Στην πόλη της Καβάλας και με τα εγκαίνια δύο εκθέσεων φωτογραφίας, αρχίζει την Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2023 το Περιφερειακό Αφιέρωμα Μνήμης για τη συμπλήρωση 80 ετών από τον εκτοπισμό και την εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης στο Στρατόπεδο Εξόντωσης της Τρεμπλίνκα [διαβάστε εδώ το πρόγραμμα των δράσεων].
Οι εκθέσεις «Χώροι Μνήμης, Τόποι μαρτυρίου» του Νίκου Κοσμίδη και «Ιστορία, Μνήμη και Ολοκαύτωμα» του Χαράλαμπου Αϊτσίδη, θα φιλοξενηθούν στη Μεγάλη Λέσχη Καβάλας και τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2023 στις 19:00.
Στα εγκαίνια, χαιρετισμό θα απευθύνουν ο Αντιπεριφερειάρχης Καβάλας, Αλέξης Πολίτης, ο Δήμαρχος Καβάλας, Θόδωρος Μουριάδης, ο Διευθυντής του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, Ανδρέας Ματζάκος, ο Διευθυντής του Μουσείου της Τρεμπλίνκα, Δρ. Edward Kopowka και εκπρόσωποι φορέων.
Ομιλίες θα πραγματοποιηθούν από τον Υπ. Διδ. Αρχιτεκτονικής (ΔΠΘ), και μέλος του προγράμματος Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού, Νίκο Κοσμίδη, τον επιστημονικό συνεργάτη του Μουσείου της Τρεμπλίνκα, Paweł Maliszewski και τον εκπρόσωπο της Εβραϊκής Κοινότητας Καβάλας, Ιωσήφ Μεβοράχ.
Ποιήματα του Γιουδά Χαΐμ Περαχιά (1886-1970), ο οποίος επέζησε του Ολοκαυτώματος, θα διαβάσουν η Δρ. Susy Gruss, από το Ινστιτούτο Salti του Πανεπιστημίου Bar-Ilan του Τελ Αβίβ και η Μαρία Πετρά, βιομηχανική αρχαιολόγος-μουσειολόγος.
Η ταυτότητα της έκθεσης «Χώροι Μνήμης, Τόποι μαρτυρίου»
Η έκθεση «Χώροι Μνήμης, Τόποι μαρτυρίου», παρουσιάζει χώρους μνήμης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, οι οποίοι διασώζουν την ιστορία των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, των στρατοπέδων συγκέντρωσης και εξόντωσης, καθώς και πράξεων αντιναζιστικής και αντιφασιστικής αντίστασης. Το υλικό αποτελεί μέρος της πολυετούς επιτόπιας έρευνας του φωτογράφου.
Στρατιωτικά κοιμητήρια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου του 1940 και τόποι μνήμης της τριπλής Κατοχής, διαλέγονται με χώρους αντίστασης στην Ευρώπη και τα λείψανα στρατοπέδων συγκέντρωσης στη Γερμανία και στην Πολωνία. Από κοινού, οι φωτογραφίες συνθέτουν ορισμένες από τις δραματικότερες σελίδες της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ιστορίας του 20ου αιώνα.
Οι φωτογραφίες αποτυπώνουν τους χώρους έτσι όπως τους συναντούν οι σημερινοί επισκέπτες και προσκυνητές της μνήμης. Ειδική αναφορά γίνεται στο Στρατόπεδο Εξόντωσης της Τρεμπλίνκα όπου, τον Μάρτιο του 1943, 80 χρόνια πριν, εξοντώθηκαν τα 1484 μέλη της εβραϊκής κοινότητας Καβάλας, τα 526 μέλη της εβραϊκής κοινότητας Ξάνθης, καθώς και τα μέλη των άλλων εβραϊκών κοινοτήτων της περιφέρειας Αν. Μακεδονίας και Θράκης.
Η έκθεση παρουσιάστηκε το 2022 στην Ξάνθη και στα Γρεβενά σε ανάλογα αφιερώματα και συνοδεύτηκε από παιδαγωγικά προγράμματα και επιτόπιες επισκέψεις μαθητών σε χώρους μνήμης (π.χ. στο αναγνωρισμένο με Προεδρικό Διάταγμα μαρτυρικό Κοσμάτι Γρεβενών) αλλά και τη γνωριμία τους με μάρτυρες γεγονότων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και συγγενείς τους.
Το αφιέρωμα τελεί υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Η έκθεση «Χώροι Μνήμης, Τόποι μαρτυρίου», συνδιοργανώνεται από την Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας, τον Δήμο Καβάλας, το πρόγραμμα Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού, το γραφείο του Europe Direct ΑΜ-Θ, το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης & Παράδοσης και το Muzeum Treblinka.