Την Πέμπτη 29 Μαρτίου 2018 ο βουλευτής Καβάλας του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Μορφίδης τοποθετήθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής επί του νομοσχεδίου για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και κατά της ενδοοικογενειακής βίας και την κύρωση της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Σύμφωνα με τον κ. Μορφίδη, το υπό συζήτηση νομοθετικό πλαίσιο θωρακίζει τα δικαιώματα αυτών που δεν μπορούν να υπερασπιστούν αποτελεσματικά τους εαυτούς τους και πάνω απ’ όλα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Δείτε σε βίντεο την ομιλία του Καβαλιώτη βουλευτή και παρακάτω διαβάστε το πλήρες κείμενο της τοποθέτησής του.
«Τις προηγούμενες ημέρες, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή καταβλήθηκε προσπάθεια και νομίζω καταφέραμε να ασχοληθούμε σε βάθος, ουσιαστικά και με σοβαρότητα με το νομοσχέδιο το οποίο συζητάμε σήμερα.
Και το τονίζω αυτό διότι παρά τις όποιες ενστάσεις, παρά τις διαφορές και τις πιθανώς διαφορετικές προσεγγίσεις, οι βουλεύτριες και οι βουλευτές όλων των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου αντιλήφθηκαν πως η νομοθετική εργασία αυτής της βουλής γύρω από τη δικαιωματική πολιτική μπορεί και πρέπει να αφήσει ένα αποτύπωμα που θα είναι ορατό και στις επόμενες γενιές.
Το παρόν νομοσχέδιο -και το προσεγγίζω συνειδητά ως μία νομοθετική ολότητα- είναι εξαιρετικά σημαντικό, κυρίως, για τρεις λόγους:
- γιατί βελτιώνει το υπάρχον νομικό πλαίσιο
- γιατί εναρμονίζεται με τις κοινωνικές εξελίξεις
- γιατί συνδέεται με τους νόμους που ψήφισε η παρούσα βουλή
Γίνομαι πιο συγκεκριμένος αναφορικά με τη βελτίωση του υπάρχοντος νομικού πλαισίου.
Πριν από δύο περίπου χρόνια, το Δίκτυο Γυναικών της Ευρώπης πραγματοποίησε μία έρευνα για το αν και κατά πόσο προστατεύονται τελικά οι γυναίκες από τον νόμο 3500/2006, ο οποίος, σύμφωνα με την αιτιολογική του έκθεση έχει ως σκοπό «την αντιμετώπιση του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας».
Θα αναφέρω ενδεικτικά μερικές από τις αστοχίες του νόμου, τις οποίες εντόπισε το Δίκτυο Γυναικών της Ευρώπης.
- Δεν περιλαμβάνει μορφές βίας όπως ο συνεχής λεκτικός και συναισθηματικός εξευτελισμός και η απομόνωση, ενώ, παράλληλα, η οικονομική βία δεν αναγνωρίζεται ως ενδοοικογενειακή βία. Γίνεται αντιληπτό ότι, ειδικά το τελευταίο, είναι ένα κρίσιμο μέγεθος μέσα στην οικονομική κρίση. Στο άρθρο 3 του παρόντος νόμου ορίζεται ως «βία κατά των γυναικών» η οποιαδήποτε παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σημαίνει όλες τις πράξεις βίας που αφορούν στο φύλο και συμπεριλαμβάνουν όλα όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως.
- Μέχρι σήμερα ο νόμος προβλέπει την ποινική διαμεσολάβηση, χωρίς ωστόσο να δίνεται καμία απολύτως εγγύηση ότι το θύμα θα παραμένει ασφαλές. Στο παρόν νομοθέτημα συμπληρώνεται το άρθρο 11 παρ. 2 του ν. 3500/2006 που ορίζει τις προϋποθέσεις για την έναρξη της διαδικασίας της ποινικής διαμεσολάβησης. Έτσι επέρχονται οι απαραίτητες έννομες συνέπειες, όταν το πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας δεν συμμορφώνεται στις υποχρεώσεις που ορίζονται. Για παράδειγμα, όταν δεν ολοκληρώνεται η παρακολούθηση του εν λόγω προσώπου από θεραπευτή.
- Καταργείται η απαράδεκτη παρ. 3 στο άρθρο 339 του ποινικού κώδικα (αποπλάνηση ανηλίκων) σύμφωνα με την οποία δεν προβλεπόταν άσκηση ποινικής δίωξης στην περίπτωση που μεταξύ του υπαιτίου και του παθόντος τελέστηκε γάμος.
