Την προηγούμενη εβδομάδα ανέβασα στο Fb τη νομική μου θέση ότι απαγορεύεται να χωροθετηθούν, κατασκευαστούν και λειτουργήσουν υπόγεια παρκινγκ κάτω ή δίπλα στις αυλές των σχολείων. Η απαγόρευση αυτή αφορά και την πλατεία Νεαπόλεως (Ποταμουδίων). Από όσους με επέκριναν ζήτησα να το ψάξουν οι ίδιοι. Δεν έχω νέα τους έκτοτε, μπορεί τελικά να συμφωνούν μαζί μου και να μη το λένε δημόσια.
Πιο αναλυτικά, η θέση μου στηρίζεται στα εξής:
Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση 37237/ΣΤ1 (ΦΕΚ Β΄ 635/2007) κατά την επιλογή οικοπέδου για την ανέγερση διδακτηρίου πρέπει να αποφεύγεται κατά το δυνατόν η γειτνίαση εκτός των άλλων και με επαγγελματικούς χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων και γενικότερα με κάθε χώρο που η λειτουργία του μπορεί να βλάψει την ασφάλεια και την υγεία των μαθητών. Αυτό συνεπάγεται και το αντίστροφο, ότι δηλαδή ΔΕΝ επιτρέπεται να χωροθετηθεί σταθμός αυτοκινήτου δίπλα σε ακίνητο που έχει ήδη χαρακτηριστεί για χρήση εκπαίδευσης. Το Συμβούλιο της Επικρατείας με την απόφαση 2363/2018 δεν επέτρεψε την τροποποίηση του Σχεδίου Πόλης που έδινε χρήση πρατηρίου καυσίμου σε οικόπεδο που γειτνιάζει με σχολείο. Θα ρωτήσει κάποιος εύλογα, «μα είναι το ίδιο ένα παρκινγκ με ένα πρατήριο καυσίμων»; Ο νομοθέτης, που ίσως ξέρει καλύτερα, τα εξομοιώνει, αφού τα εντάσσει στην ίδια τυπολογία τόσο στον Κτιριοδομικό Κανονισμό (ΦΕΚ Δ΄ 59/1989), όσο και στον Κανονισμό Πυροπροστασίας (ΠΔ 41/2018).
Εφόσον μπορεί να λειτουργήσει πρατήριο καυσίμων σε απόσταση τουλάχιστον 30 μέτρων από το περίγραμμα του κτιρίου ενός σχολείου ή άλλου χώρου συνάθροισης κοινού (βλ. άρθ. 11 παρ. 1 του Ν. 3897/2010), αυτό σημαίνει ότι μπορεί να λειτουργήσει χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων που βρίσκεται στην ίδια ή μεγαλύτερη απόσταση. Αυτό αφορά το παρκινγκ του Αγίου Ιωάννη.
Τέλος, σύμφωνα με το άρθ. 321 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (ΦΕΚ Δ΄ 580/1999) «τα εκπαιδευτήρια (ιδιωτικά ή δημόσια) στοιχειώδους και μέσης βαθμίδας εκπαίδευσης και άλλες παρεμφερείς χρήσεις» επιβάλλεται να έχουν μία θέση ανά 1 έως 3 αίθουσες στάθμευσης. Είναι θέσεις που προβλέπονται για το εκπαιδευτικό και το διοικητικό προσωπικό. Στο καινούργιο Δημοτικό Σχολείο του Αμυγδαλεώνα δημιουργήθηκε τέτοιος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, όπως και στη νέα πτέρυγα του 3ου Γυμνασίου.
Όσον αφορά τις προτάσεις τα υπόγεια παρκινγκ σε άλλους χώρους, ισχύουν τα εξής:
Υπόγεια παρκινγκ επιτρέπεται να κατασκευαστούν κάτω από κοινόχρηστους χώρους υπό τον όρο ότι δεν αναιρείται ούτε παρακωλύεται ουσιωδώς η κοινή χρήση (άρθ. 324 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας). Κοινόχρηστοι χώροι είναι οι κάθε είδους δρόμοι, τα πεζοδρόμια, οι πλατείες, τα άλση και όλοι γενικά οι ελεύθεροι χώροι που καθορίζονται από το ρυμοτομικό σχέδιο ή έχουν τεθεί σε κοινή χρήση με οποιοδήποτε άλλο τρόπο. Oι αυλές των σχολείων δεν είναι κοινόχρηστοι χώροι, διότι αποτελούν προέκταση της σχολικής μονάδας και εξυπηρετούν τις σχολικές ανάγκες γυμναστικής, αναψυχής και ξεκούρασης των μαθητών. Σύμφωνα με το άρθ. 39 παρ. 2 του Ν. 1566/1985 «Ως διδακτήριο νοείται όχι μόνο το ακίνητο όπου στεγάζεται και λειτουργεί το σχολείο, αλλά και οι υπόλοιποι χώροι, όπως τα γυμναστήρια, τα εργαστήρια, τα υπόστεγα, η αυλή, ο σχολικός κήπος».
Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Καβάλας (ΦΕΚ τεύχος ΑΑΠΘ 69/2013) προβλέπει υπόγεια παρκινγκ στη «Ροδόπη», στο οικόπεδο των Λαζαριστών στις πλατείες Ελευθερίας και Νεαπόλεως και στο οικοδομικό τετράγωνο ανατολικά από τις Καμάρες (για το οικόπεδο απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη δεν χρειάζεται ειδική πρόβλεψη, γιατί η περιοχή έχει χρήση Γενικής Κατοικίας) και ότι πρέπει να εκπονηθεί σχετική ειδική μελέτη σκοπιμότητας – εφικτότητας για κάθε χώρο (σελ. 760). Παράλληλα, και όχι αντιφατικά, ορίζει ότι στους παραπάνω κοινόχρηστους χώρους επιτρέπονται μονάχα οι χρήσεις που αναφέρονται στο άρθ. 9 του ΠΔ της 23.2/6.3.1987 (ΦΕΚ Δ΄ 166), δηλαδή αναψυκτήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις, πολιτιστικά κτίρια και χώροι συνάθροισης κοινού (σελ. 758).
Κατά το Συμβούλιο της Επικρατείας οι χρήσεις αυτές προηγούνται. Με την απόφαση 2384/2005 το ΣτΕ έκρινε σε παρόμοια περίπτωση στην Καλαμαριά ότι ο υπόγειος χώρος στάθμευσης δεν είναι επιτρεπόμενη χρήση παρότι προβλέπεται από το Σχέδιο Πόλης, διότι η αυξημένη κίνηση οχημάτων αναιρεί ή, πάντως, μειώνει ουσιωδώς τη βασική πολεοδομική λειτουργία του πρασίνου( βλ. και Πρακτικά Επεξεργασίας ΣτΕ 256 και 258/ 2001). Γενικά, οι τροποποιήσεις στο Σχέδιο Πόλης πρέπει να βελτιώνουν και όχι να επιφέρουν δυσμενείς συνέπειες στην ποιότητα της ζωής (Ολομέλεια ΣτΕ 3144/2004 κά).Συνεπώς απαιτείται μια σύνθετη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την ΥΑ 958/2012 (Β΄ 21), που θα αποδείξει αν πράγματι βελτιώνονται οι συνθήκες χάρη στη λειτουργία υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων.
Τη βασική πολεοδομική λειτουργία του πρασίνου δεν πρέπει να αναιρούν ή, πάντως, να παρεμποδίζουν σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΣτΕ οι βοηθητικές κατασκευές που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία του υπόγειου παρκινγκ αλλά αναγκαστικά τοποθετούνται στην επιφάνεια. Τέτοιες εγκαταστάσεις είναι η είσοδος και η έξοδος των οχημάτων και των πεζών, οι έξοδοι κινδύνου, τα φρεάτια των ανελκυστήρων και οι μονάδες θέρμανσης, ψύξης και εξαερισμού. Σε ακίνητα όπως η Ροδόπη και οι Λαζαριστές, απαιτείται έγκριση και από το Υπουργείο Πολιτισμού, επειδή γειτνιάζουν με κτίρια που είναι χαρακτηρισμένα ως μνημεία.
Συνοψίζοντας:
- Υπόγειο παρκινγκ αυτοκινήτων απαγορεύεται απολύτως να γίνει σε αυλές σχολείων.
- Με τα μέχρι τώρα νομικά δεδομένα δεν επιτρέπεται να γίνει υπόγειος σταθμός στην πλατεία Νεαπόλεως (Ποταμουδίων).
- Οι ίδιες νομικές συνθήκες καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη την κατασκευή υπόγειου παρκινγκ στον χώρο της Ροδόπης.
- Η παραπάνω πολύ περιεκτική και σύντομη ανάλυση δεν προσέγγισε καθόλου δύο καίρια ζητήματα: 1) Το τεράστιο οικονομικό κόστος, και, 2) Τη σχέση κόστους – οφέλους (ή και ζημίας από την επιβάρυνση της κυκλοφορίας στο κέντρο της πόλης).