«Να γίνουμε τα χερσαία Δαρδανέλλια»! Όταν ο Γιάννης Βύζικας μιλούσε για την ανάπτυξη της Περιφέρειας ΑΜ-Θ μέσω του σιδηροδρόμου το… 1993!

Διαβάστε την... προφητική ομιλία-τοποθέτηση του τότε προέδρου του ΕΥΚ Καβάλας στην οποία, ούτε λίγο ούτε πολύ, «φωτογραφίζει» τη «σιδηροδρομική Εγνατία» που υπογράφεται σήμερα!

Το Σαββατοκύριακο 20 και 21 Μαρτίου 1993 πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας των Εργαζομένων στους σιδηροδρόμους της Βόρειας Ελλάδας, Διημερίδα με θέμα «Η συνδρομή του σιδηροδρόμου στην ανάπτυξη της Μακεδονίας και της Θράκης-Προβλήματα, προοπτικές». Ανάμεσα στους ομιλητές ήταν και ο τότε πρόεδρος του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Νομού Καβάλας Γιάννης Βύζικας ο οποίος μίλησε για την ανάγκη ανάπτυξης της Περιφέρειας ΑΜ-Θ μέσω της δημιουργίας υποδομών, οδικών και σιδηροδρομικών, και της «σύνδεσής» της με τη Νότια Ευρώπη και τα Βαλκάνια.

Μια σημερινή ανάγνωση εκείνης της ομιλίας-τοποθέτησης του κ. Βύζικα δεν μπορεί παρά να προκαλέσει έκπληξη αλλά και θαυμασμό, αφού σχεδόν… 25 χρόνια μετά αποδεικνύεται… «προφητική»! Ο τότε πρόεδρος του ΕΥΚ σχεδόν περιγράφει με ακρίβεια (!) τη διακρατική συμφωνία που υπογράφεται στην Καβάλα στις 6 Σεπτεμβρίου… 2017, δίνοντας από τότε το ξεκάθαρο «στίγμα» του τρόπου ανάπτυξης που θα πρέπει να επιδιώξει η Περιφέρειά μας.




Ο Γιάννης Βύζικας, το 1993, μίλησε για την αδήριτη ανάγκη να γίνουν στην περιοχή μας σημαντικά έργα υποδομής, τόσο οδικά όσο και σιδηροδρομικά. Για το δεύτερο σκέλος, μάλιστα, πρότεινε νέα, πεδινή χάραξη του σιδηροδρόμου που θα είναι κατά 100 χιλιόμετρα πιο «σύντομη» από την -τότε ήδη… αιωνόβια- ορεινή, δημιουργώντας και παρουσιάζοντας στη Διημερίδα της Ομοσπονδίας και έναν πρόχειρο χάρτη που ο ίδιος δημιούργησε σε συνεργασία με Καβαλιώτη μηχανικό:

Επίσης, ο τότε πρόεδρος του ΕΥΚ (μετέπειτα πρόεδρος του Μουσείου Καπνού Καβάλας και νυν πρόεδρος του Ινστιτούτου Κοινωνικών Κινημάτων & Ιστορίας Καπνού) μίλησε για την ανάγκη να «παρακαμφθεί» ο Βόσπορος (ένα από τα «διαφημισμένα» σημεία της διακρατικής συμφωνίας που υπογράφουν Τσίπρας-Μπορίσοφ) για να γίνει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης τα «χερσαία Δαρδανέλλια».

Επιπρόσθετα, ο κ. Βύζικας, σαν να… διάβαζε από τότε τη διακρατική συμφωνία Ελλάδας-Βουλγαρίας του… 2017, μιλούσε για την ανάγκη «σύνδεσης» των τριών λιμανιών της Βόρειας Ελλάδας (Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Αλεξανδρούπολης) και του οριζόντιου σιδηροδρομικού και οδικού άξονα με κάθετους που θα «διοχετεύουν» τα εμπορεύματα στα Βαλκάνια και τη Νοτιανατολική Ευρώπη.

25 χρόνια μετά, το μόνο που έχει ολοκληρωθεί είναι η Εγνατία Οδός στο οριζόντιο «κομμάτι» της με τους κάθετους οδικούς άξονες να παραμένουν ζητούμενο, ενώ η σιδηροδρομική Εγνατία φαίνεται να ξεκινάει μόλις σήμερα ως μία… υπογραφή (θα χρειαστούν χρόνια για την ολοκλήρωσή της).

Για ιστορικούς αλλά και ουσιαστικούς λόγους δημοσιεύουμε σήμερα όλο το κείμενο της ομιλίας Βύζικα του 1993 πιστεύοντας ότι αξίζει να διαβαστεί!

