκλοφοριακής άποψης λειτουργία της περιοχής μελέτη (κίνηση, στάθμευση οχημάτων κλπ.), σύμφωνα με τις αρχές της βιώσιμης αστικής κινητικότητας
- Την ένταξή της σε ένα σύστημα συνδυασμένων αστικών μεταφορών
Αντικείμενο του διαγωνισμού αποτελεί η διατύπωση αρχιτεκτονικών προτάσεων για την ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας και των γύρω συσχετιζόμενων χώρων, οι οποίοι συνιστούν τμήμα του ευρύτερου ιστορικού και επιχειρηματικού κέντρου της πόλης, ενοποιώντας τον δημόσιο χώρο με μια ενιαία φιλοσοφία.
Πιο συγκεκριμένα, θα περιλαμβάνει:
- Την ανάπλαση του κυρίως χώρου της πλατείας Ελευθερίας
- Την πιθανή μεταβολή του χαρακτήρα των περί αυτής οδών
- Τις απαιτούμενες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις
- Την ανάπλαση του δικτύου πεζοδρόμων που συνδέουν την Πλατεία Ελευθερίας με την Πλατεία Καπνεργάτη
- Την ανάπλαση της πλατείας Κονσουλίδη που συνορεύει με την πλατεία Ελευθερίας
- Τη σύνδεση της πλατείας με το θαλάσσιο μέτωπο της πόλης (τμήμα χερσαίας ζώνης)