Το παρόν νομοσχέδιο επιπρόσθετα περιλαμβάνει και νέες οπτικές που συμβαδίζουν με τις κοινωνικές εξελίξεις.
Αρχικά αναγνωρίζεται το stalking, δηλαδή η μη εµφανής παρακολούθηση ή παρενόχληση, η οποία πραγματοποιείται είτε µε την επιδίωξη διαρκούς επαφής µέσω τηλεπικοινωνιακού ή ηλεκτρονικού μέσου, είτε µε διαρκείς επισκέψεις στο περιβάλλον του θύµατος.
Είναι σαφές ότι σε ένα περιβάλλον καθημερινής διαδικτυακής επαφής μία τέτοια πρόβλεψη αντιμετωπίζει πολλά «κρούσματα».
Σημαντική είναι επίσης η αναφορά στον όρο «κοινωνικό φύλο» που συνδέεται με τα προηγούμενα νομοθετήματα της παρούσας βουλής και θα αναφερθώ σ’ αυτά παρακάτω.
Τομή θα πρέπει να θεωρηθεί και η καθιέρωση του δικαιώματος αυτοτελούς άδειας διαµονής σε περίπτωση ιδιαιτέρως δυσχερών συνθηκών, δίνοντας για παράδειγμα κίνητρο στους μετανάστες, που διαμένουν στην χώρα μας, να καταγγείλουν συμπεριφορές ενδοοικογενειακής βίας χωρίς το φόβητρο της απέλασης.
Και τέλος, το υπό ψήφιση νομοσχέδιο συνδέεται και ενσωματώνει νόμους που ψηφίστηκαν από την παρούσα βουλή.
Θα αναφερθώ επιγραμματικά στα σημεία που θεωρώ ότι δείχνουν την πολιτική στόχευση της σημερινής κυβέρνησης με κορμό την Αριστερά, όπως αυτά αποτυπώνονται στην ελληνική νομοθεσία.
- Οι προβλέψεις του νόμου δεν περιορίζονται μόνο στη δομική βία σε βάρος των γυναικών, αλλά καλύπτουν όλες τις εξουσιαστικές σχέσεις που αναπτύσσονται και σε βάρος των ανδρών, συνήθως των παιδιών και εφήβων. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι η Βουλή νομοθετεί αποδεχόμενη το «κοινωνικό φύλο» προχωρώντας ουσιαστικά σε εξορθολογισμό και επικαιροποίηση του νομικού πλαισίου σε σχέση με τα δικαιώματα.
- Διευρύνεται ο όρος οικογένεια καλύπτοντας τα σύμφωνα συμβίωσης μεταξύ ανθρώπων ίδιου ή διαφορετικού φύλου. Αντιλαμβάνεται κανείς πόσο αναγκαία είναι η αποσαφήνιση του όρου «κοινωνικό φύλο» για να γίνει ευρέως αντιληπτό ότι η ομπρέλα προστασίας καλύπτει όλους και όλες.
Συναδέλφισσες και συνάδελφοι,
Ο περιορισμένος χρόνος δεν μου επιτρέπει να αναπτύξω περαιτέρω στοιχεία του νομοσχεδίου, που δεν επιλύουν απλά ζητήματα που παραμένουν ανοιχτά στην κοινωνία, αλλά θέτουν τους όρους για μία άλλη συλλογική αντίληψη.
Μία αντίληψη που αντιμετωπίζει, όχι μόνο τις γυναίκες, αλλά και όλους τους ανθρώπους ως ίσους.
- Που δίνει βάρος στην πρόληψη και όχι στην τιμωρία
- Που διαγράφει άπαξ δια παντός απαρχαιωμένες λογικές
- Που συμβαδίζει με την κοινωνική πραγματικότητα
Και τέλος, που αντιλαμβάνεται την Βουλή όχι ως αποστεωμένο όργανο, αλλά ως φορέα νέων ιδεών, νέων πρακτικών, νέων συνθηκών.
- Που αφουγκράζεται όλους τους πολίτες που διεκδικούν τα δικαιώματα τους και κυρίως εκείνους που αδυνατούν να τα υπερασπιστούν
- Που θωρακίζει νομοθετικά το σύνολο των δικαιωμάτων των πολιτών και μεταξύ αυτών ένα από τα πλέον σημαντικά: την αξιοπρέπεια