Πλήθος Καβαλιωτών έδωσαν το «παρών» στην εκδήλωση μνήμης την οποία συνδιοργάνωσαν το πρωί της Κυριακής 3 Απριλίου 2022 ο Δήμος Καβάλας, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο, η Ισραηλιτική Κοινότητα Καβάλας, το γραφείο Europe Direct Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και το Σωματείο «Διάλογος των Νέων Καβάλας» με αφορμή τη συμπλήρωση 79 χρόνων από το Ολοκαύτωμα των 1.484 Εβραίων της Καβάλας.
Μάλιστα της εκδήλωσης και των ομιλιών, έμπροσθεν του μνημείου που έχει στηθεί στην οδό Ερυθρού Σταυρού, προηγήθηκε πορεία μνήμης με αφετηρία το Λύκειο Ελληνίδων Καβάλας.
Στην εκδήλωση τον λόγο έλαβαν θεσμικοί παράγοντες, αλλά και ιστορικοί, όπως ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, Δαυίδ Σαλτιέλ, αλλά και ο Καβαλιώτης καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Άγγελος Παληκίδης.
Ο κ. Σαλτιέλ υπογράμμισε στην ομιλία του τις πολλές πρωτοβουλίες που έχει λάβει ως πόλη η Καβάλα για να τιμήσει την μνήμη των Εβραίων της Καβάλας που εξοντώθηκαν από τους Ναζί, τονίζοντας την προσφορά των ανθρώπων της στην «διατήρηση της μνήμης του Ολοκαυτώματος και την καταπολέμηση του αντισημιτισμού» με κύριους σταθμούς την τοποθέτηση του μνημείου του ολοκαυτώματος το 2015 και την φιλοξενία στην πόλη του Συνεδρίου της Διεθνούς Συμμαχίας για τη μνήμη του Ολοκαυτώματος το 2017, ενώ αναφέρθηκε και στην κυκλοφορία του βιβλίου «Οι Εβραίοι στη Μέκκα του Καπνού», ενός βιβλίου που έδωσε το έναυσμα για σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων με την συμμετοχή του ΙΚΚΙΚ, του Μουσείου Καπνού, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, του Ερευνητικού Κέντρου ΜΟΗΑ και άλλων φορέων.
«Τα εκπαιδευτικά προγράμματα για την ιστορία του Ολοκαυτώματος σηματοδοτούν την απάντηση μας στον αντισημιτισμό και τη δέσμευση μας για ένα καλύτερο μέλλον βασισμένο στον αλληλοσεβασμό και την αδελφοσύνη, αυτή είναι η παρακαταθήκη προς τα παιδιά μας και αυτό είναι ένα έργο ιερό», τόνισε.
Στη συνέχεια, χαιρετισμό απηύθυνε ο πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, Γιώργος Τσιγάρας, τονίζοντας πως «το Ολοκαύτωμα των Εβραίων δεν πρέπει να πέσει στη λήθη, αλλά πρέπει να μείνει ζωντανό στη μνήμη μας, γιατί η αποτρόπαια αυτή πράξη πρέπει να μας παραδειγματίσει και να μας διδάξει». Τέλος, ο καθηγητής, Άγγελος Παληκίδης ξετύλιξε το κουβάρι της ιστορίας της εξόντωσης των Εβραίων της πόλης μας, αλλά και του ρόλου τους στην τοπική κοινωνία.
Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με την εκδήλωση τιμής του Δημάρχου Ιωαννιτών, Μωυσή Ελισάφ στη Μεγάλη Λέσχη, οι γονείς του οποίου ήταν επιζώντες του Ολοκαυτώματος και κατάφεραν να ξεφύγουν από τη μάζωξη κατά την οποία οι περισσότεροι Εβραίοι των Ιωαννίνων εκτοπίστηκαν στο Άουσβιτς, με ένα 9% της κοινότητας να επιβιώνει.
Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, ενώ το «παρών» έδωσαν ο εκπρόσωπος της Μητρόπολης Καβάλας, Αρχιμανδρίτη Πατέρας Παύλος, ο Δήμαρχος Καβάλας, Θόδωρος Μουριάδης, οι βουλευτές Καβάλας με τη Νέα Δημοκρατία, Μακάριος Λαζαρίδης και Γιάννης Πασχαλίδης, η βουλεύτρια Καβάλας με τον ΣΥΡΙΖΑ, Τάνια Ελευθεριάδου, οι πρώην Δήμαρχοι Καβάλας Δήμητρα Τσανάκα και Κωστής Σιμιτσής, καθώς και εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων της πόλης.
Την εκδήλωση πλαισίωσαν επίσης οι μαθητές και οι μαθήτριες του Μουσικού Σχολείου Καβάλας, ερμηνεύοντας έργα της κλασσικής μουσικής.
Νωρίτερα το πρωί, στο μνημείο που υπάρχει στα εβραϊκά κοιμητήρια, ο ραβίνος Ααρών Ισραέλ τέλεσε επιμνημόσυνη δέηση, μίλησαν ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Καβάλας, Συμεών Λάκε, κι ο Δήμαρχος Καβάλας, Θόδωρος Μουριάδης, χαιρέτησε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, κατατέθηκαν στεφάνια, κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή και η εκδήλωση έκλεισε με τον Εθνικό Ύμνο από τη φιλαρμονική του Δήμου.
Στον χαιρετισμό του, ο κ. Μουριάδης είπε πως «Το Ολοκαύτωμα, την δολοφονία σχεδόν 6 εκατομμυρίων ανθρώπων, δεν την χωρά ανθρώπινος νους. Τα θύματα του ρατσισμού μετρήθηκαν. Όμως μέχρι σήμερα κανείς δεν μπόρεσε να μετρήσει το μέγεθος του μίσους των φασιστών που γέμισαν με τάφους όλη την Ευρώπη. Μέσα σ’ αυτά τα 6 εκατομμύρια ήταν και οι 1484 συνδημότες μας που πήραν τον δρόμο χωρίς γυρισμό. Σας ευχαριστώ θερμά που ανταποκριθήκατε στο κάλεσμά μας, Θεωρώ ότι η παρουσία όλων μας εδώ, υποδηλώνει τον όρκο μας να συνεχίσουμε να μνημονεύουμε όσα έγιναν, καθώς και να αγωνιζόμαστε για να μην έρθει ποτέ ξανά φασισμός».
Ο κ. Λάκε έκανε μια ιστορική αναδρομή της παρουσίας εβραίων στην Καβάλα, από το 146 π μέχρι την 3η Μαρτίου 1943 και τόνισε ότι μεταξύ των κατοίκων της πόλης υπήρχε ανεπτυγμένη η αλληλεγγύη και η μόνη διάκριση που χαρακτήριζε τις σχέσεις τους δεν ήταν εθνικιστική, αλλά ταξική.
Ο κ. Παναγιωτόπουλος περιέγραψε τα συναισθήματα που ένοιωσε όταν -προ διετίας- επισκέφθηκε το Γιαντ Βασχέμ, το μουσείο του Ολοκαυτώματος, στα Ιεροσόλυμα. Υπογράμμισε την ανάγκη να μένει ζωντανή η μνήμη και να υπάρχει συνεχής αγώνας «γιατί οι κίνδυνοι συνεχίζουν να υπάρχουν».
Στεφάνια κατέθεσαν εκτός από τους επικεφαλής των διοργανωτών, τον υπουργό και τον δήμαρχο, οι βουλευτές Καβάλας, ο Αντιπεριφερειάρχης Καβάλας Αλέξης Πολίτης, οι επικεφαλής των ισραηλιτικών φορέων, εκπρόσωποι πολλών πολιτιστικών συλλόγων και της εταιρίας Energean.