Να γίνουμε τα χερσαία Δαρδανέλλια

«Εκ μέρους του ΕΥΚ Νομού Καβάλας θέλω να ευχαριστήσω τους συναδέλφους εργαζόμενους στους σιδηροδρόμους της Βόρειας Ελλάδας που μας δίνουν τη δυνατότητα να πούμε τις απόψεις μας στη Διημερίδα που οργάνωσαν. Είναι, πιστεύουμε, ιδιαίτερα θετικό το ότι στον χώρο της Βόρειας Ελλάδας οργανώθηκε η Διημερίδα αυτή για να συζητηθούν θέματα και να ανταλλαγούν απόψεις για την ανάπτυξη του σιδηροδρόμου στην τόσο ευαίσθητη αυτή περιοχή για τα επόμενα χρόνια.

Θα προσπαθήσω με λίγα λόγια να αναλύσω τη σημασία της ανάπτυξης του σιδηροδρομικού δικτύου στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Η ακραία αυτή Περιφέρεια της πατρίδας μας είναι μια στενή λωρίδα γης που έχει τις βαλκανικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης στα βόρεια σύνορά της με άλλοτε εχθρικές και άλλοτε φιλικές διαθέσεις, με συμπεριφορά, όμως, γενικά ενός «δύσκολου» γείτονα. Από την Ανατολή έχει τα πιο «ευαίσθητα» σύνορά της με έναν «ένοχο» γείτονα, μόνιμα εχθρικό, με διαθέσεις φανερά επεκτατικές…

Απέναντι σ’ αυτές τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, η απουσία ολοκληρωμένου προγράμματος κοινωνικής, οικονομικής και δημογραφικής αναγέννησης της Περιφέρειας, η απουσία, δηλαδή, ενός κοινωνικού και εθνικού σχεδιασμού καταδίκασαν την περιοχή σε ανάπτυξη της… υπανάπτυξης και παρακμή! Ενδεικτικά, αναφέρω ότι στον Νομό Καβάλας ο ένας στους τριες του ενεργού πληθυσμού είναι άνεργος!

Ταυτόχρονα, συντελείται η δημογραφική αλλοίωση της περιοχής με τη συνεχή αύξηση του μουσουλμανικού στοιχείου και την τουρκοποίηση των Πομάκων. Ενδεικτικά πάλι, αναφέρω ότι στην περιοχή της Ξάνθης, η αναλογία γεννήσεων είναι 1 προς 4, χριστιανών και μουσουλμάνων, και εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, σύντομα θα μιλάμε για χριστιανική μειονότητα στη Θράκη! Ο στόχος του ενάμιση εκατομμυρίου χριστιανών στην «απειλούμενη» αυτή Περιφέρεια δεν πρέπει να θεωρείται ουτοπία…

Η μέχρι σήμερα ελληνική ανάπτυξη είναι μπλοκαρισμένη και εξαρτημένη από την πρωτεύουσα. Το αθηναϊκό πρόβληματικό και χρεοβόρο μόρφωμα απειλεί τον σύγχρονο γόρδιο δεσμό του ελληνισμού. Η «πειρατική» λειτουργία του σε βάρος της ελληνικής περιφέρειας συνεχίζεται, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις που, αν δεν αποτελούν άλλοθι, τότε είναι απλά… ευχολόγια.

Το ξεμπλοκάρισμα «περνάει» μόνο μέσα από την ενίσχυση της επαρχίας σε βάρος της πρωτεύουσας και του παραγωγικού τομέα σε βάρος του παρασιτικού. Εδώ θα κριθεί η αναγέννηση συνολικά του ελληνικού εθνικού και κοινωνικού σχηματισμού.

Ο ελληνισμός, για να επιβιώσει, δεν πρέπει να στηριχθεί σε μία παρασιτική, γραφειοκρατική, εθνοκτόνα πρωτεύουσα!

Απαραίτηση προϋπόθεση για την ανάπτυξη και την επιβίωση ακραίων και ευαίσθητων περιοχών είναι η δημιουργία βασικών έργων υποδομής και η σύνδεσή τους με την υπόλοιπη χώρα και με την Ευρώπη με το σύγχρονο οδικό σιδηροδρομικό δίκτυο.

Η ανάπτυξη και η ενδυνάμωση του οριζόντιου τμήματος του εθνικού χώρου από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Ορεστιάδα είναι επιτακτική, εθνική ανάγκη, γιατί αυτό ακριβώς αποτελεί μία από τις αμυντικές γραμμές της χώρας μας απέναντι στις τουρκικές τάσεις επεκτατισμού και περίσφιξή της από το μουσουλμανικό τόξο.

Βασική προϋπόθεση αυτής της ανάπτυξης είναι η άρση της απομόνωσης της Θράκης με την εκτέλεση βασικών έργων μεταφορικής υποδομής (σύγχρονου οδικού και σιδηροδρομικού άξονα και την ανάπτυξη των λιμανιών της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης).

Για τη σιδηροδρομική υποδομή που η χάραξή της είναι πολύ παλιά αλλά και που η διαδρομή της καθόλου δεν εξυπηρετεί την εύκολη επικοινωνία της Θράκης, η λύση είναι μονοσήμαντη: Νέα, πεδινή χάραξη από Θεσσαλονίκη προς Θράκη μέσω Αμφίπολης, Καβάλας, Τοξοτών, όπου θα έχουμε τουλάχιστον 100 χιλιόμετρα συντόμευση της γραμμής.

Η χάραξη των σιδηροδρομικών γραμμών, ως γνωστόν, χρονολογείται πέραν του… αιώνος, ενώ το σημερινό της δρομολόγιο ήταν αποτέλεσμα ανταγωνισμού γερμανικών και βρετανικών εταιριών…

Η νέα αυτή χάραξη που θα οδηγεί και στην ανατολική έξοδο της χώρας προς την Ασία εντάσσεται και στη γενικότερη υποδομή Ευρώπης-Ασίας, παράλληλα με την αντίστοιχη μέσω Βουλγαρίας.

Για όλους αυτούς τους λόγους, οι προδιαγραφές της νέας χάραξης δεν θα πρέπει να είναι υποδεέστερες του αντίστοιχου άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Εύζωνοι (δηλαδή, διπλή γραμμή και ηλεκτροκίνηση).

Η γραμμή αυτή θα συνδέει τα τρία βασικά λιμάνια του βορειοελλαδικού χώρου (Θεσσαλονίκης-Καβάλας-Αλεξανδρούπολης) και μαζί τους θα αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πλέγμα μεταφορικής υποδομής.

Επί τη ευκαιρία, να σημειώσω ότι έχουν ήδη ξεκινήσει εδώ και καιρό οι εργασίες για την κατασκευή του μείζονος λιμανιού της Καβάλας και ήδη έχει κατασκευαστεί ένας προστατευτικός μόλος 430 μέτρων, κρηπίδωμα βάθους 12 μέτρων σε μήκος 220 μέτρων και πρόκειται σύντομα το κρηπίδωμα αυτό να ολοκληρωθεί με την κατασκευή άλλων 180 μέτρων. Τα έργα αυτά αφορούν στο πρώτο κρηπίδωμα του μείζονος λιμανιού που, στην τελική του φάση, προβλέπει έργα 20 δις, με προοπτική να εξυπηρετήσει την ευρύτερη ενδοχώρα που περιλαμβάνει και τις χώρες των Βαλκανίων. Υπενθυμίζω ότι το παλιό λιμάνι της Καβάλας με τις υποτυπώδεις εγκαταστάσεις ήταν το πρώτο εξαγωγικό λιμάνι της χώρας και μάλιστα στην πόλη υπήρχαν Υποπροξενεία για την καλύτερη εξυπηρέτηση του εξαγωγικού εμπορίου…

Τα τρία αυτά λιμάνια, λοιπόν (Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Αλεξανδρούπολης), έχουν προοπτικές ενδοχώρας πολύ ευρύτερης από τον εθνικό χώρο (μέχρι τα όρια της κεντρο-βορειοανατολικής Ευρώπης) και η ευχερής σύνδεση μεταξύ τους είναι απαραίτητη!

Με δεδομένες τις σύγχρονες ανακατατάξεις στην ευρύτερη περιοχή μας και προοπτικές που διανοίγονται σήμερα στην ενδοβαλκανική επικοινωνία αλλά και σε αυτή των χωρών της Μαύρης Θάλασσας, αποτελεί ιστορική ευκαιρία για τη χωρα μας να αποκαταστήσει τη σπαραχθείσα οικονομική και όχι μόνο ενότητα αυτού του χώρου που γνώρισε στο παρελθόν μεγαλειώδεις στιγμές άνθησης και ευημερίας.

Η σύνδεση του οριζόντιου άξονα που προαναφέραμε με έναν κάθετο θεωρείται αναγκαία.

Τέλος, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ένα από τα πιο σημαντικά γεωστρατηγικά προτερήματα της Τουρκίας, τα Δαρδανέλλια, θα αποδυναμώνονταν με την ανάπτυξη ολοκληρωμένου δικτύου μεταφορών (οδικού, σιδηροδρομικού δικτύου λιμανιών), μετατρέποντας την Περιφέρειά μας σε «Χερσαία Δαρδανέλλια»!